Αν καθ’ όλη τη διάρκεια της μεταπολίτευσης είχαμε δώσει το χρόνο και την προσπάθεια που αποδίδουμε στο σύστημα Πρόσβασης των μαθητών στην τριτοβάθμια εκπαίδευση για το περιεχόμενο της εκπαίδευσης, θεωρώ ότι θα είχαμε ένα καλύτερο εκπαιδευτικό σύστημα. Και αυτό όχι απλά και μόνο λόγω χρόνου και προσπάθειας αλλά κυρίως γιατί δεν θα είχαμε αντιστρέψει τις προτεραιότητες και τα μεγάλα διακυβεύματα που θέτει η θεσμική εκπαίδευση και η παιδεία.
Αλλά δυστυχώς η δημαγωγία της πολιτικής και η έλλειψη ουσιαστικής εκπαιδευτικής πρότασης από τις κυβερνήσεις – πλην λίγων εξαιρέσεων – οδηγούν νομοτελειακά στη διαρκή συζήτηση για το εν λόγω σύστημα, και το πιο εξωφρενικό είναι ότι οι αρμόδιοι υπουργοί θεωρούν ότι με αυτό τον τρόπο παράγουν εκπαιδευτικό έργο! Θεωρώ δε κάπως απλουστευτικά ότι όταν ένας υπουργός καταπιάνεται με αυτό, ότι είναι κατ’ ουσία «αδειανό πουκάμισο».
Το πιο φοβερό είναι ότι διαρκώς αλλάζουμε το σύστημα, ενώ κατά βάση παραμένει ίδιο και μπορεί να περιγραφεί με το εξής σχήμα: «Πανελλαδικές εξετάσεις σε έναν αριθμό μαθημάτων με μικρή ή μηδενική συμμετοχή του απολυτηρίου του λυκείου». Σήμερα – και κάτω από το άγχος μερικών δήθεν προοδευτικών ή καινοτόμων πολιτικών να εμφανίσουν κάτι καινούργιο – έχουμε δύο προτάσεις / εκτρώματα που αυτοπροσδιορίζονται μάλιστα ως λυτρωτικές γιατί θα απαλλάξουν το λύκειο από αμαρτίες, όπως της λειτουργίας του ως προθαλάμου των πανεπιστημίων κατακτώντας την αυτονομία του (….) ή γιατί θα απαλλάξουν τους γονείς από τη μάστιγα των φροντιστηρίων! Γνωστό το έργο – στην ιστορία της εκπαίδευσης της μεταπολιτευτικής περιόδου κάθε φορά το νεοεισαγόμενο σύστημα πρόσβασης πάντα «ισχυρίζεται» ότι απαλλάσσει το σχολείο από τα φροντιστήρια… Το δε αποτέλεσμα των διαρκών «απαλλαγών» είναι απλώς η ενίσχυση των φροντιστηρίων!
Έχω αναφερθεί κατ’ επανάληψη στην περιβόητη «ελεύθερη πρόσβαση στα πανεπιστήμια», που τη θεωρώ ως μια από τις πιο δημαγωγικές πολιτικές και όχι μόνο εκπαιδευτικές προτάσεις. Άλλωστε, θα έχουμε τη δυνατότητα να απολαύσουμε την κενότητα αυτής της πρότασης αν ο λαϊκισμός του ΣΥ.ΡΙΖ.Α. – μετά την «κατάργηση των Μνημονίων» με την ψήφιση ενός νέου Μνημονίου -, αρχίσει να εισάγει τους υποψήφιους στη Σχολή και στο Τμήμα που θέλουν, γιατί αν πρόκειται για να εισάγονται ελεύθερα στο τάδε ΤΕΙ που δεν καλύπτει και τώρα τις προσφερόμενες θέσεις του, θα γελάσει κάθε πικραμένος…
Αλλά έχουμε και από άλλη πλευρά μια «επαναστατική καινοτομία». Έχουμε την εμφάνιση μιας παλιομοδίτικης – γνωστής από τη δεκαετία του 1990 – και δήθεν ρηξικέλευθης ιδέας του «Προπαρασκευαστικού έτους». Εδώ επιχειρείται να ειπωθεί απλώς κάτι «καινούργιο», ενώ διαμορφώνεται ένα σκηνικό πλήρους άγνοιας των βασικών εκπαιδευτικών πραγμάτων, που φυσικά δεν μπορεί να ανταποκριθεί στη σημερινή πραγματικότητα ενός μαζικού συστήματος εισαγωγής. Και μόνο ως ιδέα ότι θα φτιάξουμε ένα ειδικό εκπαιδευτικό αδιαβάθμητο θεσμό για το πώς θα εισάγονται στα πανεπιστήμια καταδεικνύει την έλλειψη σοβαρότητας.
