Λατινικά Γ´ Λυκείου: Κείμενα 28, 29, 30 (Κριτήριο αξιολόγησης)
Α. Να μεταφραστούν τα παρακάτω αποσπάσματα:
Aesopi nostri Licinus servus tibi notus, Romā Athenas fugit. Is Athenis apud Patronem Epicureum paucos menses pro libero fuit, inde in Asiam abiit. Postea Plato quidam Sardianus, cum eum fugitivum esse ex Aesopi litteris cognovisset, hominem comprehendit et in custodiam Ephesi tradidit. Νoli spectare quanti homo sit.
Cum Octavianus post victoriam Actiacam Romam rediret, homo quidam ei occurrit corvum tenens; eum istituerat haec dicere: «Ave Caesar victor imperator». Id exemplum sutōrem quendam incitavit, ut corvum docēret parem salutatiōnem.
Hic vero, iudices, et fuit in Asia et viro fortissimo, parti suo, magno adiumento in periculis, solacio in laboribus, gratulationi in victoria fuit. Et si habet Asia suspicionem quandam luxuriae, Murenam laudare debemus, quod Asiam vidit sed in Asia continenter vixit. Quam ob rem accusatōres non Asiae nomen Murēnae obiecērunt
(Μονάδες 20)
Β. Παρατηρήσεις
Β1. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις:
tibi: ο ίδιος τύπος στο α´ πρόσωπο
quidam: δοτική ενικού στο γένος και στον αριθμό που βρίσκεται
victoriam: αιτιατική πληθυντικού
hominem: ονομαστική ενικού
Asia: αφαιρετική ενικού
homo: γενική ενικού
tenens: γενική πληθυντικού
Octavianus: γενική πληθυντικού
salutem: αφαιρετική πληθυντικού
suspicionem: κλητική ενικού
victor: ονομαστική πληθυντικού
paucos: ο ίδιος τύπος στον συγκριτικό και υπερθετικό
parti: γενική πληθυντικού
(Μονάδες 15)
Β2. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθένα από τους παρακάτω ρηµατικούς τύπους:
tradidit: 3ο ενικό οριστικής ενεστώτα και παρατατικού της ενεργητικής φωνής
redire: 2ο ενικό και πληθυντικό υποτακτικής ενεστώτα της ενεργητικής φωνής
debemus: 3ο ενικό οριστικής μέλλοντα και παρακειμένου
vixit: 1ο ενικό και πληθυντικό στον ίδιο χρόνο στην υποτακτική
habet: το ίδιο πρόσωπο στην υποτακτική παρατατικού της ενεργητικής φωνής και της παθητικής φωνής
fuit: προστακτική ενεστώτα
abiit: απαρέμφατο ενεστώτα
cognovisset: μετοχή μέλλοντα
spectare: ο ίδιος τύπος στον μέλλοντα
(Μονάδες 15)
Γ1. Να συµπληρώσετε τα κενά, ώστε να φαίνεται ο συντακτικός ρόλος της κάθε λέξης.
Licinus: είναι …………………………. στο ……………………….
apud Patronem: είναι …………………………. στο ……………………..
eum: είναι …………………………. στο ……………………….
in custodiam: είναι …………………………. στο ……………………….
Actiacam: είναι …………………………. στο ……………………….
magno: είναι …………………………. στο ……………………….
Asiam: είναι …………………………. στο ……………………….
Aesopi: είναι …………………………. στο ……………………….
tibi: είναι …………………………. στο ……………………….
ei: είναι …………………………. στο ……………………….
tenens: είναι …………………………. στο ……………………….
(Μονάδες 10)
Γ2. Να μετατρέψετε την ενεργητική σύνταξη σε παθητική στις παρακάτω προτάσεις:
α)Diu sutor operam frustra impendebat
β)Sutor, cupidus pecuniae, eum Caesari attulit.
(Μονάδες 7)
Γ3. Νoli spectare. Nα δηλωθεί η απαγόρευση με τον άλλο τρόπο εκφοράς.
(Μονάδες 4)
Γ4. Licinus servus. Να αναλύσετε την παράθεση σε δευτερεύουσα αναφορική πρόταση.
(Μονάδες 4)
Γ5. homo quidam ei occurrit corvum tenens; Να τρέψετε την πρόταση σε απαρεμφατική με εξάρτηση Scriptor narrat.
(Μονάδες 4)
Γ6. ob rem. Να δηλώσετε το εξωτερικό αναγκαστικό αίτιο χρησιμοποιώντας την πρόθεση ex.
(Μονάδα 1)
Δ. Να γράψετε δίπλα σε κάθε λέξη της στήλης Α τον αριθμό της λέξης της στήλης Β με την οποία σχετίζεται ετυμολογικά.
