Νεοελληνική Γλώσσα: Θέματα Πανελλαδικών Εξετάσεων (Παραγωγή λόγου)
|
Ημ/νία |
ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΛΟΓΟΥ |
|
|
1979 |
«Πιστεύετε ότι η φιλοδοξία αποτελεί κίνητρο επιτυχίας για τα άτομα, αλλά σε μερικές περιπτώσεις μπορεί να γίνει αιτία καταστροφής τους; Αναπτύξατε τις απόψεις σας.» |
|
|
1980 |
«Η περίοδος της νεότητας θεωρείται η πιο αποφασιστική για τη ζωή του ανθρώπου. Να εκθέσετε και να δικαιολογήσετε τις απόψεις σας.». |
|
|
1981 |
Ο διάλογος ως μέσον επικοινωνίας και επιλύσεως των διαφορών μεταξύ των ανθρώπων |
|
|
1982 |
Πολλοί μαθητές αξιολογούν αρνητικά και απορρίπτουν, ορισμένους από τους κλάδους γνώσης που παρέχει το σχολείο με το αιτιολογικό ότι δεν τους είναι χρήσιμοι. Ποια είναι η άποψή σου για την έκταση και τις αιτίες του φαινομένου και με ποια κριτήρια θα προσδιόριζες εσύ τη χρησιμότητα της παρεχόμενης γνώσης; |
|
|
1983 |
1η-2η δέσμη Στις μέρες μας αναγνωρίζεται ολοένα και περισσότερο η ανάγκη συμμετοχής των νέων σε διάφορους τομείς της πνευματικής, της οικονομικής και γενικότερα της κοινωνικής δραστηριότητας. Εκτιμώντας γενικά το δεδομένο αυτό, απαντήστε τεκμηριωμένα στα ακόλουθα ερωτήματα: α. Διαθέτουν και γιατί οι σύγχρονοι νέοι την ωριμότητα που απαιτείται για το ρόλο αυτό; β. Με ποιες ιδιότητες, χαρακτηριστικές της ηλικίας τους, μπορούν να επωμιστούν την ευθύνη αυτή; γ. Με ποιους συγκεκριμένους στόχους είναι ικανοί να συμβάλλουν, ατομικά και συλλογικά, στην επίλυση των κοινών προβλημάτων; 3η δέσμη «Τούτη την πατρίδα την έχομε όλοι μαζί, και σοφοί και αμαθείς και πλούσιοι και πολιτικοί και στρατιωτικοί και οι πλέον μικρότεροι άνθρωποι όσοι αγωνιστήκαμε, αναλόγως ο καθείς, έχομε να ζήσομε εδώ. Το λοιπόν, δουλέψαμε όλοι μαζί, να την φυλάμε και όλοι μαζί, και να ούτε ο δυνατός “εγώ” ούτε ο αδύνατος. Ξέρετε πότε να λέγει ο καθείς “εγώ”; Όταν αγωνιστεί μόνος του και φκιάξει και χαλάσει, να λέγει “εγώ”. Όταν όμως αγωνίζονται πολλοί και φκιάνουν, τότε να λένε “εμείς”. Είμαστε εις το “εμείς” και όχι εις το “εγώ”. Και εις το εξής να μάθομε γνώση, αν θέλομε να φκιάσομε χωριό, να ζήσομε όλοι μαζί». Να εκτιμήσετε τον συγκεκριμένο τύπο πολίτη, που προκύπτει από το παράθεμα του Μακρυγιάννη, προσέχοντας ιδιαίτερα τις επόμενες εκφράσεις που σχηματίζουν κλίμακα: α) «όλοι μαζί … όσοι αγωνιστήκαμε» (κοινή η πατρίδα, αναγκαία η αγωνιστική συνεισφορά). β) «Είμαστε εις το “εμείς” και όχι εις το “εγώ” (συλλογική, όχι ατομική πολιτική συνείδηση). γ) «να μάθομε γνώση» (φρόνηση και παιδεία, για «να φκιάσομε χωριό» μετά την επανάσταση). 