Οι ΦΡΥΚΤΩΡΙΕΣ παρουσιάζουν τον κύκλο μαθημάτων: ΠΛΑΤΩΝΟΣ “ΣΥΜΠΟΣΙΟΝ”,
με την διδάκτορα κ. ΑΝΝΑ Χ. ΜΑΡΚΟΠΟΥΛΟΥ.
Τίτλος 45ου μαθήματος: “Ο Αλκιβιάδης και η ανάδυσις του ορατού σύμπαντος”.
(Α΄ Μέρος του λόγου του Αλκιβιάδου: “Συμπόσιον”, στ. 212b-214d)
Το μάθημα παραδόθηκε στην Αθήνα, στην αίθουσα ΕΛΛΗΝ.Α.Ι.Σ., στις 29 Μαΐου 2018.
ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ 45ΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ
Α΄ Μέρος του λόγου του Αλκιβιάδου: “Συμπόσιον”, στ. 212b-214d.
Ο έβδομος λόγος του Συμποσίου, ο λόγος του Αλκιβιάδου, συμβολίζει την ανάδυση του ορατού σύμπαντος.
Ο συμβολισμός αυτός αναδεικνύεται από το όνομα του Αλκιβιάδου, που σημαίνει την αλκή του βίου, δηλαδή την ακμή και την δύναμη της ζωής που διέπει τον αισθητό και ορατό κόσμο. Σε αυτό το σημείο κορυφώνεται η τραγωδία του Αγάθωνος, με την νίκη του Αλκιβιάδου, η οποία συμβολίζει την αναγέννησή του και, περαιτέρω την επίτευξη της γεννήσεως του ορατού σύμπαντος. Η ουσία του λόγου του Αλκιβιάδου έγκειται στον αγώνα που αυτός έκανε προκειμένου το όμμα της ψυχής του να μπορέσει να στραφεί από τον αισθητό στον νοητό κόσμο με την αρωγή του δαιμονίου έρωτος, τον οποίο ενσαρκώνει ο δαιμόνιος Σωκράτης.
Ο λόγος του Αλκιβιάδου χωρίζεται στις εξής τέσσερεις διακριτές ενότητες:
Α΄ ενότης (212b-215a3): H «εξαίφνης» συνάντησις του Αλκιβιάδου με τον δαιμόνιο Σωκράτη.
Β΄ ενότης (215a4-218b6): Έπαινος του δαιμονίου λόγου του Σωκράτους από τον Αλκιβιάδη.
Γ΄ ενότης (218b7-221b): Έπαινος του δαιμονίου έργου του Σωκράτους από τον Αλκιβιάδη.
Δ΄ ενότης (221c-222b): Η αποκάλυψις της δαιμονίας φύσεως του Σωκράτους από τον Αλκιβιάδη.
Η είσοδος του Αλκιβιάδου στο Συμπόσιον γίνεται «εξαίφνης» κατ’ αναλογίαν του ορατού σύμπαντος, που αναδύεται «εξαίφνης». Ο Αλκιβιάδης εισέρχεται στην οικία του Αγάθωνος, στεφανωμένος με κισσούς και μενεξέδες, που είναι σύμβολα του Διονύσου και φέροντας ταινίες στο κεφάλι.
Οι ταινίες είναι το κλειδί για τον αποσυμβολισμό του Αλκιβιάδου, εφόσον η λέξις “ταινία” έχει την ίδια ρίζα με την λέξη “Τιτάν”: προέρχονται και οι δύο από το ρήμα “τιταίνω”. Με αυτήν την έννοια, η ταινία συμβολίζει τον τιτανικό μερισμό του Αλκιβιάδου-Διονύσου και, ως εκ τούτου, συμβολίζει την στιγμή που ο Αλκιβιάδης είναι ακόμη μερισμένος και μεθυσμένος, δηλαδή ακίνητος, όπως -κατ’ αναλογίαν- το ορατό σύμπαν διέπεται ακόμη από ακοσμία, δηλαδή αταξία και ακινησία. Το γεγονός ότι ο Αλκιβιάδης εισέρχεται στο Συμπόσιον υποβασταζόμενος από μια αυλητρίδα σημαίνει ότι αυτός είναι ακόμη ετεροκίνητος και δεν έχει ακόμη γίνει αυτοκίνητος.
Ο Αλκιβιάδης, λοιπόν, είναι ο μερισμένος Διόνυσος, ο οποίος αναμένει να ενοποιηθεί, αφού περισυλλεγεί η καρδία του από την θεά Αθηνά-Σοφία, την οποία εδώ συμβολίζει ο Σωκράτης. Η σοφία του δαιμονίου Σωκράτους θα καταστεί το μέσον έτσι ώστε να λυθεί το δράμα του μερισμού του Αλκιβιάδου-Διονύσου. Έτσι, οι ταινίες που ο Αλκιβιάδης θα σπεύσει να τις συνδέσει με τους συμπότες του (τον Αγάθωνα που συμβολίζει την Ιδέα του Αγαθού και τον Σωκράτη, που συμβολίζει τον δαιμόνιο έρωτα) αναδεικνύουν την σύνδεση του μερισμένου ορατού σύμπαντος με τον νοητό κόσμο. Τέλος, ο Αλκιβιάδης, λαμβάνει την θέση του στο Συμπόσιον μεταξύ του Αγάθωνος και του Σωκράτους, έτσι ώστε να μπορεί να φωτίζεται από την Ιδέα του Αγαθού και ταυτοχρόνως να μετέχει του δαιμονίου έρωτος.
Με αυτήν την έννοια ο Αλκιβιάδης είναι η εικόνα του ορατού σύμπαντος, το οποίο αναδύεται στο φως μέσω του φωτισμού του από τον νοητό κόσμο των Ιδεών, ενώ ταυτοχρόνως ενοποιείται και περνά από την ακοσμία στην τάξη μέσω του δαιμονίου έρωτος.
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΟΜΙΛΗΤΡΙΑΣ
Βιογραφικό σημείωμα Δρ. Άννας Χ. Μαρκοπούλου: https://drive.google.com/file/d/1pg-H…
Εικόνα τίτλων παρουσίασης: “Σωκράτης, Αλκιβιάδης και Ασπασία”, 1801. Ελαιογραφία σε καμβά του Γάλλου ζωγράφου Nicolas André Monsiau (1754-1837). Μουσείο Καλών Τεχνών Πούσκιν, Μόσχα.
- Ακολουθήστε τη σελίδα μας στο facebook Φιλολογικός Ιστότοπος για να ενημερώνεστε για όλα τα εκπαιδευτικά θέματα.
