Αδίδακτο κείμενο: Ξενοφῶντος Ἀπομνημονεύματα 4.8.8-9 (Πανελλαδικές 2010)
Εἰ δὲ βιώσομαι πλείω χρόνον, ἴσως ἀναγκαῖον ἔσται τὰ τοῦ γήρως ἐπιτελεῖσθαι καὶ ὁρᾶν τε καὶ ἀκούειν ἧττον καὶδιανοεῖσθαι χεῖρον καὶ δυσμαθέστερον ἀποβαίνειν καὶ ἐπιλησμονέστερον, καὶ ὧν πρότερον βελτίων ἦν, τούτων χείρω γίγνεσθαι· ἀλλὰ μὴν ταῦτά γε μὴ αἰσθανομένῳ μὲν ἀβίωτος ἂν εἴη ὁ βίος, αἰσθανόμενον δὲ πῶς οὐκ ἀνάγκη χεῖρόν τε καὶἀηδέστερον ζῆν; Ἀλλὰ μὴν εἴ γε ἀδίκως ἀποθανοῦμαι, τοῖς μὲν ἀδίκως ἐμὲ ἀποκτείνασιν αἰσχρὸν ἂν εἴη τοῦτο· εἰ γὰρ τὸἀδικεῖν αἰσχρόν ἐστι, πῶς οὐκ αἰσχρὸν καὶ τὸ ἀδίκως ὁτιοῦν ποιεῖν;
τὰ τοῦ γήρως ἐπιτελοῦμαι = υφίσταμαι τα βάρη του γήρατος
Μετάφραση: Αν ζήσω περισσότερο χρόνο, ίσως να είναι αναγκαίο να υφίσταμαι τα βάρη του γήρατος και να βλέπω και να ακούω λιγότερο και να σκέφτομαι χειρότερα και να μαθαίνω πιο δύσκολα και να ξεχνώ πιο εύκολα, και από εκείνους που πρώτα ήμουν καλύτερος, από αυτούς να γίνομαι χειρότερος. Αλλά, αν όμως δεν αντιλαμβάνομαι αυτά η ζωή μου θα γίνει αβίωτη, ενώ αν αντιλαμβάνομαι πώς δεν θα ζω κατ’ ανάγκη χειρότερα και πιο δυσάρεστα; Αλλά, αν βέβαια πεθάνω άδικα, για εκείνους που με θανάτωσαν άδικα αυτό θα είναι ντροπιαστικό· γιατί, αν το να διαπράττεις αδικίες είναι ντροπή, πώς και το να πράττεις οτιδήποτε άδικα δεν είναι ντροπή;
- Να γράψετε τους ζητούμενους τύπους για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις του κειμένου:
πλείω: τη δοτική του πληθυντικού του αρσενικού γένους στον θετικό βαθμό.
= πολλοῖς
γήρως: τη δοτική του ενικού.
= γήρᾳ
δυσμαθέστερον: την αιτιατική του ενικού του θηλυκού γένους στον θετικό βαθμό.
= δυσμαθῆ
ταῦτα: την αιτιατική του πληθυντικού στο αρσενικό γένος.
= τούτους
ἐμὲ: τη γενική πληθυντικού δευτέρου προσώπου.
= ὑμῶν
ὁρᾶν: το τρίτο ενικό πρόσωπο παρατατικού στην ίδια φωνή.
= ἑώρα
ἀποβαίνειν: το δεύτερο ενικό πρόσωπο προστακτικής αορίστου δευτέρου στην ίδια φωνή.
= ἀπόβηθι
γίγνεσθαι: το πρώτο πληθυντικό πρόσωπο ευκτικής αορίστου δευτέρου.
= γενοίμεθα
αἰσθανόμενον: το τρίτο πληθυντικό πρόσωπο οριστικής παρακειμένου στην ίδια φωνή.
= ᾔσθηνται
ἀδικεῖν: το απαρέμφατο αορίστου στην ίδια φωνή.
= ἀδικῆσαι
- Να γίνει πλήρης συντακτική αναγνώριση των παρακάτω λέξεων: ἐπιτελεῖσθαι, πρότερον, τούτων, ἀβίωτος, ἐμὲ,ὁτιοῦν.
ἐπιτελεῖσθαι: Τελικό απαρέμφατο ως υποκείμενο της απρόσωπης έκφρασης ἀναγκαῖον ἔσται. Ως υποκείμενο του απαρεμφάτου, λόγω ετεροπροσωπίας, τίθεται το ἐμέ.
πρότερον: Επιρρηματικός προσδιορισμός του χρόνου στο ρήμα ἦν
τούτων: Γενική συγκριτική στο χείρω
ἀβίωτος: Κατηγορούμενο στο υποκείμενο (ὁ βίος) του συνδετικού ρήματος ἂν εἴη
ἐμὲ: Αντικείμενο της μετοχής τοῖς ἀποκτείνασιν
ὁτιοῦν: Σύστοιχο αντικείμενο απαρεμφάτου ποιεῖν
- «ἀλλὰμὴν ταῦτά γε μὴ αἰσθανομένῳ μὲν ἀβίωτος ἂν εἴη ὁ βίος»: να αναγνωρίσετε τον λανθάνοντα υποθετικό λόγο και να τον αναλύσετε.
Ο υποθετικός λόγος που λανθάνει στην υποθετική μετοχή αἰσθανομένῳ και έχει ως απόδοση τη δυνητική ευκτική (ἂν εἴη) δηλώνει την απλή σκέψη του λέγοντος.
Υπόθεση: εἰ μή αἰσθανοίμην ἐγώ
Απόδοση: ἂν εἴη
