Η “κυρίως παράβασις” των “Νεφελών”: μετάφραση και σχόλια

Η Παράβαση είναι ένα εντελώς ιδιαίτερο γνώρισμα της Παλαιάς Κωμωδίας, το οποίο διακρίνει το θεατρικό αυτό είδος τόσο από την τραγωδία όσο και από τη μεταγενέστερη κωμική παράδοση. Σε αυτό το βίντεοεπιχειρήσαμε παλαιότερα να συνοψίσουμε τα χαρακτηριστικά της. Σε ό,τι ακολουθεί επαναλαμβάνονται οι γενικοί άξονες με ειδική αναφορά όμως στις Νεφέλες. 

Ο όρος παράβασις ετυμολογείται από το ρήμα παραβαίνω, που σημαίνει, στα συμφραζόμενα του θεάτρου, «προσεγγίζω τους θεατές», κάνω ένα βήμα προς το μέρος τους. Την κίνηση αυτή προς τους θεατές την κάνει ο χορός, ο οποίος, στο μέρος αυτό της κωμωδίας, μιλά απευθείας στους θεατές. Το μήνυμά του είναι συνδυασμός επαίνων, ψόγων και συμβουλών.

Στην Παράβαση, με άλλα λόγια, ο χορός δεν ενδιαφέρεται καθόλου να διατηρήσει τη λεγόμενη «θεατρική ψευδαίσθηση», δηλαδή τη συνειδητά πλαστή εντύπωση ότι ο κόσμος της σκηνής είναι πραγματικός και ότι τον παρατηρούμε χωρίς αυτός να μας παρατηρεί (σαν να έχουμε αφαιρέσει τον «τέταρτο τοίχο» από ένα σπίτι και κοιτάμε απ᾽ έξω τι συμβαίνει μέσα). Η θεατρική ψευδαίσθηση διαλύεται, όταν υπάρχει επικοινωνία μεταξύ της σκηνής και των θεατών, όταν οι ηθοποιοί επί σκηνής επιδεικνύουν συναίσθηση ότι παίζουν θέατρο.

Ολόκληρο το άρθρο μπορείτε να το διαβάσετε στο http://antonispetrides.wordpress.com