4η δέσμη Στις σχετικές οδηγίες για τη σύνταξη των εκθέσεων στα Λύκεια υπάρχει η εξής φράση: «Στις εκθέσεις η ικανότητα να διατυπώνει κάποιος ορθά και καλαίσθητα όσα σκέπτεται, πιστεύει και θέλει δεν προϋποθέτει συγγραφικά χαρίσματα, αλλά είναι κάτι που με συστηματική προσπάθεια και σωστή καθοδήγηση μπορεί να το πετύχει ο κάθε μαθητής». Σχολιάστε την πρόταση αυτή με βάση τη δική σας σχολική εμπειρία. Συμφωνείτε ή διαφωνείτε με την άποψη αυτή και γιατί; Η σχολική πράξη επιβεβαιώνει ή ακυρώνει τη φράση αυτή και γιατί; Τι σημαίνει, κατά τη γνώμη σας, «διατυπώνω τις σκέψεις μου ορθά και καλαίσθητα» και πώς εφαρμόζεται στην επιστήμη που διαλέγετε να σπουδάσετε; |
|
|
1984 |
1η-2η δέσμη Στις μέρες μας αναγνωρίζεται ολοένα και περισσότερο η ανάγκη συμμετοχής των νέων σε διάφορους τομείς της πνευματικής, της οικονομικής και γενικότερα της κοινωνικής δραστηριότητας. Εκτιμώντας γενικά το δεδομένο αυτό, απαντήστε τεκμηριωμένα στα ακόλουθα ερωτήματα: α. Διαθέτουν και γιατί οι σύγχρονοι νέοι την ωριμότητα που απαιτείται για το ρόλο αυτό; β. Με ποιες ιδιότητες, χαρακτηριστικές της ηλικίας τους, μπορούν να επωμιστούν την ευθύνη αυτή; γ. Με ποιους συγκεκριμένους στόχους είναι ικανοί να συμβάλλουν, ατομικά και συλλογικά, στην επίλυση των κοινών προβλημάτων; 3η δέσμη «Τούτη την πατρίδα την έχομε όλοι μαζί, και σοφοί και αμαθείς και πλούσιοι και πολιτικοί και στρατιωτικοί και οι πλέον μικρότεροι άνθρωποι όσοι αγωνιστήκαμε, αναλόγως ο καθείς, έχομε να ζήσομε εδώ. Το λοιπόν, δουλέψαμε όλοι μαζί, να την φυλάμε και όλοι μαζί, και να ούτε ο δυνατός “εγώ” ούτε ο αδύνατος. Ξέρετε πότε να λέγει ο καθείς “εγώ”; Όταν αγωνιστεί μόνος του και φκιάξει και χαλάσει, να λέγει “εγώ”. Όταν όμως αγωνίζονται πολλοί και φκιάνουν, τότε να λένε “εμείς”. Είμαστε εις το “εμείς” και όχι εις το “εγώ”. Και εις το εξής να μάθομε γνώση, αν θέλομε να φκιάσομε χωριό, να ζήσομε όλοι μαζί». Να εκτιμήσετε τον συγκεκριμένο τύπο πολίτη, που προκύπτει από το παράθεμα του Μακρυγιάννη, προσέχοντας ιδιαίτερα τις επόμενες εκφράσεις που σχηματίζουν κλίμακα: α) «όλοι μαζί … όσοι αγωνιστήκαμε» (κοινή η πατρίδα, αναγκαία η αγωνιστική συνεισφορά). β) «Είμαστε εις το “εμείς” και όχι εις το “εγώ” (συλλογική, όχι ατομική πολιτική συνείδηση). γ) «να μάθομε γνώση» (φρόνηση και παιδεία, για «να φκιάσομε χωριό» μετά την επανάσταση). 