ΙΕΠ:Κριτήρια αξιολόγησης για Νεοελληνική Γλώσσα και Λογοτεχνία
Τα κριτήρια αξιολόγησης είναι προσαρμοσμένα στο ΠΔ και στις «Οδηγίες» και έχουν παραδειγματικό χαρακτήρα. Σε καμία περίπτωση δεν εξαντλούνται με τα συγκεκριμένα παραδείγματα η πολυτυπία των κειμένων και η ποικιλία ερωτήσεων – δραστηριοτήτων που καταγράφονται στις «Οδηγίες». Τα κείμενα και οι ερωτήσεις αντιστοιχούν σε συγκεκριμένες διδακτικές ενότητες του σχολικού βιβλίου και είναι διαβαθμισμένης δυσκολίας. Επίσης, οι ερωτήσεις και η τυπολογία των θεμάτων σχετίζονται με το διδακτικό περιεχόμενο και τη στοχοθεσία του μαθήματος της Νεοελληνικής Γλώσσας σε κάθε τάξη. Όλες οι ερωτήσεις – δραστηριότητες, σε κάθε περίπτωση, προϋποθέτουν την εξοικείωση των μαθητών με αυτές, ώστε να μην αιφνιδιάζονται κατά τις ανακεφαλαιωτικές εξετάσεις από πρωτόγνωρες τεχνικές ερωτήσεων.
Τα κριτήρια αξιολόγησης στηρίζονται σε σύντομα κείμενα ή αποσπάσματα κειμένων που προέρχονται από τα διδακτικά βιβλία ή από άλλη πηγή (όπου αυτό προβλέπεται). Σε κάθε κείμενο υπάρχουν απαραίτητα προλογικά σχόλια με τα οποία εντάσσεται το απόσπασμα στο όλο του κειμένου, για να διευκολύνονται οι μαθητές/τριες στην κατανόηση του αποσπάσματος. Κάτω από κάθε κείμενο υπάρχει παραπομπή και αναφέρεται o δικτυακός τόπος από τον οποίο αντλήθηκε το κείμενο. Τέλος, τα κείμενα που επιλέχθηκαν θεωρούνται κατάλληλα, ως προς το ύφος και το περιεχόμενο, για μαθητές/τριες Γυμνασίου.
Ως προς τα ζητήματα δομής και γλώσσας του κειμένου δόθηκε έμφαση στην αξιολόγηση της ικανότητας των μαθητών/τριών στην κατανόηση της λειτουργικής διάστασης των γλωσσικών φαινομένων και όχι τόσο στις γνώσεις για τη γλώσσα με όρους παραδοσιακής γραμματικής.
Οι δραστηριότητες παραγωγής λόγου είναι ενταγμένες σε επικοινωνιακό πλαίσιο και ο καθορισμός του κειμενικού είδους αφορούν κυρίως τη σύνταξη συγκεκριμένων κειμενικών ειδών, όπως π.χ. άρθρο, επιστολή, κ.ά. Επιπλέον, δίνονται στις συγκεκριμένες δραστηριότητες σαφείς οδηγίες προς τους μαθητές/τριες.
Για την αξιοποίηση μεγαλύτερης ποικιλίας ασκήσεων δόθηκαν σε πολλά επιμέρους θέματα των κριτηρίων εναλλακτικές επιλογές με στόχο τη διαβάθμιση της δυσκολίας και της προσαρμογής στις ιδιαίτερες εκπαιδευτικές και άλλες συνθήκες της κάθε τάξης.
Σε κάθε θέμα υπάρχουν ενδεικτικές απαντήσεις ή άξονες ή κριτήρια για την αξιολόγηση της κάθε ερώτησης – δραστηριότητας. Για την αξιολόγηση των δραστηριοτήτων παραγωγής λόγου και δημιουργικής γραφής, υπάρχουν παραδείγματα (βλ. Γ ́ Γυμνασίου) με πίνακες διαβαθμισμένων κριτηρίων (ρουμπρίκες). Οι συγκεκριμένοι πίνακες (ρουμπρίκες) έχουν συνταχθεί με βάση τα κριτήρια που αναφέρονται στο ΠΔ και μπορούν να αξιοποιηθούν από τους εκπαιδευτικούς για κάθε παρόμοια δραστηριότητα, με την προϋπόθεση ότι οι εκπαιδευτικοί θα προσαρμόζουν τους συγκεκριμένους πίνακες στις ανάγκες της δραστηριότητας που επιλέγουν.
Στο σημείο αυτό αξίζει να τονισθεί ότι για την αξιολόγηση της επίδοσης των μαθητών/τριών στην παραγωγή λόγου και στη δημιουργική γραφή προτείνεται ισόποση μοριοδότηση ανά κριτήριο και ο τελικός βαθμός να προκύπτει από τον μέσο όρο των επιμέρους κριτηρίων.
Για παράδειγμα, στην αξιολόγηση της παραγωγής λόγου στο μάθημα της Νεοελληνικής Γλώσσας, η μοριοδότηση σε κείμενο που παρήγαγε ένας/μία μαθητής/τρια σε ανακεφαλαιωτική εξέταση μπορεί να είναι ως εξής: Περιεχόμενο: 8/10
Δομή: 7/10
Χρήση γλώσσας και δομή: 6/10
Μέσος όρος: 7/10.
Ο παραπάνω τρόπος μοριοδότησης κρίνεται κατάλληλος, γιατί αντιστοιχεί στην έμφαση που δίνεται στο επικοινωνιακό πλαίσιο, στη δομή των κειμένων και τη χρήση της γλώσσας, σύμφωνα με το Πρόγραμμα Σπουδών και το ΠΔ. Ωστόσο, ο παραπάνω τρόπος αξιολόγησης μπορεί να διαφοροποιείται σύμφωνα με τις προτεραιότητες που θέτει ο/η εκπαιδευτικός σε κάθε δραστηριότητα.
Για τα ωριαία κριτήρια αξιολόγησης ακολουθήθηκε η ίδια δομή που προβλέπεται για τις ανακεφαλαιωτικές εξετάσεις αλλά με πιο σύντομης απάντησης δραστηριότητες, ώστε οι μαθητές/τριες να μπορούν να ολοκληρώσουν τις απαντήσεις τους σε μία διδακτική ώρα.
Η παράθεση των ενδεικτικών κριτηρίων είναι με την εξής σειρά: στο Α ́ μέρος τα κριτήρια ανακεφαλαιωτικών εξετάσεων Ιουνίου στο μάθημα της Νεοελληνικής γλώσσας και Γραμματείας για κάθε τάξη του Γυμνασίου και στη συνέχεια, στο Β ́ μέρος, τα κριτήρια αξιολόγησης ωριαίας διάρκειας. Στο κριτήριο αξιολόγησης για τη Νεοελληνική Γραμματεία Α ́ Γυμνασίου παρατίθενται δύο ενδεικτικά παραδείγματα αξιολόγησης, ένα για ποίημα και ένα για πεζογράφημα.
| Κριτήρια Αξιολόγησης ΙΕΠ |
