2o Συνέδριο Μεταπτυχιακών Φοιτητών και Υποψηφίων Διδακτόρων Κλασικής Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης

23-24 Ιουλίου 2021

Ο έπαινος και ο ψόγος, μολονότι αποτελούν το κατ’ εξοχήν αντικείμενο του επιδεικτικού είδους της ρητορικής, απαντούν επίσης, σε λελογισμένη δόση, και στο δικανικό και στο συμβουλευτικό είδος (πβ. Αριστ. Ῥητ. 1358b). Από την άλλη πλευρά, ο πολιτικός λόγος εκφέρεται πρωτίστως στα επίσημα  όργανα λήψης αποφάσεων των ελληνικών πόλεων και της Ρώμης. Η καθαυτό ρητορεία, συνεπώς, ελληνική και λατινική, είναι το πρώτο αυτονόητο θεματικό πεδίο για το συνέδριό μας. Ωστόσο, ο έπαινος και ο ψόγος σε πολιτικά συμφραζόμενα δεν περιορίζονται στη ρητορεία της εκκλησίας, του forum και των δικαστηρίων και σε άλλες επίσημες περιστάσεις, αλλά εντοπίζονται ήδη στη λογοτεχνία της «προ-ρητορικής» αρχαϊκής περιόδου και στην εγκωμιαστική και στην ιαμβική ποίηση, στους λόγους της τραγωδίας και της κωμωδίας, στις εκδοχές λόγων που διασώζουν οι ιστοριογράφοι, στα εγχειρίδια ρητορικής θεωρίας, και σε υπολογοτεχνικά κείμενα που σώζονται σε παπύρους και επιγραφές. Επί παραδείγματι, στις επινίκιες ωδές του Πινδάρου μπορούν να ανιχνευθούν στοιχεία πολιτικής ιδεολογίας, ενίοτε υπό το πέπλο του μύθου· η ‘ιαμβική ιδέα’ του ψόγου βρίσκει πρόσφορο έδαφος στην πολιτική σάτιρα και στο προσωπικό σκώμμα της Παλαιάς Κωμωδίας· ο έπαινος και ο ψόγος πολιτευμάτων απαντούν στους λόγους και στις αντιλογίες χαρακτήρων της τραγωδίας του Ευριπίδη· ψήγματα πολιτικού λόγου μπορούν να εντοπιστούν επίσης σε πλαστά εγκώμια της Δεύτερης Σοφιστικής, στα τεχνογραφικά εγχειρίδια της ελληνικής και της ρωμαϊκής αρχαιότητας, σε τιμητικά ψηφίσματα χαραγμένα σε επιγραφές και σε επιστολές που σώζονται σε παπύρους.

Θέμα του συνεδρίου αποτελεί η εξέταση των τόπων και των τεχνικών του επαίνου και του ψόγου σε λόγους της αρχαίας ελληνικής και της λατινικής γραμματείας με πολιτικό υπόβαθρο. Οι θεματικοί άξονες που ακολουθούν είναι ενδεικτικοί, αλλά σε καμιά περίπτωση δεν είναι περιοριστικοί. Συγκεκριμένα, η ρητορική του επαίνου και του ψόγου μπορεί να εξεταστεί σε συνάφεια με:

• την πολιτική ιδεολογία και τους πολιτικούς ηγέτες

• το αξιακό σύστημα που επικρατεί σε μια συγκεκριμένη κοινωνία μια δεδομένη χρονική περίοδο και τα πιθανά αντιφατικά στοιχεία που περιλαμβάνει

• τις συμβάσεις, τα όρια και τις υπερβάσεις ορίων που διέπουν συγκεκριμένες εκφάνσεις πολιτικού λόγου 

• τη διέγερση των επιδιωκόμενων συναισθηματικών αντιδράσεων στο ακροατήριο ή και τις αποτυχημένες απόπειρες τέτοιας διέγερσης

• την ανατροπή και τη διακωμώδηση αυτών των τόπων μέσω της σάτιρας

• τις χρήσεις των τόπων αυτών στη σύγχρονη πολιτική σκηνή

Πρόσκληση υποβολής περιλήψεων

https://2ndpgradconfuoc.wordpress.com