Ανώτατο ηλικιακό όριο εγγραφής μαθητών στα ημερήσια ΕΠΑ.Λ.
Στα άρθρα 51 και 52 του υπό διαβούλευση Σχέδιο Νόμου του υπουργείου Παιδείας, με τίτλο «Αναβάθμιση του Σχολείου και άλλες διατάξεις», για πρώτη φορά στην ιστορία της εκπαίδευσης τίθενται τα δεκαεπτά (17) έτη ως ανώτατο όριο ηλικίας για την εγγραφή μαθητών στα ημερήσια ΕΠΑ.Λ. Στην αιτιολογική έκθεση αναφέρεται ότι αυτό γίνεται:
1) “…με σκοπό την αποτελεσματικότερη πρόληψη φαινόμενων ενδοσχολικής βίας και εκφοβισμού, τα οποία παρατηρούνται ιδίως μεταξύ ενηλίκων και ανηλίκων μαθητών” και
2) “Παράλληλα επιχειρείται η σταδιακή αποσυμφόρηση, από σκοπιάς μαθητικού δυναμικού, των ημερήσιων ΕΠΑ.Λ., με γνώμονα τη συνολική βελτίωση της εκπαιδευτικής διαδικασίας διά του εξορθολογισμού της αριθμητικής σχέσης εκπαιδευτικού και μαθητή”.
Είναι προφανές ότι κάθε Υπουργός μπορεί να καταθέτει νομοσχέδια με τα οποία να προωθεί την πολιτική του. Στην αιτιολογική έκθεση αρκεί να διευκρινίσει τις επιλογές του με πολιτικούς όρους. Αν όμως προβάλλει επιστημονικά κριτήρια, αυτά πρέπει να είναι αληθή και σε κάθε περίπτωση ελέγχονται !
Α. Στην προκειμένη περίπτωση αναφέρονται ότι δήθεν υπήρξαν φαινόμενα ενδοσχολικής βίας ιδίως μεταξύ ενηλίκων και ανηλίκων μαθητών σε ημερήσια ΕΠΑ.Λ. Αυτό αποτελεί την επίσημη θέση του Υπουργείου; Πότε και πού συγκεκριμένα συνέβη αυτό ;
Εδώ το Υπουργείο οφείλει εξηγήσεις! Οφείλει να ανακοινώσει επίσημα συγκεκριμένα στοιχεία για το δήθεν φαινόμενο.
Χωρίς στοιχεία, και μόνο η αναφορά αυτή αποτελεί κατασυκοφάντηση των ΕΠΑ.Λ. αποτρέποντας του γονείς των μαθητών να γράψουν τα παιδιά τους στα ΕΠΑ.Λ. γιατί “ποιος ξέρει τι μπορεί να τους κάνουν οι ενήλικες” αφού το λέει και η Υπουργός ! Ακόμη, η αναφερόμενη δήθεν “βία και εκφοβισμός”, ειδικά όταν συνδέεται με διαφορά ηλικίας μεταξύ εφήβων και ενηλίκων, συνειρμικά οδηγεί τον αγωνιώντα γονεϊκό νου σε ενδεχόμενο σεξουαλικό έκδοχο “βίας και εκφοβισμού”, οπότε η συκοφαντία γίνεται ακόμα μεγαλύτερη και η ανάγκη αποδείξεως των ισχυρισμών ακόμη αμεσότερη !
Εμείς που ζούμε την καθημερινότητα των ΕΠΑ.Λ. δεν γνωρίζουμε ούτε μία τέτοια περίπτωση, τουλάχιστον στην περιοχή του Νομού Θεσσαλονίκης. Δεν θα αποδείξουμε όμως εμείς οτι δεν είμαστε ελέφαντες. Ο συκοφάντης οφείλει να αποδείξει τον ισχυρισμό του.
