Τραγικές παρθένοι (Πολυξένη και Ηλέκτρα)

Οι παρθένοι, δηλαδή τα νεαρά ανύπαντρα κορίτσια, αποτελούν ξεχωριστή κατηγορία χαρακτήρων στην τραγωδία, που ανθεί όλως ιδιαιτέρως στα χέρια του Σοφοκλή και του Ευριπίδη. Οι τραγικές παρθένοι χωρίζονται χονδρικά σε τρεις κατηγορίες: (α) στις αδύναμες, παθητικές μορφές, όπως η Χρυσόθεμις και η Ισμήνη, η αχνή παρουσία των οποίων τονίζει τον δυναμισμό των αδελφών τους· (β) στα αγνά σφάγια, όπως η Ιφιγένεια, η Πολυξένη και η Μακαρία· (γ) στις φωνές της αντίστασης στην αδικία, τη φαυλοκρατία και την ηθική παρακμή, όπως η Αντιγόνη και η Ηλέκτρα.

Η μεν Πολυξένη του Ευριπίδη προσιδιάζει περισσότερο στη δεύτερη κατηγορία, η δε Ηλέκτρα του Σοφοκλή στην τρίτη. Και οι δύο όμως, φυσιολογικά, έχουν τις ιδιομορφίες τους.

Η ΠΟΛΥΞΕΝΗ

Οι παρθένες-σφάγια είναι εξιδανικευμένες μορφές, το αγνό αίμα των οποίων χύνεται για τη σωτηρία της κοινότητας, δηλαδή της κοινότητας των ανδρών, οι οποίοι λαμβάνουν την απόφαση να τις θυσιάσουν. Ενίοτε το θύμα είναι απρόθυμο και η θυσία, καταφανώς άδικη, επισύρει μίασμα για τους θύτες: αυτή είναι ξεκάθαρα η περίπτωση της Ιφιγένειας στον «Αγαμέμνονα» του Αισχύλου (έργο στο οποίο η νεαρή κοπέλα δεν εμφανίζεται επί σκηνής). Σε άλλες περιπτώσεις, όπως η περίπτωση της «Ιφιγένειας στην Αυλίδα» του Ευριπίδη αλλά και των «Ηρακλειδών» του ιδίου (Μακαρία), το θύμα ενστερνίζεται πλήρως τον ανδρικό κώδικα αξιών, αποδέχεται την αναγκαιότητα της θυσίας και πορεύεται εκουσίως προς τον θάνατο.

Ολόκληρο το άρθρο στο antonispetrides.wordpress.com