Αρχαία Ελληνικά: Τονισμός ουσιαστικών-άσκηση Σωστού/Λάθους(αυτο-βαθμολογούμενη online)
Γενικοί κανόνες τονισμού
1) Καμία λέξη δεν τονίζεται πιο πάνω από την προπαραλήγουσα
Π.χ. το μυστήριον
2) Όταν η λήγουσα είναι μακρόχρονη, η προπαραλήγουσα δεν τονίζεται
Π.χ. Ἡ τράπεζα, τῆς τραπέζης
3) Η προπαραλήγουσα, όταν τονίζεται, παίρνει πάντοτε οξεία
Π.χ. ὁ άνθρωπος
4) Κάθε βραχύχρονη συλλαβή, όταν τονίζεται, παίρνει πάντοτε οξεία
Π.χ. ὁ τόπος
5) Η μακρόχρονη παραλήγουσα, όταν τονίζεται, παίρνει πάντοτε οξεία εμπρός από μακρόχρονη λήγουσα(ή μακρό προ μακρού οξύνεται)
Π.χ. ἡ κώμη
6) Η μακρόχρονη παραλήγουσα, όταν τονίζεται, παίρνει πάντοτε περισπωμένη εμπρός από βραχύχρονη λήγουσα (ή μακρό προ βραχέως περισπάται)
Π.χ. ἡ νήσος
7) Όλοι οι δίφθογγοι είναι μακρόχρονοι, εκτός το αι και οι, όταν βρεθούν στο τέλος της λέξης
Π.χ. οἱ νῆσοι, τοῖς νήσοις
8) Όσες λέξεις αρχίζουν από υ ή ρ παίρνουν δασεία. Επίσης δασεία παίρνουν τα άρθρα (ὁ, ἡ, οἱ, αἱ)
Π.χ. ὑγρός, ῥήτωρ
Ειδικοί κανόνες τονισμού
1) Η ασυναίρετη ονομαστική, αιτιατική και κλητική των πτωτικών, όταν τονίζεται στη λήγουσα, κανονικά παίρνει οξεία:
Π.χ. ὁ ποιητής, τὸν ποιητήν, ὦ ποιητά· οἱ ποιηταί, τοὺς ποιητάς, ὦ ποιηταί· ἡ φωνή, τὴν φωνήν, ὦ φωνή· αἱ φωναί, τὰς φωνάς, ὦ φωναί· πατήρ, λιμήν, ἀνδριάς·
2) Η μακροκατάληκτη γενική και δοτική των πτωτικών, όταν τονίζεται στη λήγουσα, παίρνει περισπωμένη:
Π.χ. τοῦ ποιητοῦ, τῷ ποιητῇ· τῶν ποιητῶν, τοῖς ποιηταῖς·
τῆς φωνῆς, τῇ φωνῇ· τῶν φωνῶν, ταῖς φωναῖς·
3) Στα πτωτικά, όπου τονίζεται η ονομαστική του ενικού εκεί τονίζονται και οι άλλες πτώσεις του ενικού και του πληθυντικού, εκτός αν εμποδίζει η λήγουσα:
Π.χ. λέων, λέοντος, λέοντες κτλ. – αλλά: λεόντων
4) Η λήγουσα που προέρχεται από συναίρεση, όταν τονίζεται, κανονικά παίρνει περισπωμένη:
Π.χ.(τιμάω) τιμῶ, (τιμάων) τιμῶν, (ἐπιμελέες) ἐπιμελεῖς·
παίρνει όμως οξεία, αν πριν από τη συναίρεση είχε οξεία η δεύτερη από τις συλλαβές που συναιρούνται:
Π.χ.(ἑσταώς) ἑστώς, (κληίς, κλῄς) κλείς.
5) Στις σύνθετες λέξεις ο τόνος κανονικά ανεβαίνει ως την τελευταία συλλαβή του πρώτου συνθετικού, αν επιτρέπει η λήγουσα:
Π.χ. (σοφός) πάνσοφος, (πόλις) ἀκρόπολις, μεγαλόπολις, (πῆχυς) εἰκοσάπηχυς· (ἐλθέ) ἄπελθε, (δός) ἀπόδος· (φρήν) ὁ μεγαλόφρων, τό μεγαλόφρον
Δείτε επίσης
Άσκηση Σωστού-Λάθους στον τονισμό (αυτο-βαθμολογούμενη online)
Άσκηση Σωστού-Λάθους στον τονισμό ρημάτων (αυτο-βαθμολογούμενη online)