Επιπροσθέτως επικαλούμαστε τη μελέτη της Ε.Ψ.Υ.Π.Ε. (Εταιρία Ψυχοκοινωνικής Υγείας του Παιδιού και του Εφήβου) του Διακρατικού Ευρωπαϊκού Προγράμματος “Δάφνη” με συγχρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Υπουργείου Υγείας. Αναφέρονται πλείστοι λόγοι που συμβάλουν στο φαινόμενο του σχολικού εκφοβισμού (η προσωπικότητα των παιδιών, το οικογενειακό τους περιβάλλον, το σχολικό περιβάλλον, κλπ), πουθενά όμως δεν αναφέρεται η διαφορά ηλικίας μεταξύ τους. (διαβάστε τη μελέτη της Ε.Ψ.Υ.Π.Ε. εδώ)
Αντίθετα, η εμπειρία που έχουμε εμείς από την παρουσία των ενηλίκων μαθητών στα ΕΠΑ.Λ. αποδεικνύει οτι πρόκειται για απολύτως συνειδητοποιημένους και στοχευμένους ανθρώπους. Έρχονται στα ΕΠΑΛ για να αποκτήσουν πτυχίο Ειδικότητος και να δουλέψουν με αυτό, να βγάλουν ψωμί για την οικογένειά τους. Δεν χαζολογούν, δεν πετάνε “χαρταετό”, δεν έχουν έχουν χρόνο για χάσιμο. Κοντά τους οι ανήλικοι μαθητές και μαθήτριες γίνονται πιο συνειδητοποιημένοι, ωριμάζουν, βλέπουν την αξία του πτυχίου των ΕΠΑ.Λ., αφού μεγάλοι άνθρωποι αποφασίζουν να ξανακαθίσουν στο θρανίο. Καταλαβαίνουν ότι η ζωή δεν είναι μόνο καφές, τσιγάρο, τσαμπουκάς και φασαρίες, αλλά αγώνας, γνώση, αυτοβελτίωση, δουλειά, βιοπορισμός, δημιουργία. Και όταν τείνουν να παρεκτραπούν, τους συγκρατούν οι ενήλικες “συμμαθητές” τους. Πολύ εύστοχα γράφτηκε ότι οι ενήλικες μαθητές είναι οι καλύτεροι συνεργάτες των εκπαιδευτικών στα ΕΠΑ.Λ.
Β. Είναι συγκινητικό το ενδιαφέρον για την “αποσυμφόρηση” ειδικά και μόνο των ΕΠΑ.Λ. Τη στιγμή μάλιστα που στο ίδιο Σχέδιο Νόμου προβλέπεται η αύξηση του αριθμού των μαθητών ανά τάξη σε Δημοτικά και Νηπιαγωγεία.
Επιτρέψτε μας όμως την απορία, Αφού στόχος είναι η βελτίωση της αριθμητικής σχέσης εκπαιδευτικού και μαθητή, γιατί δεν μειώνεται ο ελάχιστος αριθμός μαθητών για δημιουργία Τμημάτων Τομέων και Ειδικοτήτων, καθώς και των ασκουμένων στα εργαστήρια;
Αντίθετα, παρά την “αποβολή” του 30% του μαθητικού δυναμικού των ΕΠΑ.Λ. (δηλ. των ενήλικων μαθητών τους) η αριθμητική σχέση εκπαιδευτικού και μαθητή θα παραμείνει …“ανορθολογική”. Η πράξη γίνεται ακόμη πιο εξοργιστική όταν παρουσιάζεται ότι δήθεν υπηρετεί υψηλούς στόχους και μάλιστα προς όφελος των ΕΠΑ.Λ. Κάτι σαν το “συνωστισμό” στην παραλία της Σμύρνης και την “αποσυμφόρηση” των μικρασιατών μέσα στη θάλασσα.
Γ. Προκαλεί απορία που το όριο αυτό (των 17 ετών) τίθεται ΜΟΝΟ για τους μαθητές των ΕΠΑ.Λ. Έτσι “Στη Β’ τάξη” (των ημερησίων ΕΠΑ.Λ.) “…μετεγγράφονται …οι προαγόμενοι από την Α’ τάξη του Γενικού ή του Επαγγελματικού Λυκείου καθώς και οι μαθητές της Β’ τάξης του Γενικού Λυκείου έως δεκαεπτά (17) ετών. …Οι προαγόμενοι από την Α ́ τάξη του Επαγγελματικού Λυκείου δικαιούνται να μετεγγραφούν στη Β’ τάξη του Γενικού Λυκείου.» Χωρίς ηλικιακό όριο στα ΓΕ.Λ. !! Ούτε κατά την εγγραφή, ούτε κατά την μετεγγραφή. Νομικοί δεν είμαστε, αλλά αυτό μοιάζει να είναι απολύτως αντισυνταγματικό !
Υπενθυμίζουμε ότι τέτοιο όριο δεν τόλμησε να βάλει ούτε ο αλήστου μνήμης προκάτοχός σας κ. Αρβανιτόπουλος.
