Ο κερδοκεντρικός υπερκορεσμός της γνώσης και της τεχνοκρατικής εκμετάλευσης της επιστήμης, σκληραίνει επικίνδυνα την πνευματική αυτονομία, αφετηρία μιας αρνητικής παιδείας και κατά τούτο, διαφοροποιείται από τα ιδεώδη της ελλ. κλασσικής παιδείας, πεμπτουσία της οποίας είναι το Δελφικό «Γνώθι Σαυτόν» που…«προφυλάσσει από την υπεροψία και την ύβρι της ουσίας του Ανθρώπου».
Σε αυτή την επισήμανση του Ι. Θεοδωρακόπουλου επικεντρώνεται και ο τόνος της παρούσης προσέγγισης. Σημείο αναφοράς μας, η κρίση αυτογνωσίας σε συνάρτηση με τον αλαζονικό εγωισμό ενός μαθητή/τριας ή εφήβου που εγείρει συναισθήματα μειονεξίας και την τάση προς αντίδραση.
Είναι και ο διεισδυτικός προβληματισμός, όπως φαίνεται από τον κόσμο των γονέων και ακόμα ένα άλλο είναι, το βουβό δάκρυ της σιωπής που πλανάται από πόνο σε πόνο μέσα στο σχολικό προαύλιο. Η σιωπή εν τούτοις είναι κακός σύμβουλος και συνοδοιπόρος με άλλου είδους συμπλέγματα, φόβου, αδυναμίας, κατωτερότητος, απομόνωσης κλπ…φοβερά επικίνδυνα για την ελεύθερη ανάπτυξη της προσωπικότητας ενός παιδιού, και ως εκ τούτου απαιτούνται επιδέξιοι χειρισμοί για να εμποδιστεί. Η χρήση ειλικρινούς διαλόγου και η εμπιστοσύνη ανάμεσα σε δάσκαλο και παιδί, είναι ένα πρώτο ασφαλές βήμα στο πλησίασμα και των δύο, του δάσκαλου προς τον μαθητή, είτε αυτός είναι θύμα εκφοβισμού, είτε ένας επιθετικός θύτης που λόγοι ανθρώπινοι και ψυχολογικοί τον έχουν τοποθετήσει στο κοινωνικό περιθώριο και καταφεύγει στην χρήση βίας, για να αντισταθμίσει το ψυχολογικό του τραύμα με ένα ίδιο πόνο στο θύμα του, το οποίο θεωρεί υπαίτιο του δικού του πόνου.
Η ευρυχωρία ψυχής του διδασκάλου αλλά και η έμπειρη συμβολή μίας παιδοψυχαναλύτριας/η που θα συλλάβειτην συνείδηση του θύτη, θα βοηθήσουν αποφασιστικά ώστε να εκριζωθεί το αγκάθι των ψευδαισθήσεων της κυριαρχικής του μανίας και υπεροχής.
Και αν μέσα από μονοπάτια κριτικού ορθολογισμού και αυτογνωσίας βαδίσουμε ακόμα βαθύτερα στην ψυχανάλυση, θα τον καταστήσει ικανό να τοποθετήσει τον εαυτό του στη θέση του θύματος, να λυπηθεί ακόμα για την παραβατικότητα του, με ένα εκούσιο οδυνηρό στοίχημα αλλαγής που τον απαλλάσσει από τις τύψεις της συνείδησης. Σαν επακόλουθο, έρχεται η προσαρμογή και στον ίδιο του τον εαυτό, και στις σχέσεις του με τους άλλους ανθρώπους (κοινωνικοποίηση) και το περιβάλλον, και αργότερα, η προσαρμογή στο πνεύμα της ανθρωπότητας με απόληξη την προσφορά του ίδιου του του εαυτού με μία συγγνώμη, που δεν υποτιμά ποτέ τον άνθρωπό, αντίθετα τον εξυψώνει. Πέρα από αυτή την υπέρτατη αξία της συνείδησης, δεν υπάρχει τίποτα εκτός από την δύναμη που μεταμορφώνεται σε καταστροφική βία.
