Λατινικά Γ´ Λυκείου: Κείμενα 26, 28, 31, 35 (Κριτήριο αξιολόγησης)
XXVI: Tristissimus haec tibi scribo: Fundani nostri filia minor mortua est. Ea puella nihil umquam festivius, nihil amabilius nec longiore vita dignius vidi.
XXVΙΙI: Tu hominem investiga, quaeso, summaque diligentia vel Romam mitte vel Epheso rediens tecum deduc. Noli spectare quanti homo sit. Parvi enim preti est, qui tam nihili est. Sed, propter servi scelus et audaciam, tanto dolore Aesopus est adfectus, ut nihil ei gratius possit esse quam recuperatio fugitivi.
XXΧΙ: «Congrediamur, ut singularis proelii eventu cernatur, quanto miles Latinus Romano virtute antecellat». Tum adulescens, viribus suis confisus et cupiditate pugnandi permotus, iniussu consulis in certamen ruit; et fortior hoste, hasta eum transfixit et armis spoliavit
XXΧV: Unum fuisse Homero servum, tres Platoni, nullum Zenoni tradunt. Nemo vero eos miseretur, quod infeliciter vixerint. Menenius Agrippa, qui inter patres ac plebem publicae gratiae sequester fuit, aere collato funeratus est.
Α. Να μεταφραστούν τα αποσπάσματα.
20 μονάδες
Β1. α. Να γραφεί ό,τι ζητείται για τον καθένα από τους παρακάτω τύπους:
haec : τη γενική πληθυντικού
tibi : τη γενική ενικού στο α’ και β’ πρόσωπο
nihil : τη δοτική ενικού
homo : την αφαιρετική ενικού
servi : την αιτιατική πληθυντικού
scelus : την αιτιατική ενικού
fugitivi: τη γενική πληθυντικού
singularis : την αφαιρετική ενικού και αιτιατική πληθυντικού στο ουδέτερο
proelii : την αιτιατική πληθυντικού
eventu: τη γενική πληθυντικού
viribus : την αιτιατική και αφαιρετική ενικού
nullum: τη γενική ενικού
qui: τη δοτική ενικού και πληθυντικού
patres: τη γενική πληθυντικού
plebem: την ονομαστική ενικού
aere: την κλητική ενικού
Β1. β. Να γράψετε τους υπόλοιπους βαθμούς των παρακάτω επιθέτων / επιρρημάτων (στα επίθετα να διατηρήσετε την ίδια πτώση, γένος και αριθμό): tristissimus, festivius, longiore, parvi, infeliciter
15 μονάδες
Β2. α. Να γραφεί ό,τι ζητείται για τον καθένα από τους παρακάτω τύπους:
scribo: το γ’ πληθυντικό Υποτακτικής παρακειμένου Ε.Φ. και το απαρέμφατο ενεστώτα Π.Φ.
mortua est: το β’ ενικό σε όλους τους χρόνους της υποτακτικής (να ληφθεί υπόψη το υποκείμενο)
rediens: το γ’ πληθυντικό Προστακτικής ενεστώτα και το β’ πληθυντικό Υποτακτικής παρατατικού
noli : το β’ πληθυντικό Οριστικής και Υποτακτικής ενεστώτα
est adfectus: το β’ ενικό Προστακτικής ενεστώτα και μέλλοντα στην Ε.Φ.
possit : το β’ ενικό Υποτακτικής και Οριστικής παρατατικού
cernatur: το γ’ πληθυντικό Οριστικής συντελεσμένου μέλλοντα
ruit: το γ’ πληθυντικό Υποτακτικής μέλλοντα και παρατατικού
transfixit: τον ίδιο τύπο στην άλλη φωνή
tradunt: την αφαιρετική ενικού του γερουνδίου και την αιτιατική και αφαιρετική ενικού του σουπίνου
miseretur: τα απαρέμφατα όλων των χρόνων (να ληφθεί υπόψη το υποκείμενο)
vixerint: το β’ και γ’ πληθυντικό Προστακτικής μέλλοντα στην Π.Φ.
collato: το β’ ενικό Οριστικής και Προστακτικής ενεστώτα στην Π.Φ.
15 μονάδες
Γ1. Να αναγνωρίσετε συντακτικά τις υπογραμμισμένες λέξεις του κειμένου.
8 μονάδες
Γ2. Tu hominem investiga: Να εκφραστεί η απαγόρευση και με τους δυο τρόπους.
4 μονάδες
Γ3. α. quanto miles Latinus Romano virtute antecellat: Να χαρακτηρίσετε πλήρως τη δευτερεύουσα β. να αντικαταστήσετε το ρήμα εξάρτησης από το cerneretur και να επιφέρετε τις απαραίτητες αλλαγές μέσα στη δευτερεύουσα, ώστε να εξακολουθεί να δηλώνει το σύγχρονο.
6 μονάδες
Γ4. Menenius Agrippa aere collato funeratus est.: Να μεταφέρετε την παραπάνω κύρια πρόταση κρίσεως στον πλάγιο λόγο με εξάρτηση : Caesar narrat.
3 μονάδες
Γ5. (Αdulescens) fortior hoste, hasta eum transfixit et armis spoliavit: Να συμπτύξετε σε μετοχή την πρώτη κύρια πρόταση, την υπογραμμισμένη.
5 μονάδες
Γ6. Sed, propter servi scelus … gratius possit esse quam recuperatio fugitivi: Στο παραπάνω απόσπασμα να εντοπίσετε τον β’ όρο σύγκρισης και να τον εκφράσετε με τον άλλο τρόπο.
2 μονάδες
Γ7. ut singularis proelii eventu cernatur: Να μετατρέψετε τον επιθετικό προσδιορισμό σε δευτερεύουσα αναφορική πρόταση.
2 μονάδες
Δ. Να γράψετε δίπλα σε κάθε λέξη της στήλης Α τον αριθμό της λέξης της στήλης Β με την οποία σχετίζεται ετυμολογικά.
Α Β
minor μοτοσικλέτα
hominem κογκρέσο
servi ουμανισμός
congrederemur μίνι
permotus σερβιτόρος
10 μονάδες
Ε. 1. Να συμπληρώσετε τα κενά:
Δίχως την αττική κωμωδία δεν θα υπήρχε ……………….. ούτε Βεργίλιος χωρίς τον Όμηρο ούτε Οράτιος χωρίς τους αρχαϊκούς λυρικούς ή ο …………………. χωρίς την αττική τραγωδία.
2. Ο Κορνήλιος Νέπως εγκαινιάζει στη Ρώμη την ιστορική ……………………
3. Τα δύο σημαντικότερα γεγονότα που καθόρισαν τις εξελίξεις κατά τους χρόνους του Κικέρωνα ήταν η δικτατορία του ……………… και η ……………….. του Ιουλίου Καίσαρα.
5 μονάδες
Ε.2. Ποια είναι τα βασικά χαρακτηριστικά του τρόπου γραφής του Κικέρωνα;
5 μονάδες
