Προσωπικές αντωνυμίες (Pronomina personalia)
1οπρόσωπο (persona prima)
ego: εγώ
| Ενικός (singularis) | Πληθυντικός (pluralis) | ||
| Nom. | ego(εγώ) | Nom. | nos (εμείς) |
| Gen. | mei(εμένα, μου) | Gen. | nostri/nostrorum (εμάς) |
| Dat. | mihi(σ’ εμένα) | Dat. | nobis (σ’ εμάς) |
| Acc. | me(εμένα) | Acc. | nos (εμάς) |
| Voc. | – | Voc. | – |
| Abl. | a me(από εμένα) | Abl. | a nobis (από εμάς) |
2ο πρόσωπο (persona secunda)
tu : εσύ
| Ενικός (singularis) | Πληθυντικός (pluralis) | ||
| Nom. | tu (εσύ) | Nom. | vos (εσείς) |
| Gen. | tui (εσένα) | Gen. | vestri/vestrum (εσάς) |
| Dat. | tibi (σ’ εσένα) | Dat. | vobis (σ’ εσάς) |
| Acc. | te (εσένα) | Acc. | vos (εσάς) |
| Voc. | – | Voc. | – |
| Abl. | a te (από εσένα) | Abl. | a vobis (από εσάς) |
3οπρόσωπο(persona tertia)
Ονομάζεται και αυτοπαθής αντωνυμία (pronomen reflexivum). Δεν έχει ονομαστική και την αναπληρώνει με τις αντωνυμίες hic, ille, is
| Ενικός (singularis) | Πληθυντικός (pluralis) | ||
| Nom. | Nom. | ||
| Gen. | sui(του εαυτού του) | Gen. | sui(του εαυτού τους) |
| Dat. | sibi(στον εαυτό του) | Dat. | sibi(στον εαυτό τους) |
| Acc. | se (τον εαυτό του) | Acc. | se(τους εαυτό τους) |
| Voc. | Voc. | ||
| Abl. | a se(από τον εαυτό του) | Abl. | a se(από τον εαυτό τους) |
Μετατροπή προσωπικών αντωνυμιών στον πλάγιο λόγο
1ο πρόσωπο
| Ευθύς λόγος | Πλάγιος λόγος | Ευθύς λόγος | Πλάγιος λόγος |
| ego | ipse | nos | ipsi |
| mei | sui/ipsius | nostril/nostrorum | ipsorum |
| mihi | sibi/ipsi | nobis | ipsis |
| me | se/ipsum | nos | ipsos |
| a me | a se/ipso | a nobis | ipsis |
2ο πρόσωπο
| Ευθύς λόγος | Πλάγιος λόγος | Ευθύς λόγος | Πλάγιος λόγος |
| tu | ille/is | vos | illi/ei/ii/i |
| tui | illius/eius | vestri/vestrum | illorum/eorum |
| tibi | illi/ei | vobis | illis/eis/iis/is |
| te | illum/eum/se | vos | illos/eos |
| a te | illo/eo | a vobis | illis/eis/iis/is |
3ο πρόσωπο
Η ονομαστική μετατρέπεται στην αντωνυμία is-ea-id, ενώ οι υπόλοιποι τύποι παραμένουν ίδιοι.
Επισημάνσεις
- Χρησιμοποιούνται στη θέση ονόματος.
- Συνήθως παραλείπονται. Χρησιμοποιούνται για έμφαση, αντιδιαστολή, ή όταν υπάρχει ασάφεια.
- Hσημασία τους επιτείνετε από μόρια: egomet (εγώ ο ίδιος), tute (εσύ ο ίδιος), sese (αυτός ο ίδιος).
- Οι γενικές mei, tui, sui, nostri, vestri χρησιμοποιούνται ως γενικές αντικειμενικές.
- Οι γενικές nostrum και vestrum χρησιμοποιούνται ως γενικές διαιρετικές.
- Οι πλάγιες πτώσεις του α’ και β’ προσώπου χρησιμοποιούνται για να δηλωθεί η αυτοπάθεια.
- Το γ’ πρόσωπο χρησιμοποιείται μόνο για άμεση ή έμμεση αυτοπάθεια
Άμεση αυτοπάθεια : Η αντωνυμία αναφέρεται στο υποκείμενο του ρήματος της πρότασης στην οποία βρίσκεται π.χ. Βelua ad Andromedam se movet. (Κείμενο 3)
Έμμεση αυτοπάθεια:Η αντωνυμία ενώ βρίσκεται σε δευτερεύουσα πρόταση, απαρεμφατική ή μετοχική φράση αναφέρεται στο υποκείμενο του ρήματος εξάρτησης. π.χ. Existimavit ad se venire homimem(Κείμενο 14)
- Τα λατινικά δεν έχουν αλληλοπαθή αντωνυμία. Η αλληλοπάθεια εκφράζεται ως εξής : inter+ nos, vos, se + ρήμα
