Γραπτή απάντηση σε ερώτηση «Για τα προβλήματα των σχολείων δεύτερης ευκαιρίας», έδωσε ο Υπουργός Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων Νίκος Φίλης. Σε αυτήν γίνεται γνωστό, σχετικά με την καταβολή των ενσήμων, ότι εντός των ημερών ολοκληρώνεται η διαδικασία απόδοσή τους στον ασφαλιστικό φορέα Ι.Κ.Α. Επίσης, η καταβολή των δεδουλευμένων των ωρομίσθιων εκπαιδευτών ΣΔΕ, έχει δρομολογηθεί από το ΙΝΕΔΙΒΙΜ. Παράλληλα, γίνεται αναφορά και σε θέματα προϋπηρεσίας των εκπαιδευτικών.
Πιο αναλυτικά:
Σύμφωνα με την παρ. 10 του άρθρου 6 της υπ’ αριθμ. πρωτ. 5953/23-06-2014 Υ.Α. (ΦΕΚ 1861 Β’) με θέμα «Κανονισμός Οργάνωσης και Λειτουργίας των Σχολείων Δεύτερης Ευκαιρίας (Σ.Δ.Ε.)», «Στα Σ.Δ.Ε. μπορούν να προσφέρουν διδακτικό έργο εθελοντές εκπαιδευτικοί ευαισθητοποιημένοι και ενημερωμένοι στη φιλοσοφία και το πρόγραμμα των Σ.Δ.Ε. Η ανάθεση εθελοντικού διδακτικού έργου γίνεται μετά από εισήγηση του διευθυντή, σύμφωνη γνώμη του συλλόγου διδασκόντων και έγκριση του τμήματος Αλφαβητισμού και Βασικής Παιδείας της ΓΓΔΒΜ. Επισημαίνεται ότι ο εθελοντής δεν αξιολογεί τους εκπαιδευόμενους. Επίσης, εκπαιδευτές διαφόρων ειδικοτήτων, καλλιτέχνες και επιστήμονες μπορούν ομοίως να προσφέρουν έργο ενταγμένο στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα του Σχολείου (π.χ. εργαστήρια, ημερίδες ενημέρωσης, διαθεματικά σχέδια δράσης κ.ά.)».
Οι εθελοντές εκπαιδευτές δεν υποκαθιστούν το διδακτικό έργο του καθ’ ύλην αρμόδιου εκπαιδευτικού προσωπικού, όπως ορίζεται στο άρθρο 6 της προαναφερθείσας ΥΑ, αλλά αξιοποιούνται κυρίως για τον εμπλουτισμό του εκπαιδευτικού προγράμματος των ΣΔΕ προς όφελος των εκπαιδευομένων, όπως γίνεται και στις περιπτώσεις εκπαιδευτών άλλων ειδικοτήτων, καλλιτεχνών και επιστημόνων. Στις περιπτώσεις καθυστέρησης πρόσληψης των ωρομισθίων και εφόσον αξιοποιηθούν εθελοντές εκπαιδευτικοί, οι εθελοντές σταματούν να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους για τη διδασκαλία του γνωστικού αντικειμένου μόλις προσληφθούν οι ωρομίσθιοι. Επομένως, η ανάθεση ωρών διδασκαλίας δεν γίνεται εις βάρος των ωρομισθίων, αντιθέτως η αξιοποίηση των εθελοντών εκπαιδευτικών γίνεται αποκλειστικά και μόνον προς όφελος των εκπαιδευομένων, για να μην χάσουν εξαιτίας των καθυστερήσεων τη δεύτερη ευκαιρία που τους προσφέρουν τα ΣΔΕ.