Η προϋπόθεση όμως που ολοκληρώνει την συναισθηματική επικοινωνία δασκάλου και μαθητή σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης, είναι η ΑΓΑΠΗ, το απόλυτο μυστικό που αγγίζει τα ίδια τα θεμέλια της παιδαγωγικής στάσης, καθώς ψιθυρίζει γλυκά σε κάθε πονεμένο αυτάκι…
– Θα έκανες ποτέ σου κάτι που να μη μπορείς να το ομολογήσεις σε αυτόν που αγαπάς?
Έλα και μίλησε μου, μη φοβάσαι..
Σε αυτή την ιδέα προσανατολισμένο το «ΧΑΜΟΓΕΛΟ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ», ανοίγει διάπλατα την αγκαλιά του κάτω από το ίδιο ψυχολογικό πρίσμα, θύτη η θύμα, ανεξαρτήτως, γλυτώνοντάς μας από ένα κρούσμα ειδεχθούς βίας, ενδοοικογενειακής η σχολικής, κάθε φορά που χτυπάει. Είναι η γραμμή SOS 1056.
Περίσευμα καρδιάς λοιπόν, διεισδυτική αντίληψη, χρηστότητα σκέψης εκ μέρους του διδάσκοντος, και πάνω απ’όλα Ήθος, το οποίο, κατά τον υπέρτατο νόμο της παιδαγωγικής, θα ενστερνιστεί ο μαθητής, όταν το ιδεί ενσαρκωμένο στο δικό του πρότυπο. Και αυτό είναι μία παγκοσμίως τεκμηριωμένη παιδαγωγική θέση, ανεξάρτητα αν υπάρχει σε όλους η διάθεση να το αναγνωρίσουν, γι’ αυτο… αμείλικτο ορθώνεται το ερώτημα: Σε ποίο βαθμό υλοποιούνται μέσα από την διάθεση των διδασκόντων και την σημερινή λειτουργία και ζωή του σχολείου, οι στόχοι, όπως τουλάχιστον είναι διατυπωμένοι στα νομικά κείμενα? (σύνταγμα, εκπαιδευτικούς νόμους, αναλυτικό πρόγραμμα, αξιολόγηση έμψυχου υλικού κλπ).
Η απάντηση δόθηκε τον Ιούλιο 2013 κατά τη σύνοδο της Βουλής των Εφήβων, όπου το θέμα σχολικός εκφοβισμός, αναπτύχθηκε με τόση ευαισθησία, ωριμότητα και δυναμικό τρόπο σκέψης, που μόνο αίσθημα προβληματισμού, αν όχι ενοχής, θα μπορούσε να μας προκαλέσει. ‘Εβηφοι από κάθε σχολική γωνιάτης Ελλάδος κατέθεταν την άποψη τους για τα τρέχοντα “παιδευτικά μας ήθη”, που υποβαθμίζουν το επίπεδο σπουδών, διδασκόντων και διδασκομένων. Το συναίσθημα της δικαιοσύνης παραμένει διάχυτο στο πλαίσιο των μαθητικών αναζητήσεων. Αφετηρία, η κάθετη επίθεση στην ολιγωρία των Δημοσίων Αρχών, που καταδικάζουν στη διαφθορά των νέων και στη χρόνια εγκληματικότητα.
Σχεδόν ομόφωνα αμφισβητούν το πολιτικό σύστημα και ζητούν αλλαγή του συντάγματος με νομοθέτηση μέτρων κατά της σχολικής βίας.
Δίνουν μεγάλη βαρύτητα στην ταυτότητα των καθηγητών τους (σωστή διδακτική στάση- πνευματική αυτάρκεια, και σοβαρότητα λόγου και ήθος). Ζητούν ακόμα, ένα δημοκρατικό σύστημα παιδείας που δίνει περισσότερη θέση στην ελεύθερη επιλογή γνώσεων, στην αυτενέργεια και στην κριτική σκέψη, και άλλα πολλά, που υπάρχουν στα πρακτικά της συγκεκριμένης συνόδου.
