Διήμερη Επιμόρφωση
Η διδασκαλία της νέας ελληνικής γλώσσας την τελευταία δεκαπενταετία έχει μεταβληθεί ριζικά τόσο ως προς τη σκοποθεσία της όσο και ως προς τη μεθοδολογία της. Παλαιότερα, στο πλαίσιο της γλωσσικής διδασκαλίας στο λύκειο, οι μαθητές εξασκούνταν στην κατανόηση των κύριων νοημάτων ενός κειμένου και στην παραγωγή κειμένων δοκιμιακού χαρακτήρα, με άλλα λόγια καλλιεργούσαν πρακτικές αναγνωριστικού γραμματισμού και ανέπτυσσαν δεξιότητες βάσει του αυτόνομου μοντέλου του γραμματισμού.
Στη σύγχρονη γλωσσική διδασκαλία, οι μαθητές προσεγγίζουν κείμενα που ανήκουν σε ποικιλία κειμενικών ειδών με στόχο την κατανόηση και την ερμηνεία τους σε γλωσσικό και νοηματικό επίπεδο (αξιολόγηση των γλωσσικών και των υφολογικών επιλογών του συγγραφέα, διερεύνηση και επισκόπηση των ρητά διατυπωμένων και των υπονοούμενων ιδεών, σύνδεση του κειμενικού νοήματος με το κοινωνικοπολιτισμικό πλαίσιο, όπως και με τα χαρακτηριστικά του συγγραφέα και του αναγνώστη). Επίσης, οι μαθητές καλούνται να παραγάγουν (μονοτροπικά ή πολυτροπικά) κείμενα, τα οποία ανήκουν σε διαφορετικά είδη λόγου και υπηρετούν συγκεκριμένους επικοινωνιακούς στόχους και κοινωνική λειτουργία. Επομένως, μέσω της γλωσσικής διδασκαλίας καλλιεργούνται πρακτικές κοινωνικού, λειτουργικού, κριτικού αλλά και ψηφιακού γραμματισμού.
Στο πλαίσιο της παρούσας επιμόρφωσης, παρουσιάζεται το νέο στοχοθετικό πλαίσιο και οι προοπτικές της γλωσσικής διδασκαλίας στο λύκειο, με βάση τα νέα προγράμματα σπουδών, αναλύεται η θεωρητική βάση του σύγχρονου γλωσσοδιδακτικού πεδίου και δίνονται παραδείγματα διδασκαλίας της παραγωγής και της κριτικής πρόσληψης κειμένων.
Στόχος Επιμόρφωσης
Βασικοί σκοποί της παρούσας επιμορφωτικής δραστηριότητας είναι
• αφενός, να γνωρίσουν και να κατανοήσουν οι εν ενεργεία και οι μέλλοντες εκπαιδευτικοί το σύγχρονο πλαίσιο διδασκαλίας της νέας ελληνικής γλώσσας ως βασικού μέσου ανάπτυξης του γραμματισμού των μαθητών στη γλωσσική, τη γνωσιακή και την κοινωνικοπολιτισμική του διάσταση
• και αφετέρου, να παρακολουθήσουν και να εμπεδώσουν τις σύγχρονες μεθοδολογικές αρχές της διδασκαλίας παραγωγής και κατανόησης κειμένων.
Μαθησιακοί Στόχοι
Μετά την ολοκλήρωση της διήμερης επιμόρφωσης αναμένεται οι συμμετέχοντες να έχουν:
i. συνειδητοποιήσει τη διαφοροποίηση και αλλαγή του διδακτικού πλαισίου από τη συγγραφή σχολικής έκθεσης στην παραγωγή συγκεκριμένων κειμενικών ειδών,
ii. κατανοήσει την έννοια του κειμενικού είδους και τη διαφοροποίησή του από τον κειμενικό τύπο,
iii. καταλάβει τα βασικά στοιχεία της γραμματικής των κειμενικών ειδών και της συμβολή τους στην παραγωγή και την πρόσληψη κειμένων (δομικές / γλωσσικές συμβάσεις της αφήγησης, της επιγραφής, της επιχειρηματολογίας, της διαδικασίας και της πληροφόρησης / επεξήγησης, γλωσσικές πράξεις που πραγματώνουν),
iv. αποκτήσει ολοκληρωμένη εικόνα για τις αρχές και τις διαστάσεις της κριτικής ανάλυσης λόγου (κριτικής κατανόησης κειμένου),
v. εμπεδώσει τις διδακτικές τεχνικές και τις αντίστοιχες στρατηγικές στο πλαίσιο του προσυγγραφικού, του κυρίως συγγραφικού και του μετασυγγραφικού σταδίου της παραγωγής λόγου,
vi. αντιληφθεί επαρκώς τις προαναγνωστικές, τις κυρίως αναγνωστικές και τις μετα-αναγνωστικές διδακτικές τεχνικές και στρατηγικές της κατανόησης λόγου,
vii. συνειδητοποιήσει την αναπαραστατική, τη διαπροσωπική και την κειμενική λειτουργία των γλωσσικών στοιχείων σε σχέση με το κοινωνικοπολιτισμικό πλαίσιο της παραγωγής κειμένου,
viii. κατανοήσει τα χαρακτηριστικά και τις διαστάσεις της πολυτροπικότητας στην επικοινωνία, όπως και την ανάλυση πολυτροπικού λόγου,
ix. γνωρίσει τις σύγχρονες μεθόδους διδασκαλίας της παραγωγής και της πρόσληψης λόγου σε θεωρητικό και σε πρακτικό επίπεδο.
Σε ποιους απευθύνεται
Το σεμινάριο απευθύνεται σε καθηγητές φιλολόγους, οι οποίοι επιθυμούν να ανανεώσουν και να εμπλουτίσουν τις γνώσεις τους σε σχέση με τις σύγχρονες προσεγγίσεις της διδασκαλίας των φιλολογικών μαθημάτων, όπως και να ενημερωθούν για τις αλλαγές και τις αναπροσαρμογές του προγράμματος σπουδών της νεοελληνικής γλώσσας στο λύκειο. Επίσης, απευθύνεται σε φοιτητές φιλολογικών τμημάτων και συναφών επιστημονικών κλάδων, οι οποίοι επιδιώκουν να ενημερωθούν για τη διδακτική της νέας ελληνικές γλώσσας, τις σύγχρονες επιστημονικές προσεγγίσεις για τη διδασκαλία της πρότυπης γλώσσας και των κειμένων και να επιμορφωθούν σε πεδία άμεσα συνδεδεμένα με τη διδακτική τους επάρκεια.