Αναφορικά με τις Συμβάσεις έργου των ωρομίσθιων εκπαιδευτών που παρείχαν τις υπηρεσίες τους στα «ΣΧΟΛΕΙΑ ΔΕΥΤΕΡΗΣ ΕΥΚΑΙΡΙΑΣ, κατά το χρονικό διάστημα 22/2/2016 – 30/6/2016, σύμφωνα με το υπ’ αριθμ. πρωτ. 606/420/34012/27-09-2016 έγγραφο του ΙΝΕΔΙΒΙΜ, η διαδικασία συμβασιοποίησης των εν λόγω εκπαιδευτών έχει ολοκληρωθεί και έχουν παραλάβει αντίγραφο της σύμβασής τους.
Σχετικά με την καταβολή των ενσήμων εντός των ημερών ολοκληρώνεται η διαδικασία απόδοσή τους στον ασφαλιστικό φορέα Ι.Κ.Α. Η καταβολή των δεδουλευμένων των ωρομίσθιων εκπαιδευτών ΣΔΕ, έχει δρομολογηθεί από το ΙΝΕΔΙΒΙΜ.
Επίσης, οι ωρομίσθιοι εκπαιδευτές λαμβάνουν από το ΙΝΕΔΙΒΙΜ σχετική βεβαίωση εργοδότη (βεβαίωση ενσήμων) για κάθε νόμιμη χρήση (π.χ. κατάθεση της βεβαίωσης στον ΟΑΕΔ για την απόδοση του επιδόματος ανεργίας).
Επιπρόσθετα, σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 1 & 2 του άρθρου 17 του ν. 1566/1985 (ΦΕΚ 167 Α΄):
«1. Αν για οποιαδήποτε αιτία απουσιάζουν από τα σχολεία εκπαιδευτικοί της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, καθώς και αν υπάρχουν άλλες έκτακτες ανάγκες λειτουργίας των σχολείων, οι οποίες δημιουργούνται κατά την διάρκεια του διδακτικού έτους, προσλαμβάνονται, με αίτησή τους, προσωρινοί αναπληρωτές με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου από αυτούς που υπέβαλαν αίτηση διορισμού σε θέσεις μόνιμων εκπαιδευτικών. 2. Προσωρινοί αναπληρωτές προσλαμβάνονται επίσης με μειωμένο ωράριο διδασκαλίας, που αντιστοιχεί στο μισό τουλάχιστον του υποχρεωτικού ωραρίου διδασκαλίας του πρωτοδιόριστου εκπαιδευτικού, όταν οι προβλεπόμενες από το πρόγραμμα ώρες διδασκαλίας και ασκήσεων στο ίδιο ή σε άλλο σχολείο της ίδιας ή γειτονικής πόλης ή κωμόπολης δε δικαιολογούν το διορισμό μόνιμου εκπαιδευτικού.»
Επιπλέον, και σύμφωνα με την υπ’ αριθμ. 202/2006 πράξη του Ελεγκτικού Συνεδρίου, για την κάλυψη έκτακτων εκπαιδευτικών αναγκών στα δημόσια σχολεία Π/θμιας και Δ/θμιας Εκπ/σης προσλαμβάνονται και ωρομίσθιοι εκπαιδευτικοί για συγκεκριμένες ώρες εβδομαδιαίας διδασκαλίας που δεν μπορούν να υπερβαίνουν το μισό του ωραρίου του νεοδιόριστου εκπαιδευτικού, όταν πρόκειται για την ίδια βαθμίδα εκπαίδευσης.
Στις διατάξεις, όμως, της παρ. 1 του άρθρου 5 του ν. 3848/2010 (ΦΕΚ 71 Α’), καθορίστηκε ότι:
«Αν για οποιαδήποτε αιτία απουσιάζουν από σχολικές μονάδες πρωτοβάθμιας ή δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης εκπαιδευτικοί ή δημιουργηθούν έκτακτα λειτουργικά κενά κατά τη διάρκεια του διδακτικού έτους, προσλαμβάνονται, με αίτησή τους, προσωρινοί αναπληρωτές εκπαιδευτικοί με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου. Αν οι προβλεπόμενες από το πρόγραμμα ώρες διδασκαλίας και ασκήσεων στο ίδιο σχολείο της ίδιας πόλης ή περιοχής μετάθεσης είναι περισσότερες από τέσσερις και λιγότερες από δεκαέξι και δεν δικαιολογούν το διορισμό μόνιμου εκπαιδευτικού, προσλαμβάνονται προσωρινοί αναπληρωτές εκπαιδευτικοί με μειωμένο ωράριο διδασκαλίας.»