Δ. Κάποιοι ισχυρίζονται ότι η τυπική Δευτεροβάθμια εκπαίδευση πρέπει να συμβαδίζει με την ηλικιακή ανάπτυξη των μαθητών. Και ότι για όσους έμειναν εκτός τυπικού συστήματος, υπάρχουν και τα εσπερινά σχολεία καθώς και οι δομές της Μη Τυπικής Μάθησης (ΙΕΚ, κλπ).
Ο ισχυρισμός αυτός θα είχε βάση σε ένα εκπαιδευτικό σύστημα που ΕΓΚΑΙΡΑ κατευθύνει τους μαθητές σε εφαρμοσμένους Τομείς των ΕΠΑ.Λ. Από το Γυμνάσιο. Θα είχαν βάση σε μια αναπτυγμένη ευρωπαϊκή χώρα με 70% Τεχνική Εκπαίδευση και 30% Γενική. Όχι στο Ελληνικό αναχρονιστικό παράδοξο του 30% Τεχνικής και 70% Γενικής Εκπαίδευσης. Δεν είναι λάθος επιλογή μόνο των γονέων. Ένα φαινόμενο τέτοιας έκτασης σημαίνει λάθος πολιτικές επιλογές. Σε βάθος δεκαετιών. Όσο το Υπουργείο επιμένει να μην εισάγει την Τεχνική Παιδεία στην Εκπαίδευση από το Δημοτικό και να μην επιμελείται σωστό Επαγγελματικό Προσανατολισμό στη Γ’ Γυμνασίου, οφείλει να δώσει στους αποφοίτους των ΓΕ.Λ. τη ευκαιρία να λάβουν για πρώτη φορά στη ζωή τους τεχνική εκπαίδευση και πτυχίο από το Τυπικό Σύστημα, έστω και μετά την αποφοίτησή τους. Να διορθώσει το διαχρονικό λάθος της Πολιτείας, όχι να τιμωρεί τους αποφοίτους ΓΕ.Λ. για την επιλογή τους στη Γ’ Γυμνασίου.
Ε. Πολλοί απόφοιτοι γνωρίζουν ότι τα Ι.Ε.Κ. (Δημόσια και ιδιωτικά) ανήκουν στην Μη τυπική Μάθηση. Όσοι ολοκληρώνουν επιτυχώς την κατάρτισή τους λαμβάνουν Βεβαίωση Επαγγελματικής Κατάρτισης, η οποία τους δίνει δικαίωμα να συμμετέχουν σε εξετάσεις πιστοποίησης. Οι εξετάσεις αυτές διενεργούνται σε πολύ αραιά χρονικά διαστήματα και εν τέλει μόνο ένα μικρό ποσοστό καταφέρνει να λάβει Πιστοποίηση. Αντίθετα, γνωρίζουν ότι σε ένα ΕΠΑ.Λ. θα λάβουν Πτυχίο της Δευτεροβάθμιας Τεχνικής
Επαγγελματικής Τυπικής Εκπαίδευσης, με διεθνή ισχύ και αναγνώριση. Επομένως όσοι επιλέγουν τα ΕΠΑ.Λ. το κάνουν ενσυνείδητα.
Στ. Η Κυβέρνηση ανέστειλε και τη λειτουργία των Διετών δομών επαγγελματικής εκπαίδευσης στα Πανεπιστήμια ισχυριζόμενη ότι το εγχείρημα δεν ήταν καλά οργανωμένο. Οι δομές αυτές θα παρείχαν το Πτυχίο επιπέδου 5 της Τυπικής Εκπαίδευσης, στο οποίο αντιστοιχεί η πιστοποίηση των Ι.Ε.Κ. Αυτό μπορεί να είναι αλήθεια, όμως τι ενέργειες έκανε για να οργανώσει αυτές τις Δομές; Αν δεν λειτουργήσουν και φέτος, αποκλείεται ακόμη μια διέξοδος του απόφοιτου ΓΕ.Λ. που επιθυμεί να έχει Επαγγελματική Εκπαίδευση.
Ζ. Οι απόφοιτοι των ΓΕ.Λ. είναι προφανές ότι γνωρίζουν την ύπαρξη των Εσπερινών ΕΠΑ.Λ. και των Ι.Ε.Κ. Επίσης η φοίτηση στα Ι.Ε.Κ. είναι επενδεδυμένη με κοινωνική καταξίωση, γιατί στη συνείδηση του κόσμου αποτελεί οιονεί “τριτοβάθμια εκπαίδευση”. Οι νεαροί μαθητές προτιμούν να πάνε σε Ι.Ε.Κ. παρά “να ξαναγυρίσουν στο σχολείο” και μάλιστα “σε ΕΠΑ.Λ.”.
