Ένα μεταπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών στη μετάφραση συνδυάζει αναπόφευκτα τη θεωρητική με την πρακτική γνώση. Δεν θα αναφερθούμε εδώ στη γνωστή και διαρκή συζήτηση αν και κατά πόσο η μετάφραση είναι επιστήμη, τέχνη, συνδυασμός των δύο ή ο,τιδήποτε άλλο. Θα μείνουμε στο προφανές, ότι δεν υπάρχει εκπαίδευση μεταφραστών χωρίς άσκηση στη μεταφραστική πρακτική. Η δε μεταφραστική πρακτική στο πλαίσιο των σπουδών αποτελεί μια γενική δοκιμή για την ένταξη στο επάγγελμα, εν προκειμένω στον εκδοτικό χώρο.
Από τη μια λοιπόν, ένα μεταπτυχιακό στη μετάφραση λογοτεχνίας και επιστημών του ανθρώπου εκπαιδεύει μεταφραστές, παρεμβαίνοντας έτσι στη διαμόρφωση της εκδοτικής πρακτικής και, δυνάμει, στη διεθνή επιστημονική και λογοτεχνική συνομιλία. Σήμερα, γίνεται μεγάλος λόγος για την προτυποίηση της εκπαίδευσης αυτής σε διεθνές και ευρωπαϊκό επίπεδο (π.χ. Petra project). Από την άλλη, επιδιώκει τη σύνδεση με το επάγγελμα, με συζήτηση με τους ίδιους τους μεταφραστές, οι οποίοι αποτελούν το επίκεντρο της μεταφραστικής πρακτικής – και θεωρίας – , οι είναι άλλωστε συχνά και οι καλύτεροι δάσκαλοι, στην πράξη, της μετάφρασης· αλλά και με όλους τους φορείς του χώρου των εκδόσεων που συντελούν στην αρτίωση και δημοσίευση των έργων. Στο πλαίσιο αυτό, η γνώση όλων, κατά το δυνατόν, των πτυχών άσκησης του επαγγέλματος, όπως π.χ. οι νομικές όψεις ή οι δυνατότητες προβολής και ενίσχυσης των μεταφράσεων αποτελεί απαραίτητο όρο για την καλύτερη προσαρμογή των νέων μεταφραστών στην επαγγελματική πραγματικότητα – μια πρώτη γεύση της οποίας παίρνουν, άλλωστε, με την πρακτική άσκηση.
Στη λογική αυτή εντάσσεται και η παρούσα ημερίδα, η οποία επιδιώκει, ωστόσο, να ανοίξει έναν ευρύτερο διάλογο σχετικά με το επάγγελμα του μεταφραστή στον χώρο των εκδόσεων σήμερα, καθώς το διαδίκτυο μεταβάλλει άρδην τα δεδομένα και η βαθιά κρίση συμπιέζει σημαντικά τις εκδόσεις, επιδεινώνοντας τα όποια χρόνια προβλήματα. Προβλήματα που εξειδικεύονται διαφορετικά σε κάθε τύπο κειμένου και παίρνουν ποικίλες μορφές στο εκάστοτε μεταφραστικό εγχείρημα, αλλά και χρήζουν ενίοτε συλλογικής αντιμετώπισης.
Ευχαριστούμε θερμά όλες και όλους όσοι ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμά μας και συμμετέχουν στον διάλογο αυτόν, που στόχο έχει να αναδείξει τα προβλήματα, αλλά και τις συνέργειες και τις συγκλίσεις στον εκδοτικό χώρο, με έμφαση στη δουλειά του μεταφραστή καθαυτήν και στις πραγματικές συνθήκες στις οποίες επιτελείται.
Για την Οργανωτική Επιτροπή
Τιτίκα Δημητρούλια
Για το πρόγραμμα της ημερίδας επισκεφτείτε το σύνδεσμο: http://echo.frl.auth.gr/literarytranslation/index.php/programma