Ακολούθως, με τις διατάξεις της παρ. 27 του άρθρου 36 του ν. 4186/2013 (ΦΕΚ 193 Α΄) τροποποιήθηκε η προηγούμενη διάταξη ορίζοντας ότι πρόσληψη προσωρινού αναπληρωτή μειωμένου ωραρίου γίνεται στην περίπτωση κατά την οποία οι προβλεπόμενες από το πρόγραμμα ώρες διδασκαλίας και ασκήσεων στο ίδιο σχολείο της ίδιας πόλης ή περιοχής μετάθεσης είναι περισσότερες από οκτώ και λιγότερες από δεκαέξι και δεν δικαιολογούν το διορισμό μόνιμου εκπαιδευτικού.
Σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 2 & 3 του άρθρου 9 του ν. 3848/2010 (ΦΕΚ 71 Α’), όπως ισχύει:
«2. Οι ενιαίοι πίνακες προσωρινών αναπληρωτών εκπαιδευτικών που ισχύουν κατά τη δημοσίευση του νόμου αυτού στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως παύουν να τροφοδοτούνται με νέα στοιχεία προϋπηρεσίας από την 1η Ιουλίου 2010 και ισχύουν μέχρι την κατάρτιση των πινάκων που προβλέπονται στο άρθρο 3.
3. Οι προσλήψεις προσωρινών αναπληρωτών και ωρομισθίων στην πρωτοβάθμια και τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση κατά την περίοδο έως και το σχολικό έτος 2011-2012 γίνονται από τους πίνακες της παραγράφου 2. Η διάταξη του προηγούμενου εδαφίου ισχύει και για τις προσλήψεις στη Σιβιτανίδειο Δημόσια Σχολή Τεχνών και Επαγγελμάτων, καθώς και στα εκκλησιαστικά γυμνάσια και στα γενικά εκκλησιαστικά λύκεια.»
Ο ως άνω περιορισμός, της μη προσμέτρησης προϋπηρεσίας που προσφέρθηκε μετά την 1-7-2010 στους πίνακες αναπληρωτών, ήρθη μερικώς, με τις διατάξεις της παρ. 4 του άρθρου 5 του ν. 4283/2014 (ΦΕΚ 189 Α΄). Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα οριζόμενα στις εν λόγω διατάξεις:
«Η διανυθείσα από 1.9.2012 και εντεύθεν υπηρεσία των αναπληρωτών εκπαιδευτικών προσμετράται. Οι ενιαίοι πίνακες αναπληρωτών εκπαιδευτικών τροφοδοτούνται από το ανωτέρω χρονικό διάστημα με τα στοιχεία προϋπηρεσίας από το σχολικό έτος 2015−2016.»
Ακολούθως, με τις διατάξεις της παρ. 2 του άρθρου 38 του ν. 4351/2015 (ΦΕΚ 164 Α΄) καθορίστηκε ότι:
«2. Από το σχολικό έτος 2016−2017 η διανυθείσα από 1.9.2010 και εντεύθεν υπηρεσία των προσωρινών αναπληρωτών εκπαιδευτικών προσμετράται και οι σχετικοί ενιαίοι πίνακες προσωρινών αναπληρωτών εκπαιδευτικών ανασυντάσσονται αναλόγως. Από την έναρξη ισχύος του παρόντος κάθε αντίθετη διάταξη καταργείται.»
