1. Η ΦΥΣΙΟΓΝΩΜΙΑ ΤΟΥ ΧΟΡΟΥ:
Το εμφανέστερο προσδιοριστικό στοιχείο της φυσιογνωμίας του χορού στη Λυσιστράτηείναι η διχοτόμησή του σε δύο ημιχόρια (αποτελούμενα από δώδεκα χορευτές έκαστο), τα οποία, αντίθετα με τον γενικό κανόνα, παραμένουν εχθρικά μέχρι πολύ αργά στην εξέλιξη της δράσης, αρκετά μετά και την παράβαση.Το γυναικείο ημιχόριο απαρτίζεται από ηλικιωμένες γυναίκες, οι οποίες βεβαίως συνεπικουρούν το έργο της Λυσιστράτης αναλαμβάνοντας την ευθύνη της κατάληψης και της περιφρούρησης της Ακρόπολης. Το ανδρικό ημιχόριο αποτελείται από γέρους άνδρες, οι οποίοι επιχειρούν να απελευθερώσουν την Ακρόπολη βάζοντας φωτιά στα Προπύλαια, για να αναγκάσουν έτσι τις γυναίκες να εξέλθουν, ώστε να αποφύγουν την ασφυξία. Το ανδρικό ημιχόριο είναι ντυμένο με ιματίδια, εξωμίδες και κοντό χιτώνα. Οι γυναίκες του χορού φέρουν τα ρούχα τυπικής νοικοκυράς.
Κατά κανόνα, ο χορός στην Κωμωδία είναι είτε σφοδρός πολέμιος (Ἀχαρνῆς, Σφῆκες, Ὄρνιθες) είτε διαπρύσιος σύμμαχος του κωμικού ήρωα (Εἰρήνη). Ακόμη και στην πρώτη περίπτωση, όμως, η διαλλαγή επέρχεται μετά τον επιρρηματικό αγώνα και στην παράβαση πια ο χορός έχει πλήρως μεταστραφεί. Κάτι τέτοιο, όπως είπαμε, δεν ισχύει στη Λυσιστράτη. Ο χορός είναι διχασμένος σε εχθρούς και φίλους της Λυσιστράτης, ενώ η τελική διαλλαγή επέρχεται μόλις στον στ. 1042, τριακόσιους και πλέον στίχους, δηλαδή (μιλάμε για πολύ θεατρικό χρόνο), μετά το τέλος της παράβασης (705). Η παρατεταμένη διαίρεση του χορού έχει συνέπειες για την εν γένει δομή της κωμωδίας, καθώς και τη φύση παραδοσιακών χορικών μερών, όπως η παράβαση. Η διαίρεση του χορού: (α) αναδιπλασιάζει την Πάροδο, αφού κάθε ημιχόριο εισέρχεται ξεχωριστά· (β) μετατρέπει την παράβαση σε «παραβατικό αγώνα», ο οποίος ουσιαστικά αποτελεί επανάληψη στο επίπεδο της ορχήστρας και με πρωταγωνιστές αυτή τη φορά τους χορευτές του αγώνος λόγων μεταξύ Λυσιστράτης και Προβούλου (ο οποίος πιθανότατα έλαβε χώρα στο λογεῖον).
Τέτοια διχοτόμηση του χορού, όπως αυτή που παρατηρείται στη Λυσιστράτη, δεν μαρτυρείται σε άλλη σωζόμενη κωμωδία του Αριστοφάνη. Εξ όσων δε (δυστυχώς λίγων) μπορούμε να κρίνουμε από τα σωζόμενα αποσπάσματά του, μάλλον δεν εφαρμόστηκε ούτε σε κάποια από τις χαμένες κωμωδίες του. Διχοτόμηση του χορού όμως βλέπουμε στον Μαρικᾶν του Ευπόλιδος. Με δεδομένο, άρα, τον μικρό αριθμό δειγμάτων Παλαιάς Κωμωδίας που σώζονται, δεν μπορούμε να ισχυριστούμε με πεποίθηση ότι ο Αριστοφάνης καινοτομεί στη Λυσιστράτη. Σίγουρα όμως η επιλογή του ήταν αρκετά ιδιαίτερη, ώστε να είναι δραματουργικώς και θεατρικώς ενδιαφέρουσα.
Ολόκληρο το άρθρο στη σελίδα antonispetrides.wordpress.com