Α |
Β |
fugit |
ιμπεριαλισμός |
homo |
μεγάλος |
imperator |
ντοκτορά |
magno |
ουμανισμός |
docēret |
φυγάς |
(Μονάδα 10)
Λατινικά Β’ Λυκείου, Α´ Τεύχος | Σχολικό βοήθημα
Λατινικά Β’ Λυκείου, B´ Τεύχος | Σχολικό βοήθημα
ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ
Α. Ο Λικίνος, δούλος του Αισώπου μας, γνωστός σε σένα, δραπέτευσε[1]από τη Ρώμη στην Αθήνα. Αυτός έμεινε λίγους μήνες στην Αθήνα σαν ελεύθερος κοντά στον Πάτρωνα τον Επικούρειο, από κει έφυγε στην Ασία. Αργότερα κάποιος Πλάτωνας από τις Σάρδεις, όταν κατάλαβε από γράμμα του Αισώπου ότι αυτός ήταν δραπέτης, συνέλαβε τον άνθρωπο και (τον) παρέδωσε στη φυλακή στην Έφεσο. Να μη σε απασχολήσει πόσης αξίας είναι ο άνθρωπος.
[1] έφυγε
Καθώς[1] ο Οκταβιανός επέστρεφε στη Ρώμη μετά τη νίκη (του) στο Άκτιο, τον προϋπάντησε κάποιος άνθρωπος κρατώντας[2] (ένα) κοράκι· το είχε εκπαιδεύσει να λέει τα εξής: «Χαίρε, Καίσαρα, νικητή στρατηγέ». Αυτό το παράδειγμα παρακίνησε κάποιο παπουτσή να μάθει σε ένα κοράκι τον ίδιο χαιρετισμό.
[1] Όταν
[2] που κρατούσε
Αυτός όμως, κύριοι δικαστές, και βρέθηκε στην Ασία και (έναν) πολύ γενναίο άνδρα, τον πατέρα του βοήθησε πολύ στους κινδύνους, τον παρηγόρησε στις ταλαιπωρίες, τον συγχάρηκε στη νίκη του. Και αν έχει η Ασία κάποια υποψία τρυφής, οφείλουμε να επαινέσουμε το Μουρήνα, επειδή είδε την Ασία, αλλά έζησε στην Ασία με εγκράτεια. Γι’ αυτό το λόγο οι κατήγοροί (του) δεν κατηγόρησαν το Μουρήνα για το όνομα «Ασία».
Β1.
tibi: mihi
quidam: cuidam
victoriam: victorias
hominem: homo
Asia: Asia
homo: hominis
tenens: tenentium
Octavianus: –
salutem: salutibus
suspicionem: suspicio
victor: victores
paucos: pauciores-paucissimos
parti: partium
Β2.
tradidit: tradit-tradebat
redire: redeas-rediretis
debemus: debebit-debuit
vixit: vixerim-vixerimus
habet: haberet-haberetur
fuit: es-esto
abiit: abire
cognovisset: cogniturus-a-um
spectare: spectaturum(-am-um) esse
Γ1.
Licinus: υποκείμενο του ρήματος fugit
apud Patronem: εμπρόθετος προσδιορισμός στάσης σε τόπο (πλησίον) στο fuit
eum: υποκείμενο του esse (ετεροπροσωπία)
in custodiam: εμπρόθετος προσδιορισμός κίνησης σε τόπο (ή σκοπού) στο tradidit
Actiacam: επιθετικός προσδιορισμός στο victoriam
magno: επιθετικός προσδιορισμός στο adiumento
Asiam: αντικείμενο στο vidit
Aesopi: γενική κτητική στο servus
tibi: δοτική προσωπική του ποιητικού αιτίου, σε απλή δοτική λόγω εξάρτησης από μετοχή παθητικής διάθεσης (notus).
ei: αντικείμενο στο ocurrit
tenens: επιθετική μετοχή, αναφέρεται στο υποκείμενο του ρήματος (homo) στο οποίο λειτουργεί ως επιθετικός προσδιορισμός
Γ2.
α)Diu sutor operam frustra impendebat: Diu opera frustra a sutore impendebatur.
β)Sutor, cupidus pecuniae, eum Caesari attulit: Is Caesari a sutore, cupido pecuniae, allatus est.
Γ3. Νoli spectare: ne spectaveris
Γ4. Licinus servus: Licinus, qui servus erat
Γ5. homo quidam ei occurrit corvum tenens: Scriptor narrat hominem quendam ei occurrisse corvum tenentem
Γ6. ob rem: ex re
Δ. fugit: φυγάς, homo:ουμανισμός, imperator:ιμπεριαλισμός, magno:μεγάλος, docēret:ντοκτορά.