Κόσμος – Από- κοσμος
H ανθρωπότητα βρίσκεται αντιμέτωπη με μια μεγάλη, ίσως άνευ προηγουμένου, κρίση. Κρίση έντονα ανθρωπιστική, πολυμέτωπη και ισοπεδωτική. Οι οιωνοί αυτό δείχνουν. Η θρησκεία τίθεται υπό αμφισβήτηση, οι φυσικές καταστροφές δοκιμάζουν τις ανθρώπινες αντοχές, η οικονομία και το διεθνές εμπόριο πλήττεται ανεπανόρθωτα από την έκρηξη πανδημιών (τη στιγμή που η επιστήμη στέκει αμήχανη απέναντι στα νέα δεδομένα), η βία ανθεί ακόμα και στους πιο όμορφα κατασκευασμένους τεχνητούς παραδείσους, η εργασία απορρυθμίζεται, οι ανθρώπινες σχέσεις κλονίζονται υπό το βάρος των συμφερόντων και της ανήθικης και αήθους συνδιαλλαγής, πολλά σημεία του πλανήτη έχουν μετατραπεί σε θέατρα πολέμου, ενώ οι πολιτικές ηγεσίες των χωρών καθοδηγούμενες από σκοτεινά οικονομικά κέντρα εξουσίας αδυνατούν να διαχειριστούν τα πολυσύνθετα προβλήματα που γέννησε η παγκοσμιοποίηση ως Νέα Παγκόσμια Τάξη Πραγμάτων. Προς τα πού οδεύουμε;
Ήρθε η ώρα η ανθρωπότητα να δοκιμαστεί σε πολλά επίπεδα. Γιατί ο κόσμος μας έπαψε να είναι κόσμος με την αρχαιοελληνική του έννοια ( κόσμημα, στολισμός). Έγινε από – κοσμος και εχθρικός προς την ανθρώπινη ύπαρξη. Είναι η εποχή να θέσει ο άνθρωπος εκ νέου τα αρχέγονα θεμελιώδη ερωτήματα της ύπαρξης και να δει πού έσφαλε. Γιατί έσφαλε. Απλά η τύφλωση του νου από την υπερβολική αίσθηση της δύναμης, που του χάρισε η τεχνολογική έκρηξη και η επακόλουθη τεχνητή ευμάρεια, τον κατέστησε κοντόφθαλμο, πνευματικά πλαδαρό σε σημείο να μη βλέπει τα όριά του και να τα υπερβαίνει χωρίς φραγμό, χωρίς αιδώ.
Ο άνθρωπος καταργώντας τα όρια του πεπερασμένου εαυτού του και επιδιώκοντας να αγγίξει το Απόλυτο, υπονόμευσε την ύπαρξή του, ενεχυρίασε το μέλλον του. Μια ασήμαντη κουκίδα στην παντοδυναμία του Σύμπαντος είναι ο άνθρωπος, το οποίο δεν γνωρίζει από λάθη και δε συγχωρεί ,καθώς η Συμπαντική ζυγαριά υπακούει σε άλλους κανόνες, μη ελέγξιμους όμως δίκαιους και εξισορροπητικούς. Άνω θρώσκει, αλλά σαν το μυθικό Ίκαρο πέταξε πολύ κοντά στον ήλιο, έλιωσαν τα λαμπερά φτερά του και ο ίδιος φλερτάρει επικίνδυνα πλέον με την Άβυσσο ως απόληξη της αχαλίνωτης ασυδοσίας του Εγωισμού του. Το αρχαιοελληνικό τετράπτυχο Ύβρις –Άτη – Νέμεσις – Τίσις στην σύγχρονη εκδοχή του.
Το σαθρό οικοδόμημα της Παγκοσμιοποίησης με τον εθνικό – θρησκευτικό αποχρωματισμό και την αποδόμηση της πολιτισμικής συνοχής των ασθενέστερων κρατών στο όνομα μιας αμφιλεγόμενης παγκόσμιας πολυπολιτισμικότητας καταρρέει σαν χάρτινος πύργος. Αποδεικνύεται ανίκανο να τη στηρίξει, την ίδια στιγμή που οι προοδευτικές φωνές φαντάζουν απωθητικά ουτοπιστικές μέσα στον ορυμαγδό των ασύμμετρων απειλών, που σαρώνουν τις κοινωνίες με τη μορφή μη αντιμετωπίσεων επιδημιών ή ανεπιθύμητων εισβολέων που εργαλειοποιούν ανθρώπινες υπάρξεις για να υπηρετήσουν την αλαζονεία, το φανατισμό και την παράνοια με οποιοδήποτε τίμημα. Η θεωρία του Χάους στην πλήρη της εφαρμογή.
