Του Νίκου Τσούλια
Οι καλοκαιρινές διακοπές προσφέρουν πολλά στην ποιότητα της ζωής μας αλλά και στο συναισθηματικό μας κόσμο, και ιδιαίτερα στην περίοδο της κρίσης είναι μια έστω μικρή και προσωρινή όαση στην ερημιά της χωρίς παρόν και με κουτσουρεμένο μέλλον χώρας μας, στην ερημιά του άνυδρου τοπίου μας.
Και μπορούν να αποτελέσουν τη μαγιά και για κάτι άλλο πολύ χρήσιμο, στην «έξοδό μας» από τα σπίτια μας, στη ρήξη της εσωστρέφειας και του εγκλεισμού μας στο προσωπικό κουκούλι μας. Γιατί η εικόνα των έρημων δρόμων και πλατειών και των χωρίς ζωή πόλεων δημιουργεί επιπρόσθετα μαύρα σύννεφα στην κακή ψυχολογία μας και στο πολιτισμικό και το κοινωνικό μας περιβάλλον μέσα στο οποίο ζούμε. Και δεν μπορεί να είναι δικαιολογία η έλλειψη χρημάτων για αυτή την «εσώκλειστη» συμπεριφορά μας.
Γιατί ακόμα και μια απλή βόλτα σ’ έναν κεντρικό δρόμο ή σε ένα πάρκο της πόλης, με μια ανάπαυλα σε ένα παγκάκι, χωρίς να ξοδευτεί ούτε ένα ευρώ – αφού πράγματι δεν υπάρχει – προσφέρει μια ψυχική ευχαρίστηση στον εαυτό μας αλλά και δημιουργεί στους κατοίκους της γειτονιάς και της πόλης μια αίσθηση ζωντάνιας και κινητικότητας, μια αίσθηση ζωής ότι είμαστε εδώ, προσπαθούμε, τίποτα δεν θα μας αναγκάσει να κλειστούμε στο καβούκι μας σαν να έχει πέσει πανούκλα σε εποχές μεσαίωνα.
Άλλωστε υπάρχουν δήμοι και κοινωνικοί φορείς που εκδηλώνουν μια σειρά εκδηλώσεων δωρεάν και αυτό το κάνουν ακριβώς για να ενθαρρύνουν τους πολίτες, για να τονώσουν το φρόνημά τους σε μια αντίληψη ότι ο αγώνας συνεχίζεται και ότι καμιά δυσκολία δεν μπορεί να μας οδηγήσει σε στενωπούς της κατάθλιψης και της διαρκούς στεναχώριας. Σήμερα είναι πρώτιστη ανάγκη να εμψυχώνει ο ένας τον άλλον και αυτό μπορεί να γίνεται με πολλούς και ανέξοδους τρόπους. Η εικόνα μιας πόλης ή μιας γειτονιάς, που είναι ζωντανή και κινείται στους ρυθμούς που απαιτούν οι καιροί μας, δρα πολλαπλασιαστικά στη διάθεσή μας και προάγει την αισιοδοξία μας, στοιχείο πολύ σημαντικό για τον αγώνα που κάνει κάθε πολίτης.
Πέραν τούτων, υπάρχουν καινοτόμες πρωτοβουλίες μεταξύ των ανθρώπων προσωπικής εργασίας με εργαλείο την επαγγελματική δραστηριότητα και με αμοιβαίο όφελος χωρίς τη διαμεσολάβηση χρημάτων με βάση τις βασικές ανάγκες και τις προτεραιότητες κάθε οικογένειας. Έτσι, για παράδειγμα, ένας ελαιοχρωματιστής μπορεί να βάψει το διαμέρισμα ενός φίλου του ή γνωστού του εκπαιδευτικού και αυτός να κάνει δωρεάν μαθήματα στο παιδί του για ένα διάστημα. Και μπορούν να υπάρξουν άπειρες τέτοιες περιπτώσεις αλληλοστήριξης με τις οποίες δημιουργούνται οφέλη για τις εμπλεκόμενες πλευρές.
Δεν ισχυρίζομαι ότι οι εν λόγω πρωτοβουλίες – είτε της εξόδου μας είτε των αμοιβαίων επαγγελματικών εξυπηρετήσεων – μπορούν να λύσουν τα οικονομικά προβλήματά μας ή πολύ περισσότερο της χώρας μας. Θεωρώ όμως ότι αμβλύνουν αυτά τα προβλήματα, ότι προάγουν την αυτοπεποίθησή μας και την αποφασιστικότητά μας, για να αντιμετωπίζουμε με περισσότερη φωτεινότητα τον γκρίζο ορίζοντά μας.
Παράλληλα πρέπει να δοθεί μάχη στο εθνικό μας πρόβλημα, στη φοροδιαφυγή. Και είναι πολύ απλό. Καμιά οικονομική δραστηριότητα, καμιά κίνηση του χρήματος δεν μπορεί να γίνεται χωρίς αποδείξεις. Και αυτό δεν είναι ευθύνη κυρίως του σχετικού Υπουργείο ή της Εφορίας, γιατί πολύ απλά δεν μπορεί να είναι δίπλα από κάθε οικονομική δραστηριότητα και ένας αρμόδιος υπάλληλος για να ελέγχει τη νομιμότητα. Αν μέσα στην κρίση δεν λύσουμε μεγάλες εκκρεμότητες της δημόσιας ζωής, αν δεν αντιμετωπίσουμε έστω μερικούς παράγοντες που συνετέλεσαν στην πρόκληση της κρίσης, πώς μπορεί να γίνει υπέρβασή της; Διαφωνώ πλήρως με εκείνη την πολιτική στάση και συμπεριφορά της αναμονής της λύσης του προβλήματός μας μόνο μέσα από τις κυβερνητικές επιλογές, οι οποίες δεν είναι καθ’ όλη την περίοδο της κρίσης αυτόνομες αλλά ετεροκαθορίζονται από τους «θεσμούς».
Η στάση οργής, θυμού και αγανάκτησης – ιδίως στην πρώτη φάση της κρίσης -, η προσχώρησή μας στο ανορθολογισμό της δημαγωγίας και των «απελευθερωτών» τύπου Α. Σαμαρά, Α. Τσίπρα και Π. Καμμένου (!), η πεποίθηση ότι η αλλαγή της κυβέρνησης θα μας λυτρώσει – καθ’ όλη την μέχρι τώρα περίοδο – αλλά και η πλήρης παθητικότητα στα γενικά δρώμενα και η μη αλλαγή συγκεκριμένων τρόπων ζωής – παρά μόνο εκείνων που επέβαλε η οικονομική αφαίμαξή μας – είναι στερέωμα αναπαραγωγής και εμβάθυνσης της κρίσης. Η συνειδητοποίηση αυτού του λανθασμένου «διαρκούς συμβάντος» και η επαναξιολόγηση της στάσης μας είναι – κατά τη γνώμη μου – σημαντικοί συντελεστές υπέρβασης της κρίσης και πάντως είναι στοιχεία πολιτών με άποψη για τη ζωή και με εδραία πίστη στον εαυτό τους. Τι πιο σημαντικό;