Η δημιουργία για Ειδικό Προπαρασκευαστικό Έτος είναι μια παλιά ιδέα, που όσες φορές δοκιμάστηκε να συζητηθεί σοβαρά απορρίφτηκε μετά επαίνων. Η διαμόρφωση ειδικής (εκ των πραγμάτων αδιαβάθμητης) βαθμίδας για την επιλογή των εισαγομένων έχει πλήρως αντιεκπαιδευτικό προσανατολισμό, αφού δραματοποιείται έτι περαιτέρω ένα ούτως ή άλλως τεχνικό θέμα. Στην ουσία αφαιρείται θεσμικά και υποχρεωτικά ένα έτος από την εκπαίδευση των νέων με μεγάλο κοινωνικό και οικονομικό κόστος! Το εντυπωσιακό με αυτή την πρόταση είναι ότι έχει ως δέλεαρ τη μόνιμη επωδό (και ομολογημένο δημαγωγικό στόχο), το ευφυολόγημα περί κατάργησης των φροντιστηρίων, και το μόνο που καταδεικνύει μια τέτοια αντίληψη είναι άγνοια για την ιστορία των φροντιστηρίων.
Στο δυτικό κόσμο δύο είναι τα κύρια συστήματα πρόσβασης. α) Εισαγωγή με το Εθνικό Απολυτήριο ή με Εθνικού επιπέδου εξετάσεις ή με μίγμα αυτών με το όλο σκηνικό να γίνεται με την ευθύνη της πολιτείας και της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης και β) Εισαγωγή που οργανώνεται και πραγματοποιείται από τα Πανεπιστήμια στηριζόμενη σε μικρό βαθμό στο Εθνικό Απολυτήριο και σε μεγάλο βαθμό σε κριτήρια που εφαρμόζει κάθε πανεπιστήμιο και μπορεί να περιλαμβάνει από αξιολόγηση διαφόρων δεξιοτήτων μέχρι και συνέντευξη των υποψηφίων.
Στη χώρα μας πλεονάζουν οι φωστήρες της δημαγωγίας και τα κόμματα που δεν έχουν εκπαιδευτική πρόταση για το σημερινό σχολείο, γι’ αυτό και επιδίδονται σε εικονοκλαστικές αλλά εκτός κάθε πραγματικότητας θεωρίες για το Σύστημα πρόσβασης. Το πιο εντυπωσιακό στοιχείο είναι ότι όταν ζητήθηκαν από τους εκφραστές αυτών των επαναστατικών και λυτρωτικών ιδεών να γίνουν συγκεκριμένοι, το γύριζαν στη θεωρητική ανάλυση ότι είναι «για μια άλλη κοινωνία» ή «για ένα άλλο εκπαιδευτικό σύστημα» – αλλά και αυτά τόσο απροσδιόριστα όσο και οι προαναφερθείσες ιδέες. Όταν και αν έλθουν στην επιφάνεια οι εν λόγω προτάσεις, της «Ελεύθερης πρόσβασης» και του «Προπαρασκευαστικού Έτους», θα δούμε την ανοησία να θέλει να επικρατήσει στον ορθολογισμό και θα γευθούμε σκηνές απείρου κάλλους. Αλλά θα αναρωτηθείτε, μήπως θα είναι οι μόνες;