Αυτή η απίστευτη αξιολογική διείσδυση στα τρέχοντα εκπαιδευτικά μας δρώμενα οφείλει, αν μη τι άλλο, να μας υπενθυμίσει πόσο υπεύθυνο είναι το έργο του διδάσκοντος και πόσο σημαντικός ο εξισορροπητικός του χαρακτήρας, αν θέλει (να βασιλεύει εν τη τάξει αυτού η αλληλοβοήθεια, η αλληλεγγύη, η φιλαλήθεια, η δικαιοσύνη, η αγάπη), όπως παραδίδει ο αείμνηστος Εξαρχόπουλος, και, που γκρεμίζει τον τοίχο των διαφορών και οδηγεί στο όραμα τού οικουμενισμού, θα προσθέταμε. Δεν είναι καθόλου στις προθέσεις μου να αμφισβητήσω το ελληνικό σχολείο, ούτε το κύρος των Εκπαιδευτικών μας. Από τη θέση όμως μίας πιο έμπειρης συναδέλφου, με τεσσαρακονταετή διδακτική θητεία στα σχολεία Ελλάδας και Εξωτερικού, που συλλαμβάνει την τραγικότητα του προβλήματος και έχει αμέτρητες φορές αντιμετωπίσει αυτή τη ροπή και σχεδόν το δικαίωμα στην παραβατικότητα, που ο έφηβος δεν χάνει ευκαιρία που να μην το χρησιμοποιήσει!!!
Διατηρώ βάσιμες ανησυχίες ότι, στην τρέχουσα αποσυσχέτιση της παιδείας από την ηθική της συνιστώσα, ελλοχεύει κάθε είδους βία, ενδοσχολική εν προκειμένω, αφετηρία τόσων αδελφοκτόνων αντιπαραθέσεων και ανθρωπιστικών καταστροφών και κατ’επέκτασιν της κρίσης, από την οποία δοκιμάζεται σήμερα η Ελλάδα μας.
Αυτό και μόνο ας επιτείνει την υποχρέωσή μας ως εκπαιδευτικοί στην κοινή προσπάθεια μιας ορθολογικής αντεπίθεσης στην πρόκληση της σχολικής βίας – ισοδύναμης με δειλή πράξη αυτοκαταστροφής- και στην έσχατη άμυνα των επιβουλών που περικυκλώνουν την νεολαία μας «ωσάν μέλισσαι κηρίων», απειλώντας με ολοκληρωτικό αφανισμό του Ελληνισμού.
Διαχρονικότατος ο Κομένιος που σαν επίκεντρο των παιδαγωγικών του τοποθετήσεων, ζητάει εκπαιδευτικούς με τον πιο ευγενικό ιδεαλισμό, που θα δημιουργήσει «από κάθε μικρό ανθρώπινο πλάσμα έναν άνθρωπο, και από κάθε άνθρωπο, έναν ευτυχισμένο εργάτη στο εργαστήρι της ανθρωπότητας». Καθόλου τυχαίο ότι το τριετές Ευρωπαϊκό πρόγραμμα Comeniusaction 2.1 2002-2005, για την πρόληψη και την αντιμετώπιση της σχολικής βίας, είναι αφιερωμένος στο όνομα του μεγάλου παιδαγωγού της Ευρώπης.
ΟΣΟ ΟΞΥΝΕΤΑΙ Η ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΑΝΙΣΟΤΗΤΑ, ΤΟΣΟ ΘΑ ΑΥΞΑΝΕΤΑΙ ΚΑΙ Η ΒΙΑ ΣΤΑ ΣΧΟΛΕΙΑ!!! ΑΣ ΦΤΙΑΞΟΥΜΕ ΛΟΙΠΟΝ ΜΙΑ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΚΑΤΑΦΥΓΙΟ ΓΙΑ ΤΑ ΜΙΚΡΑ ΜΑΣ! ΑΣ ΕΛΕΓΧΟΥΜΕ ΚΑΛΥΤΕΡΑ ΠΡΙΝ ΚΡΙΝΟΥΜΕ! ΑΛΛΩΣΤΕ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΣΤΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ ΜΑΣ! ΚΑΙ ΣΙΓΟΥΡΑ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΔΕ ΦΤΑΙΝΕ ΣΕ ΚΑΜΙΑ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ….
ΑΣ ΑΛΛΑΞΟΥΜΕ ΕΜΕΙΣ ΓΙΑ ΝΑ ΜΗ ΖΗΣΟΥΜΕ ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΣΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ!