Επίσκεψη στο Λύκειο του Αριστοτέλους

Η Πανελλήνια Ένωση Φιλολόγων, με αφορμή το επετειακό έτος του κορυφαίου φιλοσόφου Αριστοτέλη (384-322 π.Χ. 2.400 χρόνια από τη γέννησή του), που συμπίπτει και με την ανακάλυψη του τάφου στη γενέτειρά του Στάγειρα, όπου είχε μεταφερθεί, σε χάλκινη υδρία, η τέφρα του από τη Χαλκίδα, οργάνωσε επίσκεψη στον αρχαιολογικό χώρο του Λυκείου (στην οδό Ρηγίλλης). Η επίσκεψη πραγματοποιήθηκε την Κυριακή 5 Ιουνίου 2016, και η ξενάγηση έγινε από την αρχαιολόγο Ευτυχία Λυγκούρη – Τόλια, υπό τη διεύθυνση της οποίας έγινε η ανασκαφή στο χώρο νοτίως της Λέσχης Αξιωματικών Ενόπλων Δυνάμεων (Σαρόγλειο Μέγαρο), που έδωσε τέλος στις εικασίες της αρχαιολογικής κοινότητας για την ακριβή θέση του γυμνασίου χώρου άθλησης, αλλά και πνευματικού κέντρου, του Λυκείου. Σύντομα, άλλωστε, θα κυκλοφορήσει ειδική μελέτη της, για τον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό και την οργάνωση της Σχολής.
Οι ανασκαφικές εργασίες έφεραν στο φως εμφανή τα ίχνη του συγκροτήματος του Λυκείου, που ανάγονται στον 4ο π.Χ. αιώνα, στο κατάφυτο προάστιο, ανατολικά των Αθηνών, έξω από την Πύλη του Διοχάρους, που οριζόταν από το Ολυμπιείο και τα άλλα παριλίσσια ιερά, τις κοίτες του Ιλισσού, όπου διαδραματίζεται ο πλατωνικός Φαίδρος, τον Λυκαβηττό και τον Ηριδανό ποταμό. Η περιοχή ασφαλώς πήρε το όνομά της από το ιερό του Λυκείου Απόλλωνος, ο οποίος λατρευόταν εδώ από τους πανάρχαιους χρόνους. Στο Λύκειο ο Αριστοτέλης δίδαξε δώδεκα περίπου χρόνια, τα πιο δημιουργικά της επιστημονικής του δράσης, στη Σχολή που ονομάσθηκε Περίπατος (Οι από του Περιπάτου, απ’ όπου και η ονομασία Περιπατητικοί). Εδώ ο φιλόσοφος θα δημιουργήσει την πρώτη μεγάλη βιβλιοθήκη, που αναφέρεται από τον Στράβωνα ως η σημαντικότερη της Αρχαιότητας, πρότυπο για τις Βιβλιοθήκες της Αλεξανδρείας και της Περγάμου (Βλ. Κ. Σπ. Στάικος, Η Βιβλιοθήκη του Αριστοτέλους. Άτων, Αθήνα 2015). Στο Λύκειο το μνημειώδες διανοητικό οικοδόμημα του Αριστοτέλη και των μαθητών του συγκεφαλαιώνει όλες τις φιλοσοφικές και επιστημονικές αναζητήσεις του αρχαίου κόσμου και ο Αριστοτελισμός επηρέασε τη φιλοσοφική και επιστημονική σκέψη μέχρι σήμερα.

Αναστάσιος Αγγ. Στέφος