10+1 Θέσεις για την «αυτοαξιολόγηση – αξιολόγηση»
Του Γιώργου Κ. Καββαδία
Η τελευταία ανακοίνωση της Πανελλήνιας Ένωσης Σχολικών Συμβούλων (ΠΕΣΣ) δεν μπορεί να μείνει ασχολίαστη, αφού διαστρεβλώνοντας την πραγματικότητα αθωώνει την πλειοψηφία των Σχολικών Συμβούλων για τις ευθύνες της αναφορικά με την «αυτοαξιολόγηση – αξιολόγηση, δηλαδή τον ασφυκτικό έλεγχο και τον στραγγαλισμό του εκπαιδευτικού και του δημόσιου σχολείου. Μάλιστα παρουσιάζει τους σχολικούς συμβούλους ως θύματα που απειλούνται με διαγραφές από τις Ομοσπονδίες των εκπαιδευτικών.
Η αλήθεια είναι ότι η πλειονότητα των σχολικών συμβούλων για τα αργύρια του ΕΣΠΑ και την εξουσία του αξιολογητή – επιθεωρητή συμπλέει με την κυβέρνηση και τα στελέχη του διοικητικού μηχανισμού της εκπαίδευσης και παρά τις ενστάσεις της ΠΕΣΣ για την «τιμωρητική αξιολόγηση» βάζει τα δυνατά της για την εφαρμογή της «αυτοαξιολόγησης – αξιολόγησης».
Οι μαχόμενοι εκπαιδευτικοί έχουν όχι μόνο δικαίωμα, αλλά και ιερό καθήκον να υπερασπιστούν το δικαίωμα τους στην εργασία. Βία και τρομοκρατία ασκεί η κυβέρνηση και οι μηχανισμοί της που με την πολιτική της και τις «αξιολογήσεις» αίρουν τη μονιμότητα, τσακίζουν εργασιακά δικαιώματα και κατακτήσεις ολόκληρου αιώνα ανοίγοντας το δρόμο της διαθεσιμότητας και των απολύσεων. Όποιο στέλεχος ή σχολικός σύμβουλος εφαρμόζει αυτές τις πολιτικές είναι στην απέναντι όχθη, είναι αυτός που στερεί την εργασία και το ψωμί του εκπαιδευτικού. Όποιος διαλέγει -στον κοινωνικό πόλεμο που έχει κηρύξει η κυβέρνηση εναντίον των εργαζομένων ισοπεδώνοντας κοινωνικά αγαθά και δικαιώματα- να συμμαχεί μαζί της, είναι φανερό ότι είναι εχθρός των εκπαιδευτικών και του δημόσιου σχολείου. Την ώρα της μάχης δεν έχει θέση ο «διάλογος» και οι «συμμαχίες». Ο καθένας πρέπει να αποφασίσει με ποιους θα πάει και ποιους θα αφήσει.
Όποιος την ώρα της σύγκρουσης προβάλλει αίτημα για μια «εναλλακτική αξιολόγηση» ή «αξιολόγηση μη τιμωρητική» είναι ή ένοχος ή βλαξ. Γιατί αυτό που ενώνει αυτή τη στιγμή όλους τους μαχόμενους εκπαιδευτικούς δεν είναι οι όποιες θεωρητικές –ουσιαστικές ή άνευ σημασίας – αναλύσεις, αλλά ένα σιδερένιο, το πιο αυταρχικό – τιμωρητικό και πολυδαίδαλο θεσμικό πλαίσιο αξιολόγησης που έχει εφαρμοστεί! Και το πρόβλημα, όπως και τα προβλήματα της εκπαίδευσης δε λύνονται με διάλογο, όπως ισχυρίζεται η ΠΕΣΣ, αλλά με σχεδιασμένους και συντονισμένους αγώνες, κυρίως. Ας ξεκαθαρίσει η ΠΕΣΣ θα είναι τα μέλη της μαζί με τους μαχόμενους εκπαιδευτικούς «σφυρηλατώντας τους αναγκαίους συνεκτικούς δεσμούς» ή θα τρέχουν από σεμινάριο σε σεμινάριο εφαρμόζοντας την κυβερνητική πολιτική χαρακτηρίζοντας αυτό το έργο ως «ενημερωτικό και υποβοηθητικό» σύμφωνα με την ανακοίνωση;
Οι ρητορείες του τύπου “ο καλός εκπαιδευτικός δεν έχει να φοβηθεί τίποτα” είναι πρώτα απ’ όλα προσβλητικές, απλοϊκές και δηλώνουν εκ των προτέρων τάσεις υποταγής.
10+1 Θέσεις για την «αυτοαξιολόγηση – αξιολόγηση»
- Σε ένα ταξικό – ιεραρχικό κοινωνικό και εκπαιδευτικό σύστημα η αξιολόγηση δεν μπορεί παρά να είναι ιεραρχική – συμμορφωτική και τιμωρητική. Έτσι, λοιπόν, η «αυτοαξιολόγηση» της σχολικής μονάδας είναι μια καρικατούρα συμμετοχής των εκπαιδευτικών και των άλλων φορέων στη λειτουργία του ταξικού σχολείου και των μηχανισμών αξιολόγησης. Ένα «αδειανό πουκάμισο», μια ψευδαίσθηση συμμετοχής που νομιμοποιεί την κρατική εξουσία και τον έλεγχο.
