Η ενσωμάτωση του δεύτερου λειτουργεί κωμικά, καθώς (α) το λυρικό χωρίο αντιφάσκει υφολογικά με τα συμφραζόμενά του εντός του έργου· ή (β) το υφολογικό και μουσικό ύψος της σὐνθεσης δεν συνάδει με τη θεματολογία (λεπτές ποιητικές εκφράσεις και περίτεχνη μουσική ενίοτε χρησιμοποιούνται για θέματα αστεία και ταπεινά)· ή (γ) η σύνθεση παρουσιάζει εσωτερική υφολογική “ασυνέχεια” αναμειγνύοντας εκφράσεις υψηλές και χυδαίες, σκέψεις ραφιναρισμένες και πνευματώδεις από τη μια, χονδροειδείς και εντελώς γειωμένες και σαρκικές από την άλλη. Κωμική δυσαρμονία επίσης προκαλείται, όταν, π.χ., ένα “υψηλό” λυρικό χωρίο διακόπτεται από ευτελή σχόλια, ενίοτε και αισχρολογίες, όπως στην πάροδο των Νεφελών (όπου η… βροντερή είσοδος των Συννέφων κάνει τον Στρεψιάδη να θέλει να αντιβροντήσει – δηλαδή να κλάσει – από τον φόβο του!).
Παρόλα αυτά οι λυρικές συνθέσεις του Αριστοφάνη αποτελούν αφ᾽ εαυτών σπουδαία ποιήματα, εφάμιλλα των μεγάλων χορικών της τραγωδίας. Το ύψος και η ποιότητα των συνθέσεων αυτών συχνά κωδικοποιεί το σπουδαῖον της παράστασης και υπενθυμίζει πλαγίως ότι η Παλαιά Κωμωδία δεν είναι αμιγής φάρσα ή επιδερμική σάτιρα. Παραθέτω εδώ τη Στροφή και την Αντιστροφή της Παρόδου των Νεφελών (275-98, 299-313):
Ολόκληρο το άρθρο στη σελίδα antonispetrides.wordpress.com
