Ξενοφῶντος Ἀπομνημονεύματα 3.9.1.1.-3.9.4.6
Ο Ξενοφώντας στο έργο του Απομνημονεύματα προσπαθεί να αποκαταστήσει τη φήμη του δασκάλου του, που είχε κατηγορηθεί και θανατωθεί άδικα, και παρουσιάζει συζητήσεις του Σωκράτη με διάφορα πρόσωπα για θέματα σχετικά με την αρετή. Στο 9ο κεφάλαιο του τρίτου βιβλίο του αναφέρει τις απόψεις του Σωκράτη για ορισμένες έννοιες, όπως ανδρεία, σοφία, φθόνος, ευτυχία κ.ά.
Πάλιν δὲ ἐρωτώμενος ἡ ἀνδρεία πότερον εἴη διδακτὸν ἢ φυσικόν, Οἶμαι μέν, ἔφη, ὥσπερ σῶμα σώματος ἰσχυρότερον πρὸς τοὺς πόνους φύεται, οὕτω καὶ ψυχὴν ψυχῆς ἐρρωμενεστέραν πρὸς τὰ δεινὰ φύσει γίγνεσθαι· ὁρῶ γὰρ ἐν τοῖς αὐτοῖς νόμοις τε καὶ ἔθεσι τρεφομένους πολὺ διαφέροντας ἀλλήλων τόλμῃ. νομίζω μέντοι πᾶσαν φύσιν μαθήσει καὶ μελέτῃ πρὸς ἀνδρείαν αὔξεσθαι· δῆλον μὲν γὰρ ὅτι Σκύθαι καὶ Θρᾷκες οὐκ ἂν τολμήσειαν ἀσπίδας καὶ δόρατα λαβόντες Λακεδαιμονίοις διαμάχεσθαι· φανερὸν δ’ ὅτι Λακεδαιμόνιοι οὔτ’ ἂν Θρᾳξὶ πέλταις καὶ ἀκοντίοις οὔτε Σκύθαις τόξοις ἐθέλοιεν ἂν διαγωνίζεσθαι. ὁρῶ δ’ ἔγωγε καὶ ἐπὶ τῶν ἄλλων πάντων ὁμοίως καὶ φύσει διαφέροντας ἀλλήλων τοὺς ἀνθρώπους καὶ ἐπιμελείᾳ πολὺ ἐπιδιδόντας. ἐκ δὲ τούτων
δῆλόν ἐστιν ὅτι πάντας χρὴ καὶ τοὺς εὐφυεστέρους καὶ τοὺς ἀμβλυτέρους τὴν φύσιν, ἐν οἷς ἂν ἀξιόλογοι βούλωνται γενέσθαι, ταῦτα καὶ μανθάνειν καὶ μελετᾶν. Σοφίαν δὲ καὶ σωφροσύνην οὐ διώριζεν, ἀλλὰ τὸν τὰ μὲν καλά τε κἀγαθὰ γιγνώσκοντα χρῆσθαι αὐτοῖς καὶ τὸν τὰ αἰσχρὰ εἰδότα εὐλαβεῖσθαι σοφόν τε καὶ σώφρονα ἔκρινε. προσερωτώμενος δὲ εἰ τοὺς ἐπισταμένους μὲν ἃ δεῖ πράττειν, ποιοῦντας δὲ τἀναντία σοφούς τε καὶ ἀκρατεῖς εἶναι νομίζοι, Οὐδέν γε μᾶλλον, ἔφη, ἢ ἀσόφους τε καὶ ἀκρατεῖς·
Παρατηρήσεις
1.«Σοφίαν δὲ καὶ σωφροσύνην… καὶ ἀκρατεῖς·». Να μεταφράσετε το παραπάνω απόσπασμα.
Μονάδες 20
2.Σύμφωνα με τον Σωκράτη η ανδρεία είναι κάτι που μπορεί να διδαχτεί ή είναι έμφυτο;
Μονάδες 10
3. α)Να εντοπίσετε τέσσερα επίθετα σε συγκριτικό βαθμό και να γράψετε τους άλλους βαθμούς τους.
β)Να εντοπίσετε τρία ουδέτερα ουσιαστικά της γ´ κλίσης και να γράψετε την ίδια πτώση στον άλλο αριθμό.
γ)Να εντοπίσετε τρία ρήματα σε ευκτική και να γράψετε το ίδιο πρόσωπο στον άλλο αριθμό.
Μονάδες 10
4.α)Να εντοπίσετε μια δευτερεύουσα πρόταση που εκφέρεται με δυνητική ευκτική, να αναγνωρίσετε το είδος και τη συντακτική θέση της.
Μονάδες 2
β) «δῆλόν ἐστιν… καὶ ἀκρατεῖς·». Στο παραπάνω απόσπασμα να αναγνωρίσετε το συντακτικό ρόλο των αντωνυμιών
Μονάδες 5
γ) τὰ γιγνώσκοντα.Να αναλύσετε τη μετοχή στην αντίστοιχη δευτερεύουσα πρόταση.
Μονάδες 3
Μάθημα: Θεματογραφία