- Θέτει τα θεμέλια μιας ιστορικής διάσπασης του εκπαιδευτικού σώματος με την κατηγοριοποίηση σε «στελέχη – αξιολογητές» και «εκπαιδευτικούς – αξιολογούμενους» εγκαθιδρύοντας μια ιδιόμορφη «δικτατορία των αξιολογητών» όχι μόνο στο σχολείο, αλλά και στα εκπαιδευτικά συνδικάτα.
- Οικοδομεί ένα νέο πρωτόγνωρο καθεστώς διαπλοκής και αλληλοτροφοδότησης των κομματικών – διοικητικών και αξιολογικών μηχανισμών. Το ρουσφέτι θα κυριαρχήσει και οι τάσεις διάλυσης και υποταγής κάθε συλλογικής δράσης θα ενισχυθούν.
- Επιδιώκει να μετατρέψει τους εκπαιδευτικούς σε «άβουλους και μοιραίους», «yes men», υπαλλήλους που πάσχοντας από μόνιμη οσφυοκαμψία ευθυγραμμίζονται με την εκπαιδευτική πολιτική της εκάστοτε κυβέρνησης και την επίσημη κρατική διδακτική.
- Σε συνθήκες «αξιολογικής δικτατορίας» το παιδαγωγικό και διδακτικό έργο των εκπαιδευτικών μετατρέπεται σε ένα στεγνό διοικητικό μηχανισμό, συμπλήρωσης αριθμών και φορμών, το σημαντικότερο είναι ότι οι «αντικειμενικές» μετρήσεις θα παράγουν ενοχοποιήσεις, κατάταξη και ανταγωνισμό. Η σχολική κοινότητα από χώρος συνεργασίας και συμβιωτικής προσπάθειας θα γίνει βαθμιαία χώρος απόκρυψης, προσωπικής προβολής και διαρκούς ανταγωνισμού.
- Προβάλλει τον εκπαιδευτικό έργο ως προσωπική υπόθεση των εκπαιδευτικών. Επιδιώκει έτσι να τους ενοχοποιήσει στα μάτια των μαθητών τους και της κοινής γνώμης για την κρίση της εκπαίδευσης. Στο νέο πλαίσιο, οι εκπαιδευτικοί «χρεώνονται» την επιτυχία ή αποτυχία των μαθητών τους.
- «Αγνοούνται» οι κοινωνικές και γεωγραφικές ανισότητες που διαμορφώνουν αντίξοες συνθήκες για την εκπαίδευση των μαθητών από τα ασθενέστερα οικονομικά και κοινωνικά στρώματα. Παραλείπονται όλοι εκείνοι οι παράγοντες που οδηγούν στον Καιάδα της εγκατάλειψης του σχολείου και του αναλφαβητισμού.
- Κατηγοριοποιεί τα σχολεία με βάση τις επιδόσεις των μαθητών ανοίγοντας την κερκόπορτα σε εταιρίες – χορηγούς και για τη λειτουργία των σχολείων με τους όρους της αγοράς.
- Έτσι όχι μόνο δε βελτιώνει την ποιότητα της εκπαίδευσης, αλλά λειτουργεί ως μηχανισμός αποδόμησης της δημόσιας εκπαίδευσης με τη συρρίκνωση δαπανών, διορισμών και τις καταργήσεις τμημάτων και σχολείων…
10. Η αξιολόγηση θα αλλάξει δραματικά το τοπίο και θα διαμορφώσει ένα εκπαιδευτικό περιβάλλον πολύ πιο ταξικό, ελεγχόμενο και αδιαπέραστο για τους μαθητές των φτωχών λαϊκών στρωμάτων, αφιλόξενο για τον εκπαιδευτικό που μάχεται μέσα στη σχολική αίθουσα ενάντια στους ταξικούς φραγμούς στη μόρφωση.
10+1 Οι εκπαιδευτικοί έχουν κάθε δικαίωμα να αντισταθούν στον ασφυκτικό έλεγχο του νεο-επιθεωρητισμού, όπως διανθίζεται με τα μέτρα και τους δείκτες σύμφωνα με τα πρότυπα της «ελεύθερης αγοράς». Γιατί «ο δάσκαλος που θα υποχρεωθεί να καταπνίξει τη σκέψη του θα γίνει διπλά σκλάβος ή θα καταντήσει ένας ψυχικά ανάπηρος άνθρωπος, ανίκανος να μορφώσει άλλους» (Δ. Γληνός). Καμιά συμμετοχή σε διαβουλεύσεις και άλλες διαδικασίες που εξωραΐζουν το αυταρχικό πρόσωπο μιας αδίστακτης εξουσίας που δια πυρός και σιδήρου υλοποιεί μια πολιτική εξαθλίωσης του λαού και κονιορτοποίησης δικαιωμάτων και κατακτήσεων ολόκληρου αιώνα.
Είναι ώρα για πανεκπαιδευτικό αγώνα, συλλογική αντίσταση, για μπλοκάρισμα όλων των διαδικασιών της αυτοαξιολόγησης – αξιολόγησης – χειραγώγησης, των απολύσεων και της κατηγοριοποίησης των σχολείων!