Επισημαίνεται ότι οι ενιαίοι πίνακες αναπληρωτών, οι οποίοι παραμένουν σε ισχύ σύμφωνα με τις προαναφερόμενες διατάξεις του άρθρου 9 παρ. 2 του ν. 3848/2010, συντάσσονται κατ’ έτος, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 6 παρ. 5 του ν. 3255/2004, (ΦΕΚ 138 Α΄), όπως ισχύει.
Σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 2 του ν. 3687/2008 (ΦΕΚ 159 Α΄):
«Η παράγραφος 34 του άρθρου 6 του ν. 3027/2002 (ΦΕΚ 152/Α΄), όπως τροποποιήθηκε και συμπληρώθηκε με τις διατάξεις του άρθρου 9 παράγραφος 1 α΄, β΄ και γ΄ του ν. 3391/2005 (ΦΕΚ 240/Α΄) και του άρθρου 23 παράγραφος 2 του ν. 3467/2006 (ΦΕΚ 128/Α΄), αντικαθίσταται ως εξής:
«34.α. Όπου στις κείμενες διατάξεις αναφέρεται προϋπηρεσία προσωρινού αναπληρωτή ή ωρομίσθιου εκπαιδευτικού, νοείται αυτή που προσφέρθηκε:[…] ιγ) στα Σχολεία Δεύτερης Ευκαιρίας (Σ.Δ.Ε.) του άρθρου 5 του ν.2525/1997 (ΦΕΚ 188/Α΄), […]
β. Προσμέτρηση των υπηρεσιών της υποπαραγράφου (α) γίνεται, εφόσον η πρόσληψη έχει γίνει από: […] v) τη Γενική Γραμματεία Εκπαίδευσης Ενηλίκων και το Ινστιτούτο Διαρκούς Εκπαίδευσης Ενηλίκων (Ι.Δ.Ε.Κ.Ε.) για τα Σχολεία Δεύτερης Ευκαιρίας. Η προϋπηρεσία των ωρομισθίων στα Σχολεία Δεύτερης Ευκαιρίας υπολογίζεται μέχρι το ήμισυ του υποχρεωτικού ωραρίου του νεοδιόριστου εκπαιδευτικού του οικείου κλάδου, […]»».
Στο άρθρο 3 του ίδιου νόμου προβλέφθηκε, επίσης, ότι:
«Η υπηρεσία ωρομίσθιων εκπαιδευτικών που έχει προσφερθεί ή προσφέρεται σε Σχολεία Δεύτερης Ευκαιρίας, που λειτουργούν σε περιοχές, οι οποίες, κατά τις σχετικές διατάξεις, χαρακτηρίζονται δυσπρόσιτες και στις οποίες λειτουργούν σχολεία της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, υπολογίζεται ως προϋπηρεσία αυξημένη στο διπλάσιο, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 9 παράγραφος 3 του ν. 3391/2005.»
Σύμφωνα με τις διατάξεις την παρ. 3 του άρθρου 38 του ν. 4351/2015 (ΦΕΚ 164 Α΄), καθορίστηκε ότι:
«3. Το δεύτερο εδάφιο του στοιχείου ν΄ της περίπτωσης β΄ της παρ. 34 του άρθρου 6 του ν. 3027/2002 (Α΄ 152), όπως έχει τροποποιηθεί και ισχύει, αντικαθίσταται ως εξής:
«Η προϋπηρεσία των ωρομισθίων στα Σχολεία Δεύτερης Ευκαιρίας προσμετράται, σύμφωνα με τα ισχύοντα για τους ωρομίσθιους εκπαιδευτικούς των λοιπών δημόσιων σχολείων πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης ανά κλάδο, ειδικότητα και βαθμίδα εκπαίδευσης.»»
