Μπορεί οι μετρήσεις χρόνου και χώρου να είναι ένα από τα χαρακτηριστικά στοιχεία του σύγχρονου πολιτισμού. Μπορεί τα Μαθηματικά να αποτελούν την εδραία βάση της επιστημονικότητας κάθε γνωσιακού πεδίου αλλά και της εγκυρότητας κάθε ερευνητικής προσπάθειας. Μπορεί η κοινωνική μας ζωή να είναι πλήρως αποικισμένη από κάθε λογής χρήση των αριθμών.
Μετράμε τα πάντα. Έχουμε το χρόνο Plank στο μικρόκοσμο και τον κοσμικό χρόνο στο Σύμπαν, αλλά τι μπορούμε να κατανοήσουμε για το χρόνο του 10-34 του δευτερολέπτου και τι από το χρόνο και τις αποστάσεις των εκατομμυρίων ετών φωτός; Τι είναι το άπειρα μικρό και τι το άπειρα μεγάλο στην αίσθηση της ζωής μας; Κοιτάμε και υπολογίζουμε καθημερινά την ώρα στα κάθε λογής ρολόγια, αλλά κατά πόσο ο συναισθηματικός μας κόσμος και ο ψυχισμός μας, οι φαντασιώσεις μας και τα όνειρά μας συμβαδίζουν με όλο αυτό το σκηνικό του μετρήματος;
Ουσιαστικά η βιωμένη πραγματικότητά μας δεν συμφωνεί καθόλου με όλη αυτή τη μαθηματικοποίηση των συμβαινόντων γύρω μας. Οι χωρικές και οι χρονικές αποστάσεις στο προσωπικό μας σύμπαν δεν αντιστοιχούν στις συμβάσεις των αντικειμενικών μετρήσεων ούτε και προσδιορίζονται με βάση τη δική τους αξιολόγηση. Είναι ο ηλικιωμένος που βλέπει το χρόνο να περνάει σα νερό τρεχούμενο ορμητικού χειμάρρου, αλλά το εγγόνι του δεν βλέπει την ώρα και τη στιγμή να μεγαλώσει και καλεί και ξανακαλεί μόνο του το χρόνο / το μέλλον, που δεν λέει να έλθει. Είναι κάθε άνθρωπος που νιώθει το χρόνο να διαστέλλεται και να παγώνει σε κάθε περίπτωση μιας μεγάλης αγωνίας του και είναι ο ίδιος που αντιλαμβάνεται τη μεγάλη χαρά και την ουράνια ευτυχία να χάνονται σα φευγαλέο όνειρο…
Είναι ο εξηντάρης στο «καφέ» δίπλα, πολύ κοντά, σε μια κοπέλα – ούτε μισό βήμα δεν τον χωρίζει απ’ αυτή -, δίπλα από της νιότης τον ανθό, αλλά πόσο μακριά του είναι στην πραγματικότητα αυτή που είναι τόσο κοντά του… Βιώνει μια εικόνα του μακρινού παρελθόντος που δεν χωράει πια σε κανένα τρελό όνειρό του και η φαντασίωσή του χάνεται στο άπειρο σύμπαν – δεν ξέρει καν αν είναι δική του! Είναι η μητέρα που έχει χάσει το παιδί της και κανένας χρόνος και καμία απόσταση δεν την χωρίζει απ’ αυτό. Το νιώθει δίπλα της, το έχει συνεχώς στην καρδιά της και στη σκέψη της, έχει τον πόνο συντροφιά και ας είναι η φυσική υπόσταση του παιδιού της πέρα από το άπειρο, σε ό,τι συμβατικά ονομάζουμε “επέκεινα”…
Αλλά δεν είναι οριακές μόνο οι περιπτώσεις αναντιστοιχίας μεταξύ της αντικειμενικής μέτρησης του χώρου και του χρόνου αφενός και της βιωμένης πραγματικότητας του προσωπικού μας στερεώματος αφετέρου. Κάθε άνθρωπος μπορεί να χάνει το γονέα του οριστικά και αμετάκλητα στη φυσική αίσθηση των πραγμάτων, αλλά έχει πάντα την εικόνα του στη σκέψη του και στην ψυχή του, και ποιος μπορεί να του ισχυριστεί ότι η φυσική ανυπαρξία είναι και συναισθηματική ανυπαρξία; Σχεδόν κάθε άνθρωπος έχει στη ζωή του ανεκπλήρωτη αγάπη ή χαμένο έρωτα και βαστάει η δύναμη του αγαπημένου ειδώλου του χρόνια και χρόνια. Για ποια απόσταση μιλάει ο μετρημένος χρόνος ή, ακόμα πιο απόλυτα, σε ποιο οριστικά περασμένο παρελθόν αναφέρεται όταν τα όνειρα και οι μνήμες του ανθρώπου είναι πλημμυρισμένες κάθε στιγμή με τη δική του όμορφη εικόνα; Μπορεί ένα ζευγάρι που ζει συμβατικά και απέτυχε να χτίσει έναν κοινό κόσμο αγάπης να είναι μαζί κάθε ημέρα, χρόνια και χρόνια στο ίδιο σπιτικό, αλλά να νιώθουν και οι δύο πλευρές τόσο μακριά στην ψυχή τους, που η όποια φυσική γειτνίαση να μοιάζει σαν καρικατούρα συντροφιάς…
Στη βιωμένη ζωή μας, άλλοτε μηδενίζονται χρόνος και χώρος και άλλοτε αυξάνονται τόσο πολύ που υπερβαίνουν κάθε δυνατότητα νοητικής σύλληψής τους. Ναι, χωρίς μετρήσεις του χώρου και του χρόνου δεν θα μπορούσε να υπάρχει οργανωμένη κοινωνία, δεν θα μπορούσε να υπάρξει συνεννόηση των ανθρώπων. Αλλά δεν αρκούν αυτές οι μετρήσεις. Δεν ζούμε μόνο με την αντικειμενικότητα – αυτό είναι χαρακτηριστικό της ζωής κάθε έμβιου όντος πλην των ανθρώπων. Εμείς ζούμε και (ίσως κυρίως) με την υποκειμενικότητα, με το προσωπικό μας σύμπαν που δεν είναι καθόλου μικρότερο ούτε και πιο ασήμαντο από το φυσικό σύμπαν. Το αντίθετο, γευόμαστε τον εαυτό μας και τη ζωή μας πρωτίστως με τις δικές μας ορθολογικές και συναισθηματικές δημιουργίες. Δεν ζούμε ως φυσικές υπάρξεις τον Κόσμο. Τον δημιουργούμε εμείς. Εμείς ως πρόσωπα ξεχωριστά και απόλυτα μοναδικά πλέκουμε το νήμα του χρόνου και του χώρου…
