«Εκείνος που κουτσαίνει, αλλά ξέρει το δρόμο, θα φτάσει πιο γρήγορα από εκείνον που τρέχει, αλλά έχει χάσει το δρόμο», Φραγκίσκος Βάκων, Άγγλος φιλόσοφος. «Η ακεραιότητα, χωρίς γνώση, είναι αδύναμη και άχρηστη. Η γνώση, χωρίς ακεραιότητα, είναι επικίνδυνη και τρομακτική», Samuel Johnson, Άγγλος συγγραφέας. «Η γνώση είναι υπερήφανη, που ξέρει τόσα πολλά. Η σοφία ντρέπεται, που δε γνωρίζει περισσότερα», William Cowper, Άγγλος ποιητής. Η καλή ζωή, στην ουσία και τη διαχρονικότητα του αληθινού «είναι» κι όχι στην επιφάνεια και την ημερομηνία λήξης του πλασματικού «φαίνεσθαι», το άρθρο αυτής της εβδομάδας. Οι βάσεις αυτής; Ο χαρακτήρας κάθε ανθρώπου και η κοινωνική του μόρφωση, άρα και υπόσταση. Η σύγχυση, ως προς το εν λόγω θέμα, έγκειται στο γεγονός, πως κάποιοι ταυτίζουν τη φθηνή υποκρισία και την πάμφθηνη διπροσωπία με την υπέρτατη επίκτητη αρετή, που πρωταγωνιστεί στο σημερινό μου άρθρο.
Ένα από τα είδη ρατσισμού στην κοινωνία, είναι ανεπίσημα, αλλά αναμφίβολα, ο μορφωτικός ρατσισμός, ανάμεσα στην υπεροχή και την αξιοπρέπεια που αποπνέουν οι κοινωνικά μορφωμένοι και στην επιθετική ανασφάλεια και ασέβεια που εκφράζουν οι κοινωνικά αμόρφωτοι. Μαέστροι και στις δύο περιπτώσεις, οι άνθρωποι που μεγαλώνουν τους μετέπειτα ενήλικες, με υποτιθέμενο αυτονόητο σκοπό, να εξελιχθούν αυτόνομοι και ανεξάρτητοι, έστω κι ένα βήμα παραπάνω από εκείνους. Ο σκοπός, που βρίσκεται εν ζωή κάθε άνθρωπος εξάλλου, είναι η νοητική, συναισθηματική και ηθική του εξέλιξη, διότι χωρίς αυτήν, ούτε νόημα, ούτε ουσία θα αποκτούσε η ανθρώπινη ύπαρξη και δράση, ανά τους αιώνες. Σε καμία περίπτωση εκ των δύο προαναφερθέντων τελικά, οι κακοί γονείς κι η οικονομική δυσχέρεια, δεν εμπόδισαν την αληθινά εξελικτική πορεία των ανθρώπων, που πραγματικά επιθυμούσαν να προοδεύσουν, καθώς το σημαντικότερο αγαθό όλων, που είναι η κοινωνική μόρφωση κι όχι η πνευματική, ούτε εξαρτάται από κάποιον, ούτε κοστίζει σε κάποιον.
Όταν λέμε κοινωνική μόρφωση, σίγουρα δεν εννοούμε κάθε μορφής γνώση, που απορρέει από την εκπαίδευση, με τη μορφή που αυτή η εκπαίδευση υπάρχει έως σήμερα. Κοινωνικά μορφωμένος χαρακτηρίζεται, ακόμα κι ένας απόφοιτος Δημοτικού, που αποδεικνύει καθημερινά εμπράκτως, μετά την ενηλικίωσή του, πόσο ικανός είναι, μεταξύ άλλων, για να συναναστρέφεται ακομπλεξάριστα, αρμονικά και ευεργετικά με άλλους ανθρώπους, αναδεικνύοντας τα υπέρτατα αγαθά του σεβασμού, της εκτίμησης και της αξιοπρέπειας, σε κάθε βήμα του. Κοινωνικά μορφωμένος τελικά, είναι εκείνος, που έχει φροντίσει, να διαθέτει τον πλούτο των αρχών, που ακόμα και κάποιοι πνευματικά μορφωμένοι, αδυνατούν να εκφράσουν με τη συμπεριφορά τους.
Λένε πως… η κοινωνική μόρφωση κι ως εκ τούτου κι η παιδεία ενός ανθρώπου, ξεκινά απ’ την κούνια. Εμφανή τα παραδείγματα ανθρώπων εξάλλου, που αποτελούν στάσιμο ομοίωμα των απολίτιστων και αποτυχημένων γονιών τους. Γνώμη δική μου είναι πως, αν ο πατέρας ή η μητέρα ενός παιδιού καταντήσει να γίνει δολοφόνος ή κλέφτης, αυτό δε συνεπάγεται, ότι οι απόγονοί του, δε θα μπορέσουν να έχουν αυτό το παράδειγμα προς αποφυγή, ώστε να γίνουν αξιοθαύμαστο υπόδειγμα ανθρώπων, σε όλους τους τομείς. Η επιθυμία και κυρίως ο χαρακτήρας και το ψυχικό περιεχόμενο, από τα οποία πηγάζει κάθε έκφραση και έμπρακτη απόδειξη αυτής, αναδεικνύουν το μεγαλείο ή την κατάντια ενός ανθρώπου. Όπως άλλωστε, είχε πει εύστοχα ο αείμνηστος Νίκος Καζαντζάκης: «Αξιοπρέπεια δεν είναι στο να κατέχω τιμές, αλλά στο να τις αξίζω». Αναμφισβήτητα λοιπόν, η κοινωνική μόρφωση είναι εκείνη η επίκτητη αρετή, που πραγματικά ξεχωρίζει και αποπνέει πλουσιοπάροχα αυτές τις τιμές, καθώς… ήταν, είναι και θα είναι η ανίκητη πρωταγωνίστρια, ανεξαρτήτως εποχής και κατάστασης!