4η δέσμη Στις σχετικές οδηγίες για τη σύνταξη των εκθέσεων στα Λύκεια υπάρχει η εξής φράση: «Στις εκθέσεις η ικανότητα να διατυπώνει κάποιος ορθά και καλαίσθητα όσα σκέπτεται, πιστεύει και θέλει δεν προϋποθέτει συγγραφικά χαρίσματα, αλλά είναι κάτι που με συστηματική προσπάθεια και σωστή καθοδήγηση μπορεί να το πετύχει ο κάθε μαθητής». Σχολιάστε την πρόταση αυτή με βάση τη δική σας σχολική εμπειρία. Συμφωνείτε ή διαφωνείτε με την άποψη αυτή και γιατί; Η σχολική πράξη επιβεβαιώνει ή ακυρώνει τη φράση αυτή και γιατί; Τι σημαίνει, κατά τη γνώμη σας, «διατυπώνω τις σκέψεις μου ορθά και καλαίσθητα» και πώς εφαρμόζεται στην επιστήμη που διαλέγετε να σπουδάσετε; |
|
|
1985 |
Ο άνθρωπος, ο αποφασισμένος να μάθει πολλά γράμματα και να διαπρέψει σε μια επιστήμη ή σε μια τέχνη, δεν αποβλέπει πια, κατά την επικρατούσα αντίληψη, στην προσωπική του μόνο ευδοκίμηση. Προσφέρει και στους άλλους πολύτιμη αρωγή. |
|
|
1986 |
Υποθέστε ότι με την επιτυχία σας στις εξετάσεις αναγκάζεστε, για το χρονικό διάστημα των σπουδών σας, να μετοικήσετε και να βρεθείτε μακριά από το οικείο περιβάλλον σας. Αν σας δινόταν η δυνατότητα να δημιουργήσετε έναν κύκλο ανθρώπων, μέσα στον οποίο θα θέλατε να ζείτε, κυρίως τον εξωσπουδαστικό χρόνο σας, σε ποια κριτήρια θα βασίζατε την επιλογή των προσώπων που θα συγκροτούσαν το νέο περιβάλλον σας; Ας σημειωθεί ότι δεν ενδιαφέρει η περιγραφή συγκεκριμένων ανθρώπινων τύπων, αλλά η διατύπωση και η αιτιολόγηση των αρχών επιλογής, καθώς και η σύνθεση των χαρακτηριστικών που θα έπρεπε, κατά την άποψή σας, να συγκεντρώνει αυτός ο μικρόκοσμος, ώστε να ανταποκρίνεται στις ανάγκες της κοινωνικής ζωής σας πέρα από το στενό πλαίσιο των σπουδών σας. |
|
|
1987 |
“Είχα δύο αγάλματα περίφημα, μια γυναίκα κι ένα βασιλόπουλο, ατόφια -φαίνονταν οι φλέβες, τόση εντέλειαν είχαν. Όταν χάλασαν τον Πόρο, τα ‘χαν πάρει κάτι στρατιώτες, και στ’ ‘Αργος θα τα πουλούσαν κάτι Ευρωπαίων- χίλια τάλαρα γύρευαν… Πήρα τους στρατιώτες, τους μίλησα: “Αυτά και δέκα χιλιάδες τάλαρα να σας δώσουνε, να μην καταδεχτείτε να βγουν από την πατρίδα μας. Γι’ αυτά πολεμήσαμε “”. Με βάση το παραπάνω απόσπασμα του Μακρυγιάννη να αναπτύξετε τις προσωπικές σας σκέψεις λαβαίνοντας υπόψη και τα ακόλουθα ερωτήματα: α) Πώς αντιλαμβάνεστε τη στάση του Μακρυγιάννη και ποια είναι, κατά τη γνώμη σας, η σημασία της; β) Βρίσκετε ότι έχουν επικαιρότητα σήμερα τα λόγια του; |
|
|
1988 |
