Του Νίκου Τσούλια
Για τους «αρρώστους» γράφω, για τους ανθρώπους που βιώνουν τη ζωή τους με τη σκέψη τους και την αγωνία τους στο υπαρξιακό πρόβλημα, που αγωνιούν για το πιο απλό και το πιο σπουδαίο πράγμα: την παρουσία τους ανάμεσα στην οικογένειά τους, στους φίλους τους και στους συγγενείς τους.
Όλοι έχουμε στο στενό ή στο ευρύτερο περιβάλλον μας «αρρώστους», που πλήττονται από μια βαριά ασθένεια. Η αρρώστια είναι κομμάτι της ζωής και δεν πρόκειται να αφαιρεθεί ποτέ, γιατί πολύ απλά η φύση του ανθρώπου είναι τρωτή και πεπερασμένη. Και πρέπει να αποδεχτούμε αυτό το κομμάτι της πραγματικότητας, για να μπορούμε να σταθούμε ανθρώπινα απέναντι στον ίδιο τον εαυτό μας. Και βέβαια να συνειδητοποιήσουμε ότι όλοι είμαστε δυνάμει άρρωστοι. Όχι για να μελαγχολούμε και για να αγχωνόμαστε αλλά για να έχουμε καλύτερη σχέση με την ίδια τη ζωή και να μην πέφτουμε από τα σύννεφα και να τρομοκρατούμαστε όταν συμβαίνει κάτι που μας απειλεί.
Κανένα ξόρκι, καμιά θρησκευτική ή μεταφυσική προσφυγή δεν απομακρύνει την εμφάνιση της βαριάς ασθένειας. Αντίθετα, απαιτείται επιστημονική και ανθρωπιστική θεώρησή της. Η βελτίωση και η επέκταση του χρόνου ζωής μας στο δυτικό κυρίως κόσμο οφείλονται στην προαγωγή αυτών των δύο θεωρήσεων και προφανώς δεν πέφτουν από τον ουρανό. Η υγεία μας δεν είναι δεδομένη. Συναρτάται από πολλούς παράγοντες και κάποιοι – οι πιο σημαντικοί – εξαρτώνται από εμάς.
Είναι βασική ευθύνη μας το να καλλιεργούμε καθημερινά και να αποκτάμε μια κουλτούρα υγείας. Ο τρόπος ζωής συνολικά (διατροφή, καθιστική ή μη ζωή, άσκηση του σώματος, καλλιέργεια της ελευθερίας, άμεση προσφυγή σε γιατρό με την εμφάνιση κάποιων συμπτωμάτων, πνευματική καλλιέργεια, ψυχοσυναισθηματική κατάσταση κλπ) συνθέτει το πεδίο δράσης μας για να αντιμετωπίσουμε αφενός την πρόκληση ασθένειας από δική μας υπαιτιότητα και αφετέρου για να σταθούμε με τον πιο αποτελεσματικό τρόπο στην πρόκληση ασθένειας από εξωγενή παράγοντα (δράση μικροβίου, ενεργοποίηση ογκογόνων γονιδίων, σοβαρό συναισθηματικό πρόβλημα – απώλεια δικού μας προσώπου κλπ).
Και για να επανέλθουμε στους «αρρώστους», εκείνο που ποθούν μαζί με την αποκατάσταση της υγείας τους είναι το πλησίασμά μας, η ψυχική μας εγγύτητα, η αγάπη μας. Ναι η αγάπη – που εκφράζεται όμως κάθε στιγμή με τον πιο γενναιόδωρο τρόπο – είναι η φοβερή δύναμη που μπορεί να βοηθήσει όσο και η κύρια ιατρική παρέμβαση. Η αγάπη είναι ο ένας πόλος για την ενεργή και δυναμική ενίσχυση του «αρρώστου». Ο άλλος και ο πιο βασικός πόλος είναι η πίστη του ίδιου του «αρρώστου» στον εαυτό του, η θέλησή του για τη ζωή και κυρίως η πιο μεγάλη δύναμη του ανθρώπου: η αγάπη του για τους δικούς του, τα παιδιά του, τους γονείς του, τον / την σύζυγό του κλπ
Δεν υπάρχουν «άρρωστοι» ως μια ειδική κατηγορία – για να ανατρέψω και τη δική μου γραφή. Υπάρχουν άνθρωποι που δοκιμάζονται από μια αρρώστια και τίποτα πέραν τούτου. Είναι αυτοί που ονειρεύονται το πιο απλό μα και το πιο σημαντικό πράγμα: να υπάρχουν, να ανασαίνουν, να περπατάνε, να πηγαίνουν καθημερινά στη δουλειά τους. Είναι το όνειρο των ονείρων μας, αλλά δεν το συνειδητοποιούμε, γιατί το θεωρούμε δεδομένο. Κι όμως τίποτα στη ζωή δεν έχει αξία όσο η ίδια η ζωή. Γι’ αυτό και πολλοί ισχυρίζονται ότι δεν υπάρχει νόημα στη ζωή – το νόημά της είναι η ίδια η ζωή…
Το να συμπάσχεις, να φροντίζεις και κυρίως να αγαπάς αυτόν / αυτήν που δοκιμάζεται από μια αρρώστια δεν είναι απλά και μόνο υποχρέωση απέναντί του / της ανάλογα με την σχέση που έχουμε μαζί του / της. Είναι ζήτημα του πιο βασικού πυρήνα της ηθικής μας, το κύριο χαρακτηριστικό στοιχείο της προσωπικότητάς μας και του χαρακτήρα μας, η ματιά με την οποία βλέπουμε τον Κόσμο και ζούμε τη ζωή μας.
| Αρθρογραφία: Κριτική θεώρηση |
