Αδίδακτο κείμενο: Ἀριστοτέλους Ῥητορικὴ 1358a36-1358b
Ο Αριστοτέλης στη Ρητορική, η οποία αποτελείται από τρία βιβλία, ορίζει τη ρητορική ως τέχνη πειθούς, την διαιρεί σε είδη και περιγράφει τα μέσα της. Στο έργο αυτό συγκεντρώνει και συστηματοποιεί τα διδάγματα των ρητόρων της εποχής του ανάγοντας τη ρητορική τέχνη σε επιστήμη.
ΚΕΙΜΕΝΟ
Ἔστιν δὲ τῆς ῥητορικῆς εἴδη τρία τὸν ἀριθμόν· τοσοῦτοι γὰρ καὶ οἱ ἀκροαταὶ τῶν λόγων ὑπάρχουσιν ὄντες. σύγκειται μὲν γὰρ ἐκ τριῶν ὁ λόγος, ἔκ τε τοῦ λέγοντος καὶ περὶ οὗ λέγει καὶ πρὸς ὅν, καὶ τὸ τέλος πρὸς τοῦτόν ἐστιν, λέγω δὲ τὸν ἀκροατήν. ἀνάγκη δὲ τὸν ἀκροατὴν ἢ θεωρὸν εἶναι ἢ κριτήν, κριτὴν δὲ ἢ τῶν γεγενημένων ἢ τῶν μελλόντων. ἔστιν δ’ ὁ μὲν περὶ τῶν μελλόντων κρίνων ὁ ἐκκλησιαστής, ὁ δὲ περὶ τῶν γεγενημένων [οἷον] ὁ δικαστής, ὁ δὲ περὶ τῆς δυνάμεως ὁ θεωρός,ὥστ’ ἐξ ἀνάγκης ἂν εἴη τρία γένη τῶν λόγων τῶν ῥητορικῶν, συμβουλευτικόν, δικανικόν, ἐπιδεικτικόν. χρόνοι δὲ ἑκάστου τούτων εἰσὶ τῷ μὲν συμβουλεύοντι ὁ μέλλων (περὶ γὰρ τῶν ἐσομένων συμβουλεύει ἢ προτρέπων ἢ ἀποτρέπων), τῷ δὲ δικαζομένῳ ὁ γενόμενος (περὶ γὰρ τῶν πεπραγμένων ἀεὶ ὁ μὲν κατηγορεῖ ὁ δὲ ἀπολογεῖται), τῷ δ’ ἐπιδεικτικῷ κυριώτατος μὲν ὁ παρών (κατὰ γὰρ τὰ ὑπάρχοντα ἐπαινοῦσιν ἢ ψέγουσιν πάντες), προσχρῶνται δὲ πολλάκις καὶ τὰ γενόμενα ἀναμιμνήσκοντες καὶ τὰ μέλλοντα προεικάζοντες. τέλος δὲ ἑκάστοις τούτων ἕτερόν ἐστι, καὶ τρισὶν οὖσι τρία, τῷ μὲν συμβουλεύοντι τὸ συμφέρον καὶ βλαβερόν· τοῖς δὲ δικαζομένοις τὸ δίκαιον καὶ τὸ ἄδικον, τὰ δ’ ἄλλα καὶ οὗτοι συμπαραλαμβάνουσι πρὸς ταῦτα· τοῖς δ’ ἐπαινοῦσιν καὶ ψέγουσιν τὸ καλὸν καὶτὸ αἰσχρόν, τὰ δ’ ἄλλα καὶ οὗτοι πρὸς ταῦτα ἐπαναφέρουσιν.
1.«Ἔστιν δὲ τῆς ῥητορικῆς…….ὁ δὲ περὶ τῆς δυνάμεως ὁ θεωρός» : Να μεταφράσετε το απόσπασμα.
Μονάδες 10
2. Ποια είναι τα είδη της ρητορικής σύμφωνα με τον Αριστοτέλη και ποιος χρόνος αντιστοιχεί στο καθένα;
Μονάδες 10
3α. τὸ καλὸν καὶ τὸ αἰσχρόν: Να γράψετε τα παραθετικά τους.
3β. Να εντοπίσετε μία μετοχή ενεστώτα και δύο μετοχές παρακειμένου και να γράψετε το απαρέμφατο στον αντίστοιχο χρόνο.
3γ. Να εντοπίσετε τρία ρήματα οριστικής ενεστώτα και να γράψετε το γ’ πληθυντικό ευκτικής αορίστου.
Μονάδες 10
4α. Να αναγνωρίσετε συντακτικά τους υπογραμμισμένους όρους του κειμένου.
4β. Ἔστιν δὲ τῆς ῥητορικῆς εἴδη τρία τὸν ἀριθμόν· : Να μεταφέρετε στον πλάγιο λόγο την περίοδο με εξάρτηση: Αριστοτέλης ἔφη.
Μονάδες 10
| Θεματογραφία Αρχαίων Ελληνικών |