“Είναι μέσα στη φύση των νέων, στην αδιάφθαρτή τους αγνότητα να πιστεύουν στο τέλειο και, όταν βλέπουν τις αδυναμίες ή τα ελαττώματα των μεγαλυτέρων τους, να πιστεύουν πως αυτοί, όταν κάποτε πάρουν τη δύναμη στα χέρια τους, θα ξεριζώσουν την κάθε κακία και θα πλάσουν έναν κόσμο δίχως καμιάν ατέλεια και αδικία”. α) Να διατυπώσετε τις απόψεις σας για τις θέσεις που περιέχονται στο απόσπασμα αυτό. β) Νομίζετε ότι οι νέοι σήμερα έχουν τη διάθεση και τη δυνατότητα να συμβάλουν στη διαμόρφωση ενός καλύτερου κόσμου; |
|
|
1989 |
Στην κρίσιμη εποχή που ζούμε οι διαφορές και οι ιδιαιτερότητες των κρατών και των εθνών (πολιτισμικές, πολιτικές, κοινωνικές και άλλες) επιβάλλεται να αποτελούν όχι αφορμές για άγονη αντιπαράθεση και βίαιες συγκρούσεις, αλλά παράγοντες για την πρόοδο και την ευημερία της ανθρωπότητας. Να αναπτύξετε τις απόψεις σας για τη θέση αυτή και να αναφέρετε τρόπους με τους οποίους αυτές οι διαφορές και οι ιδιαιτερότητες μπορούν να λειτουργήσουν γόνιμα και δημιουργικά. |
|
|
1990 |
1η-2η δέσμη Με δεδομένη την πρόοδο που παρατηρείται στην πορεία για την ευρωπαϊκή ενοποίηση, επισημαίνεται από ορισμένους ο κίνδυνος απώλειας της εθνικής ταυτότητας των ευρωπαϊκών λαών. Πιστεύετε ότι ευρωπαϊκή ενοποίηση και εθνική ταυτότητα είναι έννοιες που αποκλείει η μία την άλλη; Να αναπτύξετε τεκμηριωμένα τις απόψεις σας. 3ηδέσμη Η καταστροφή του φυσικού περιβάλλοντος ως αντικείμενο γενικού προβληματισμού, αποτελεί θέμα καθημερινής ειδησεογραφίας, συζητήσεων, αλλά και συγκεκριμένων προτάσεων για την αντιμετώπισή της. Αναπτύξετε τις απόψεις σας σχετικά με το ρόλο της τεχνολογικής εξέλιξης στην καταστροφή, αλλά και στην προστασία του φυσικού περιβάλλοντος. 4η δέσμη Η διάδοση των ναρκωτικών έχει λάβει στις μέρες μας απειλητικές διαστάσεις και όλες σχεδόν οι χώρες λαμβάνουν μέτρα στο εσωτερικό τους και συντονίζουν τις ενέργειές τους σε διεθνές επίπεδο για την αντιμετώπιση της σύγχρονης αυτής μάστιγας. Πώς, κατά τη γνώμη σας, θα μπορούσε να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικότερα η διάδοση των ναρκωτικών και ποια πρέπει να είναι η στάση της κοινωνίας και της πολιτείας απέναντι στα εξαρτημένα απ’ αυτά άτομα. |
|
|
1991 |
1η-2η-3η-4η δέσμη Το αθλητικό ιδεώδες είναι παγκόσμια αποδεκτό, παρατηρούνται όμως και φαινόμενα εκφυλισμού του. Ποια είναι, κατά τη γνώμη σας, τα φαινόμενα αυτά, πού οφείλονται και πώς μπορούν να αντιμετωπιστούν; |
|
|
1992 |