Αυτό όμως σημαίνει ότι όσοι εγγράφονται στα ημερήσια ΕΠΑ.Λ. είχαν πραγματικά σοβαρούς λόγους να το κάνουν. Αναφέρουμε ενδεικτικά:
1. Δεν υπάρχει εσπερινό ΕΠΑ.Λ. ή Ι.Ε.Κ. στην πόλη, στο Νομό ή στο νησί τους. Με βάση στατιστικά του 2017, στην Αττική υπάρχουν 19 εσπερινά ΕΠΑΛ και στη Θεσσαλονίκη 7, ενώ λειτουργούν 76 και 33 ημερήσια αντίστοιχα. Επιπλέον υπάρχουν νομοί όπου δεν λειτουργεί ΚΑΝΕΝΑ εσπερινό ΕΠΑ.Λ. (Αργολίδος, Γρεβενών, Ευρυτανίας, Ζακύνθου, Ηλείας, Θεσπρωτίας, Καστοριάς, Κεφαλληνίας, Κιλκίς, Λακωνίας και Φωκίδας).
2. Αν υπάρχει εσπερινό ΕΠΑ.Λ., δεν έχει την ειδικότητα που επιθυμούν να σπουδάσουν.
3. Εργάζονται το απόγευμα και δεν μπορούν να παρακολουθήσουν μαθήματα σε εσπερινό ΕΠΑ.Λ. και Ι.Ε.Κ. Η περίπτωση αυτή αφορά κατά κόρον στις γυναίκες που παρακολουθούν ειδικότητες του τομέα Υγείας, καθώς οι εργασίες του κλάδου στις οποίες εργάζονται έχουν κατεξοχήν απογευματινό ωράριο.
4. Είναι μητέρες μικρών παιδιών και μπορούν να απουσιάζουν από το σπίτι μόνο όταν εκείνα είναι στο σχολείο ή στον παιδικό σταθμό.
5. Την ώρα που σχολούν τα εσπερινά ΕΠΑ.Λ. (22:30 – 23:00) δεν υπάρχει συγκοινωνία για το χωριό ή την περιοχή τους.
Σε όλα αυτά θα πρέπει να προστεθεί το γεγονός οτι οι μαθητές δυσκολεύονται να βρουν ακόμη και ημερήσιο ΕΠΑΛ με την ειδικότητα που επιθυμούν, καθώς τα ΕΠΑ.Λ. είναι πολύ λιγότερα σε σχέση με τα ΓΕ.Λ. και δεν υπάρχουν σε όλα όλες οι ειδικότητες.
Κυρία Υπουργέ, Κυρία Υφυπουργέ,
Αμφισβητούμε ευθέως και προσβάλλουμε την αιτιολογική έκθεση του Σχεδίου Νόμου, τεκμηριωμένα όπως παραπάνω.
Θεωρούμε ότι σε ένα Σχέδιο Νόμου για την “Αναβάθμιση του σχολείου” δεν μπορεί η πρόβλεψη για τα ΕΠΑ.Λ. να είναι η απαγόρευση εγγραφής σε μαθητές άνω των 17 ετών.
Η αποσπασματική αυτή προσέγγιση σας αδικεί. Αν έχετε κάποιο σχέδιο και όραμα για την Τεχνική Εκπαίδευση, να το παρουσιάσετε συνολικά. Όχι αποσπασματικά και όχι με ρυθμίσεις διάκρισης σε βάρος των ΕΠΑ.Λ.
Ακούστε και το δικό μας σχέδιο που θα σας παρουσιάσουν οι εκπρόσωποί μας, το Δ.Σ. της Ο.Λ.Τ.Ε.Ε.
Υπηρετούμε στο Τυπικό Εκπαιδευτικό Σύστημα και πιστεύουμε σε αυτό.
Ζητούμε την ενίσχυση και όχι την αποδυνάμωση της Δημόσιας Δευτεροβάθμιας Τεχνικής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης.
Ζητούμε την άμεση απόσυρση των επίμαχων άρθρων.
Ε.Λ.Τ.Ε.Ε. Ανατολικής Θεσσαλονίκης
