Παρατηρήσεις του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών σχετικά με το «Σχέδιο Προγραμμάτων Σπουδών για το μάθημα της Ιστορίας στην Υποχρεωτική Εκπαίδευση»
Το Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών στη 10η Συνέλευση της 25ης Μαΐου 2017 ομόφωνα ενέκρινε το ακόλουθο κείμενο, σχετικά με το «Σχέδιο Προγραμμάτων Σπουδών για το μάθημα της Ιστορίας στην Υποχρεωτική Εκπαίδευση», Αθήνα, Μάρτιος 2017 (στο εξής: Σχέδιο Προγραμμάτων), το οποίο εκπόνησε Επιτροπή ορισθείσα από το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής (ΙΕΠ). Έχουν προηγηθεί η αποστολή του Σχεδίου Προγραμμάτων από το ΙΕΠ στο Τμήμα, η συμμετοχή εκπροσώπων του Τμήματος σε ενημερωτική συνάντηση για το θέμα στο Υπουργείο Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων, ακολούθως δε μελέτη και εκτενείς σχετικές συζητήσεις στα όργανα του Τμήματος.
Το Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας, στενά συνδεδεμένο με τη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση εκ του χαρακτήρα των σπουδών του, έχει ειδικό ενδιαφέρον για τη διδασκαλία της Ιστορίας σε όλες τις εκπαιδευτικές βαθμίδες και το εκδηλώνει εμπράκτως επί χρόνια με πολύπλευρες δράσεις, σε συνεργασία με τους εκπαιδευτικούς των άλλων βαθμίδων (διοργάνωση συνεδρίων, συμμετοχή σε συνέδρια, διοργάνωση επιμορφωτικών προγραμμάτων Ιστορίας, παροχή ιστορικού‐εκπαιδευτικού υλικού). Επιπλέον, αναγνωρίζει τα σοβαρά προβλήματα της σχολικής ιστορικής εκπαίδευσης και έχει ενεργό ρόλο σε εγχειρήματα αντιμετώπισής τους με συγκεκριμένες προτάσεις και ενέργειες αλλά και κριτικές παρεμβάσεις, όπως το παρόν κείμενο.
Στο στάδιο αυτό, οι παρατηρήσεις του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας εστιάζονται στη δομή/οργάνωση και τις γενικές αρχές που περιλαμβάνονται στο Σχέδιο Προγραμμάτων. Θα ακολουθήσει σειρά εξειδικευμένων παρατηρήσεων που θα αφορούν την ουσία και το περιεχόμενο, ανά τάξη, του μαθήματος της Ιστορίας.
Το Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας επισημαίνει με ικανοποίηση ότι το Σχέδιο Προγραμμάτων διαφοροποιείται, σε σύγκριση με παλαιότερη πρόταση, στις αρχές της δεκαετίας του 2010, κατά το ότι αποδέχεται την επανάληψη τριών κύκλων –Αρχαίας, Μεσαιωνικής και Νεότερης– Ιστορίας και δεν εξοβελίζει την Αρχαία και τη Μεσαιωνική Ιστορία από τη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση. Αυτό, άλλωστε, είχε ήδη προβλεφθεί και στην πρόταση άλλης επιτροπής, με μέλη εκπροσώπους όλων των πανεπιστημιακών Τμημάτων Ιστορίας της χώρας, καθώς και στο επί της πρότασης αυτής εκπονημένο αναλυτικό πρόγραμμα σπουδών (ΦΕΚ 181, τεύχος Β, 23.1.2015), για το οποίο όμως καμία δημόσια συζήτηση δεν έχει γίνει εδώ και δύο και πλέον έτη.
Οι παρατηρήσεις του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας, σε αυτό το στάδιο, είναι οι εξής:
Α. Οργανωτική δομή της Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης και κατανομή της ιστορικής ύλης κατά βαθμίδα και τάξη
Κατ’ αρχάς πρέπει να υπογραμμιστεί ότι η προτεινόμενη διάρθρωση της ύλης σε Γυμνάσιο ‐ Λύκειο προϋποθέτει τη νομοθετημένη επέκταση της Υποχρεωτικής Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης τουλαχιστον και στην Α ́ Λυκειου. Σε περίπτωση, ωστόσο, που, για οποιοδήποτε λόγο, αυτό δεν νομοθετηθεί και η Υποχρεωτική Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση παραμείνει τριετής, το προτεινόμενο Σχέδιο Προγραμμάτων καθίσταται ανεφάρμοστο, δεν είναι δυνατόν να αποτελέσει έστω και βάση για συζήτηση και θα πρέπει να επανασχεδιαστεί, καθώς:
α) η Υποχρεωτική Εκπαίδευση (στο τριετές Γυμνάσιο) δεν θα περιλαμβάνει την Ιστορία μετά τα τέλη του 19ου αι., την οποία ουδέποτε θα διδαχθούν μαθητές που δεν θα συνεχίζουν τις σπουδές τους στο Λύκειο,
β) το (τριετές) Λύκειο θα κυριαρχείται από την Ιστορία της περιόδου από τα τέλη του 19ου αι. κ.ε., υπό εναλλασσόμενες μορφές και χωρίς μια συγκροτημένη λογική.
Επί της αρχής, θετικό θεωρείται το ότι η ιστορική ύλη από την Προϊστορία έως και σήμερα διδάσκεται στο χρονικό συνεχές στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση αλλά και επαναλαμβάνεται, αναλυτικότερα και με εμβάθυνση, στις τέσσερις υποχρεωτικές (εφόσον θεσπιστούν) ταξεις της Δευτεροβαθμιας Εκπαιδευσης (τρεις ταξεις του Γυμνασιου και Α ́ Λυκείου). Από την άλλη, όμως, ζητήματα τίθενται αφενός ως προς την κατανομή της ύλης αυτής στις τάξεις της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης όσο και ως προς τις χρονικές‐θεματικές επιλογές στη Β ́ και Γ ́ Λυκειου.
Συγκεκριμένα:
Κατεβάστε ολόκληρη την ανακοίνωση
- Ενημερωθείτε για όλα τα νέα το Τριτοβάθμια Εκπαίδευση
- Ακολουθήστε τη σελίδα μας στο facebook Φιλολογικός Ιστότοπος για να ενημερώνεστε για όλα τα εκπαιδευτικά θέματα.
