Κείμενο: Λυσίου, Κατὰ Ἐρατοσθένους, 1 – 2
Ο Λυσίας κατηγορεί τον Ερατοσθένη ότι ως ένας από τους Τριάκοντα προκάλεσε τον φόνο του αδελφού του, του Πολέμαρχου.
Οὐκ ἄρξασθαί μοι δοκεῖ ἄπορον εἶναι, ὦ ἄνδρες δικασταί, τῆς κατηγορίας, ἀλλὰ παύσασθαι λέγοντι· τοιαῦτα αὐτοῖς τὸ μέγεθος καὶ τοσαῦτα τὸ πλῆθος εἴργασται, ὥστε μήτ’ ἂν ψευδόμενον δεινότερα τῶν ὑπαρχόντων κατηγορῆσαι, μήτε τἀληθῆ βουλόμενον εἰπεῖν ἅπαντα δύνασθαι, ἀλλ’ ἀνάγκη ἢ τὸν κατήγορον ἀπειπεῖν ἢ τὸν χρόνον ἐπιλιπεῖν. τοὐναντίον δέ μοι δοκοῦμεν πείσεσθαι ἢ ἐν τῷ πρὸ τοῦ χρόνῳ. πρότερον μὲν γὰρ ἔδει τὴν ἔχθραν τοὺς κατηγοροῦντας ἐπιδεῖξαι, ἥτις εἴη πρὸς τοὺς φεύγοντας· νυνὶ δὲ παρὰ τῶν φευγόντων χρὴ πυνθάνεσθαι ἥτις ἦν αὐτοῖς πρὸς τὴν πόλιν ἔχθρα, ἀνθ’ ὅτου τοιαῦτα ἐτόλμησαν εἰς αὐτὴν ἐξαμαρτάνειν. οὐ μέντοι ὡς οὐκ ἔχων οἰκείας ἔχθρας καὶ συμφορὰς τοὺς λόγους ποιοῦμαι, ἀλλ’ ὡς ἅπασι πολλῆς ἀφθονίας οὔσης ὑπὲρ τῶν ἰδίων ἢ ὑπὲρ τῶν δημοσίων ὀργίζεσθαι.
Πηγή: TLG
Λεξιλόγιο
- ἄπορον ἐστι=είναι δύσκολο
- δεῖ=πρέπει
- φεύγων=κατηγορούμενος
- πυνθάνομαι=πληροφορούμαι
- ἐξαμαρτάνω=διαπράτω εγκλήματα
ΙΙ. Παρατηρήσεις
1.«πρότερον μὲν γὰρ ἔδει… τοὺς λόγους ποιοῦμαι». Να μεταφραστεί το παραπάνω απόσπασμα.
2.Ποια δυσκολία αντιμετωπίζει ο ρήτορας και που την αποδίδει;
3.α) Να αντιστοιχήσετε τους ρηματικούς τύπους της στήλης Α με τη γραμματική τους αναγνώριση της στήλης Β.
ΣΤΗΛΗ Α |
ΣΤΗΛΗ Β |
1. ἄρξασθαί 2. εἶναι 3. ἐπιδεῖξαι 4. ἀπειπεῖν 5. πείσεσθαι |
α. Απαρέμφατο ενεστώτα β. Απαρέμφατο αορίστου α´ ε.φ. γ. Απαρέμφατο αορίστου α´ μ.φ. δ. Απαρέμφατο μέλλοντα ε. Απαρέμφατο αορίστου β´ ε.φ. |
4.τῆς κατηγορίας, τοσαῦτα, μοι, πυνθάνεσθαι, πολλῆς. Να αναγνωρίσετε συντακτικά τις υπογραμμισμένες λέξεις του κειμένου και να δηλώσετε τη λέξη που προσδιορίζουν.
Μετάφραση
Δεν μου φαίνεται ότι είναι δύσκολο, άνδρες δικαστές, να αρχίσω την κατηγορία αλλά (μου είναι) δύσκολο να σταματήσω να μιλώ· έχουν διαπραχθεί από αυτούς τέτοια στο μέγεθος και τόσα στον αριθμό ώστε, ούτε και αν ακόμη κανείς έλεγε ψέματα, θα μπορούσε να αποδώσει σ’ αυτούς φοβερότερες κατηγορίες από αυτές ούτε, αν ήθελε να πει την αλήθεια, θα μπορούσε να αναπτύξει όλο το κατηγορητήριο, αλλά ή ο κατήγορος υποχρεωτικά θα κουρασθεί ή ο χρόνος δε θα του επαρκέσει. Μου φαίνεται όμως ότι τώρα θα πάθουμε τα αντίθετα απ’ ό,τι στο παρελθόν. Πρώτα, λοιπόν, οι κατήγοροι έπρεπε να αποδείξουν ποια αιτία κατηγορίας υπήρχε εναντίον των κατηγορουμένων, ενώ τώρα πρέπει από τους κατηγορουμένους να μάθουμε ποια ήταν η αιτία της έχθρας προς την πόλη, εξαιτίας της οποίας τόλμησαν να διαπράξουν τόσο φοβερά εγκλήματα εναντίον της. Μιλάω έτσι, όχι γιατί δεν έχω προσωπικές έχθρες και συμφορές αλλά γιατί υπάρχει σε όλους πολλή αφθονία ώστε να αγανακτούν και για τις ατομικές τους συμφορές και για τις συμφορές της πόλης.