Συμπερασματικά αναφέρουμε τα εξής:
(α) Μέχρι και το σχολικό έτος 2009-2010 οι ωρομίσθιοι εκπαιδευτικοί των δημόσιων σχολείων πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης μπορούσαν να απασχολούνται μέχρι το μισό του υποχρεωτικού ωραρίου του πρωτοδιόριστου εκπαιδευτικού του οικείου κλάδου, τα σχολικά έτη 2010-2011 έως 2012-2013 μέχρι τέσσερις (4) ώρες, ενώ από το 2013-2014 και εφεξής μέχρι οκτώ (8) ώρες (ανεξαρτήτως υποχρεωτικού ωραρίου της κάθε κατηγορίας εκπαιδευτικών και βαθμίδας εκπαίδευσης). Παράλληλα, αντίστοιχος περιορισμός δεν υπήρχε για τους ωρομίσθιους εκπαιδευτικούς των Σ.Δ.Ε., οι οποίοι είχαν την δυνατότητα εβδομαδιαίας απασχόλησης πέραν του μισού του υποχρεωτικού ωραρίου του κλάδου τους (πλέον των 15 εβδομαδιαίων ωρών).
Από την ανωτέρω παράθεση της σχετικής νομοθεσίας, προκύπτει ότι πρόθεση του νομοθέτη ήταν η ίση αντιμετώπιση των απασχολούμενων ως ωρομισθίων, ανεξαρτήτως του φορέα πρόσληψής τους. Είναι χαρακτηριστικό ότι μέχρι και το σχολικό έτος 2009-2010 (προ της δημοσιεύσεως του ν. 3848/2010), και με δεδομένο ότι οι ωρομίσθιοι των δημόσιων σχολείων μπορούσαν να απασχολούνται μέχρι το ήμισυ του υποχρεωτικού ωραρίου, ο νομοθέτης, με τις διατάξεις του άρθρου 2 του ν. 3687/2008, επέβαλε περιορισμό στον υπολογισμό της προϋπηρεσίας, στον ενιαίο πίνακα αναπληρωτών, για τους απασχολούμενους ωρομισθίους στα Σχολεία Δεύτερης Ευκαιρίας.
Λόγοι αξιοκρατίας και ίσης αντιμετώπισης των υποψηφίων, ενόψει και της εφαρμογής των διατάξεων του άρθρου 38 παρ. 1 & 2 του ν. 4351/2015 (προσμέτρηση προϋπηρεσίας που προσφέρθηκε από το 2010 και μετά), επέβαλαν την αντικατάσταση του σχετικού εδαφίου του άρθρου 2 του ν. 3687/2008 με τις διατάξεις του άρθρου 38 παρ. 3 του ν. 4351/2015, ώστε οι ωρομίσθιοι εκπαιδευτικοί, ανεξαρτήτως του φορέα πρόσληψής τους, να συνεχίσουν να αντιμετωπίζονται με τους ίδιους όρους.
(β) Σε καμία, δε, περίπτωση δεν τίθεται θέμα «αναδρομικής ισχύος» των διατάξεων της παρ. 3 του άρθρου 38 του ν. 4351/2015. Και αυτό γιατί, οι ενιαίοι πίνακες αναπληρωτών συντάσσονται κατ’ έτος σύμφωνα με την ισχύουσα, κάθε φορά, νομοθεσία. Οι εν λόγω διατάξεις και από την έναρξη ισχύος του οικείου νόμου, εφαρμόστηκαν για την σύνταξη των ενιαίων πινάκων αναπληρωτών του τρέχοντος σχολικού έτους 2016-2017, ενώ οι ενιαίοι πίνακες αναπληρωτών προηγουμένων σχολικών ετών (οι οποίοι συντάχθηκαν δυνάμει των, τότε, ισχυουσών διατάξεων και των οποίων η ισχύς έχει λήξει), η κατάταξη των υποψηφίων σε αυτούς και οι προσλήψεις οι οποίες πραγματοποιήθηκαν με βάση την κατάταξη αυτή ουδόλως θίγονται.
