Λοιπόν, όσα ζούμε, δεν είναι πρωτόγνωρα. Μεταβάλλονται οι ρυθμοί αλλά τα πάντα είναι ένας διαρκής και ζαλιστικός κύκλος. Ο ανατριχιαστικός πανικός, η καταθλιπτική απόγνωση και ο θορυβώδης… θόρυβος ως προς τα «αδιέξοδα της αγοράς εργασίας» δεν αποτελούν προνόμια της εποχής μας. Επαναλαμβάνονται από την εποχή των δεινοσαύρων. Την επαγγελματική αβεβαιότητα λογικά βίωσαν οι κυνηγοί δεινοσαύρων μετά το βίαιο αφανισμό του συγκεκριμένου είδους, οι κατασκευαστές Κιβωτών με το πέρας του κατακλυσμού, οι αμαξάδες με την έλευση των αυτοκινήτων, οι μικροί λούστροι με την εμφάνιση εύχρηστων βερνικιών για τα παπούτσια, οι καρεκλάδες με την εξάπλωση του IKEA, οι αντιγραφείς βιβλίων με την εφεύρεση του Γουτεμβέργιου…
Σε όλες τις περιπτώσεις η επαγγελματική ανασφάλεια, η αγωνία για το μέλλον των παιδιών, η σύγχυση απέναντι στο άγνωστο κατάκλυσαν τα πάντα. Κι όμως, η ανθρωπότητα συνέχισε την πορεία της, παρά τις απαισιόδοξες προβλέψεις. Σε κάθε περίπτωση νέα επαγγέλματα εμφανίστηκαν, καινούριες επιστήμες και τεχνολογίες πρόσφεραν θέσεις εργασίας, νέες ειδικότητες έδωσαν λύσεις και προοπτικές εκεί που πριν οι περισσότεροι αντίκριζαν το χάος.
Και σήμερα, αρκετά παιδιά και οι γονείς τους νιώθουν κρύο ιδρώτα να κυλάει στην πλάτη τους κάθε που σκέφτονται το μέλλον. Τα παιδιά αναζητούν έτοιμες λύσεις. Από γονείς, εκπαιδευτικούς, θείες ή γνωστούς που γνωρίζουν κάποιον πρώην βουλευτή. Παραλογισμός! Η νέα γενιά περιμένει λύσεις από τις προηγούμενες! Και οι προηγούμενες προσπαθούν να δώσουν λύσεις στις νεότερες! Ας σκεφτούμε λογικά -όσο δύσκολο κι αν φαντάζει για κάποιους. Ένα μικρό ποσοστό γονιών ή εκπαιδευτικών παρακολουθεί τις εξελίξεις και μπορεί να εκφράζει άποψη γι αυτές. Οι περισσότεροι αισθάνονται οικεία με όσα οι ίδιοι έζησαν, γιατί πολύ απλά αυτά και μόνο κατανοούν. Αυτοί -η πλειονότητα δηλαδή- είναι αδύνατον να συμβουλέψουν σωστά ένα νέο παιδί για το μέλλον του. Το μόνο που μπορούν να κάνουν είναι να το στρέψουν σε παρωχημένες κατευθύνσεις οδηγώντας το με μαθηματική ακρίβεια σε μεγαλειώδεις μπελάδες.
Εκείνοι που πάντα έδιναν λύσεις στην αγορά ήταν νέοι. Οι μεγαλύτεροι παρακολουθούσαν τις αλλαγές αποσβολωμένοι και μάλλον εχθρικοί. Σκεφτείτε! Ο Γουτεμβέργιος δεν εφηύρε την τυπογραφία, επειδή κάποιος υπερήλικας θείος του τον παρότρυνε να το κάνει. Ούτε ο Μπιλ Γκέιτς ασχολήθηκε με τους προσωπικούς υπολογιστές, γιατί ο μπαμπάς του το επιθυμούσε. Και φυσικά δεν μπορώ να διανοηθώ ότι ο Μαρκ Ζούκεμπεργκ δημιούργησε το Facebook, για να καλύψει τις ανάγκες κοινωνικής δικτύωσης της γιαγιάς του!
Σε ό,τι έχει να κάνει με τη διαπαιδαγώγηση των παιδιών (κι όχι μόνο), κινούμαστε πιο αργά από τις εξελίξεις. Οι εποχές μεταβάλλονται. Νέα δεδομένα ανατρέπουν όσα θεωρήθηκαν… δεδομένα σε προηγούμενες εποχές. Κι ενώ η πραγματικότητα εμφανίζεται εξαιρετικά δυναμική, εμείς συνεχίζουμε να προετοιμάζουμε κάθε νέα γενιά όχι γι αυτό που έρχεται αλλά γι αυτό που ήδη έχουμε προσπεράσει. Δημιουργούμε χρυσόψαρα που εξαρτώνται απελπιστικά από άλλους. Κινούνται νωχελικά στο δεδομένο πλαίσιο της γυάλας τους, περιμένουν παθητικά την τροφή τους ή τον καθαρισμό του χώρου τους. Η ζωή τους εξαρτάται απόλυτα από τη διάθεση και τις ικανότητες του ιδιοκτήτη τους.
Βέβαια, παρόλη την ακράδαντη επιστημονική τεκμηρίωση του συγκεκριμένου άρθρου, γνωρίζω καλά ότι οι περισσότεροι γονείς θα συνεχίσουν, σε ρόλο αυθεντίας, να παρεμβαίνουν δυναστικά στις επαγγελματικές επιλογές των παιδιών τους. Τα περισσότερα παιδιά θα συνεχίσουν να προκαλούν τις παρεμβάσεις του κατεστημένου εκλιπαρώντας το να διαβλέψει το μέλλον. Χωρίς να διαθέτω κληρονομικό χάρισμα ενόρασης, μπορώ να προβλέψω κάποια πράγματα. Ένα είναι ότι άγνοια και απελπισία θα συνεχίσουν να κατατρύχουν μικρούς και μεγάλους. Δεύτερο είναι ότι το μέλλον, είτε ακούσια είτε εκούσια, θα το διαμορφώσουν και πάλι οι νέοι. Και μάλλον, για μια ακόμα χρονιά θα δούμε παιδιά να δηλώνουν σε περίοπτη θέση του μηχανογραφικού σχολές που οδηγούν σε ειδικότητες που μας χρειάζονται πλέον όσο και οι κυνηγοί δεινοσαύρων!