1η-2η-3η δέσμη Στην κοινωνία μας υπάρχουν ή προβάλλονται διάφορα πρότυπα. Οι σημερινοί νέοι έχουν ανάγκη από αυτά και ποια ανταποκρίνονται στα ιδανικά τους; 4η δέσμη Η παραγωγικότητα και η υπευθυνότητα προβάλλουν ως επιτακτικό αίτημα της εποχής μας για την πρόοδο ατόμων και κοινωνιών. Να αναπτύξετε τεκμηριωμένα τις απόψεις σας. |
|
|
1993 |
1η-2η-3η δέσμη Στη σημερινή εποχή του τεχνολογικού θριάμβου, το άτομο κινδυνεύει να χάσει την ανθρωπιά του. Να προτείνετε τρόπους με τους οποίους θα μπορέσει να κρατήσει την ανθρωπιά του, αξιοποιώντας ταυτόχρονα την τεχνολογία προς όφελός του. 4η δέσμη Η πρόοδος και η ανάπτυξη κάθε κοινωνικού συνόλου είναι συνάρτηση όχι μόνο της συνειδητοποίησης και διεκδίκησης από τα μέλη του των δικαιωμάτων τους, αλλά και της εκπλήρωσης των υποχρεώσεών τους. Πιστεύετε ότι ο σημερινός άνθρωπος, και ειδικότερα ο νέος, έχει κατανοήσει αυτήν την πραγματικότητα; Αναπτύξτε τεκμηριωμένα τις απόψεις σας. |
|
|
1994 |
1η-2η-3η δέσμη Ο ουσιαστικός διάλογος εξαρτάται από ορισμένες προϋποθέσεις, τόσο κοινωνικές, όπως για παράδειγμα η ελευθερία λόγου, το μη αυταρχικό κλίμα, η λειτουργία των δημοκρατικών θεσμών, όσο και ατομικές, όπως η προσωπικότητα και η συμπεριφορά των συνομιλητών. Να αναλύσετε τις προϋποθέσεις αυτές και να δείξετε πώς συμβάλλουν στην επιτυχία του διαλόγου. 4η δέσμη Ζούμε στην εποχή της πληροφόρησης. Η πληροφορία έχει όλο και μεγαλύτερη σημασία για τη ζωή μας: συμβάλλει στη διακίνηση γνώσεων και ιδεών, μας βοηθάει στη λήψη αποφάσεων και στην αντιμετώπιση πρακτικών προβλημάτων. Μερικές φορές όμως μπορεί να έχει και αρνητικές συνέπειες, ιδιαίτερα όταν προκαλεί σύγχυση και αποπροσανατολισμό. Να σχολιάσετε τις διαπιστώσεις αυτές, τεκμηριώνοντας τις απόψεις σας. |
|
|
1995 |
1η-2η-3η δέσμη Παρόλο που το βιβλίο είναι παράθυρο ανοιχτό προς τον κόσμο της γνώσης και της καλλιέργειας, δεν βρίσκει ανάλογη ανταπόκριση από το κοινό. α. Ποιες είναι, κατά τη γνώμη σας, οι αιτίες αυτού του φαινομένου; β. Ποιους τρόπους θα προτείνατε, ώστε να αυξηθεί το ενδιαφέρον για το βιβλίο; 4η δέσμη Η μίμηση ως γενικό κοινωνικό φαινόμενο χαρακτηρίζει και τους νέους. α. Τι μιμούνται οι νέοι; β. Ποια είναι τα κίνητρα αυτής της τάσης τους; γ. Ποιες είναι οι θετικές και οι αρνητικές συνέπειες της μίμησης για τους ίδιους και για την κοινωνία; |
|
|
1996 |