Θα υποστήριζα ότι οι Ουτοπίες είναι έξω από την ανθρώπινη φύση, γιατί καλλιεργούν ψευδαισθησιακούς παραδείσους με ισχυρά ανταλλάγματα, όπως η υπονόμευση της εσωτερικής ελευθερίας και η δέσμευση της κρίσης. Πρόκειται για μια εξουσιαστική της ανθρώπινης ύπαρξης κατάσταση, έναν πνευματικό εγκλωβισμό, μια παραμυθία μπροστά στην επικείμενη καταβαράθρωση. Έστω και αργά η αφύπνιση μπορεί να επέλθει μέσω ρεαλιστικών δεδομένων που εγείρουν την εγρήγορση ενώπιον διεθνών απειλών. Μπροστά στον παγκόσμιο ολοκληρωτισμό ο άνθρωπος οφείλει να ενεργοποιήσει την ιστορική του μνήμη, οφείλει να υπερασπιστεί την ύπαρξή του και να πάψει να αποτελεί ενεργούμενο ενός απρόσωπου συστήματος που φαλκιδεύει τα δικαιώματά του και μεθοδεύει τεχνικές εξανδραποδισμού.
Οι καιροί ου μενετοί. Σαν εξελιγμένο ανθρώπινο είδος οφείλουμε να αξιοποιήσουμε τις αρετές μας και να χαράξουμε την πορεία μας στη βάση ενός νέου Ουμανισμού απαλλαγμένου από σκοπιμότητες και ανορθόδοξες στοχεύσεις. Ο Διογένης ο κυνικός κρατώντας το φανάρι αναζητούσε τον άνθρωπο λέγοντας ότι έβλεπε μόνο κατεργάρηδες και αχρείους.. Για να τον ξαναβρούμε πρέπει να γίνουμε Γκρεμιστές και Χτίστες, σύμφωνα με τον πύρινο λόγο του Παλαμά, να κατεδαφίσουμε τις κοινωνίες της υποκρισίας, του ψεύδους, των ξεφτισμένων δογμάτων και να κάνουμε μια νέα αρχή ως πολίτες – πρεσβευτές της ηθικής και κοινωνικής αναγέννησης. Οι αντίρροπες δυνάμεις πολλές και ισχυρές . Την ευτοπία όμως ο άνθρωπος θα την αναζητήσει μέσα του για να μπορέσει να την προβάλει και στις κοινωνίες που ζει, για να αντισταθεί στη μεταπρατική – των αξιών -λογική και στον οχετό των κατασκευασμένων πληροφοριών που του πολτοποιούν το μυαλό και του θολώνουν την κρίση. Θα την αναζητήσει στις αξίες της Παράδοσης , που την εγκαταλείψαμε στο όνομα της μαζικής αλλοτρίωσης και ενός στείρου κοσμοπολιτισμού ο οποίος αποτέλεσε ανάχωμα στην ατομική και εθνική αυτογνωσία.
Και όλα αυτά επιβάλλεται να γίνουν hic et nunc. Γιατί ήδη έχει αρχίσει να επιβάλλεται μια νέα μορφή απολυταρχίας, που λειτουργεί αποσταθεροποιητικά καταλύοντας κάθε έννοια δημοκρατικότητας και υποθάλποντας εξτρεμιστικές εκδηλώσεις. Μας συστήνεται ως απολυταρχία του φόβου, που το γκροτέσκο προσωπείο της υπονομεύει πολιτισμούς και πολιτικές δομές, προκαλεί οικονομικά πλήγματα και περιορίζει τις ανθρώπινες μετακινήσεις και συναναστροφές . Υπονομεύει την πολιτική ύπαρξη του ανθρώπου, πλήττει την ουσία του πολιτισμού του, ακυρώνει τον υπαρξιακό του ρόλο. Τη συμβίωση, τον υγιή, αγχολυτικό και λυτρωτικό συγχρωτισμό, την ελευθερία του. Ακυρώνει εν τέλει την ίδια τη ζωή.
Αυτός ήταν ο κόσμος που ονειρεύονταν ακόμη και οι πιο φερέλπιδες ανθρωπιστές; Ας θυμηθούμε τον νομπελίστα μας ποιητή: «Όμως τι απομένει αν βγάλουμε από τη μέση τον άνθρωπο;»