1η-2η-3η δέσμη Κατά τον περασμένο αιώνα, τον αιώνα της βιομηχανικής επανάστασης, παρατηρήθηκε μια άγρια εκμετάλλευση της παιδικής εργασίας στους χώρους της βιομηχανικής παραγωγής, που είχε πολύ σοβαρές συνέπειες για τη σωματική και ψυχική υγεία των παιδιών. Στις σημερινές κοινωνίες, κυρίως στις μεγαλουπόλεις, παρατηρείται μιας άλλης μορφής εκμετάλλευσης της παιδικής εργασίας, όχι πια τόσο στους χώρους της βιομηχανικής παραγωγής: στα σταυροδρόμια, στους δρόμους και στα κέντρα διασκέδασης και αλλού ένα πλήθος παιδιών «εργάζονται» νυχθημερόν, προσπαθώντας να προσφέρουν κάποια υπηρεσία έναντι απροσδιόριστης «αμοιβής». Σας ζητείται να εξηγήσετε τους λόγους που προκαλούν τη σημερινή μορφή εκμετάλλευσης της παιδικής εργασίας και να διατυπώσετε τις σκέψεις σας για τη θέση που πρέπει να έχει το παιδί στη σημερινή κοινωνία. 4η δέσμη Σε παλαιότερες εποχές η τρίτη ηλικία κατείχε μια εξέχουσα θέση στην κοινωνία και οι παλαίμαχοι της ζωής απολάμβαναν γενικό σεβασμό. α. Ποια θέση κατέχουν οι ηλικιωμένοι στην ελληνική κοινωνία σήμερα; β. Με ποιους τρόπους οφείλει να τους βοηθήσει η οικογένεια, ο κοινωνικός περίγυρος και η πολιτεία, για να αντιμετωπίσουν καλύτερα τα προβλήματά τους και να έχουν μια ζωή «γεμάτη» και ενδιαφέρουσα; γ. Ποιες αντιστάσεις μπορούν να προβάλλουν οι ίδιοι οι ηλικιωμένοι απέναντι στα γηρατειά; |
|
|
1997 |
1η-2η-3η δέσμη Ένας μαθητής, μέλος της Βουλής των Εφήβων, στην προχθεσινή αγόρευσή του είπε και το εξής: «…και αν η σημερινή κοινωνία επιβάλλει τον συντηρητισμό, εμάς θα μας επιστρέψετε να ονειρευόμαστε». Σε αυτή τη φράση υπάρχει μια διαπίστωση, η επιβολή του συντηρητισμού από την κοινωνία, και ένα αντίπαλο δέος, το όνειρο. Ποιος είναι ο ρόλος σας σε μια τέτοια κοινωνία; Νομίζετε ότι τα όνειρά σας μπορούν να δράσουν επαναστατικά απέναντι σε αυτή την επιβολή; 4η δέσμη Δεν υπάρχει πια καμιά κοινωνική αναγκαιότητα να μεταχειρίζονται (κάποιοι) τα ανθρώπινα όντα ως μηχανικά στοιχεία στην παραγωγική διαδικασία. Αυτό μπορούμε να το υπερβούμε με μια κοινωνία ελευθερίας και ελεύθερης επικοινωνίας, στην οποία η δημιουργική παρόρμηση, που εγώ θεωρώ εγγενή στην ανθρώπινη φύση, θα μπορεί αληθινά να πραγματώσει τον εαυτό της με όποιον τρόπο θελήσει». (απόσπασμα συζήτησης του Νοάμ Τσόμσκι με τον Μισέλ Φουκό) Ο Τσόμσκι πιστεύει ότι ο άνθρωπος χρησιμοποιείται στην παραγωγική διαδικασία ως μηχανικό στοιχείο. Συμφωνείτε με την άποψη αυτή; Γιατί νομίζετε ότι ο Τσόμσκι προβάλλει με ιδιαίτερη έμφαση την αξία της ανθρώπινης δημιουργικότητας σε μια κοινωνία ελευθερίας; |
|
|
1998 |
1η-2η-3η δέσμη “Δεν χρειάζεται να γίνει ιδιαίτερος λόγος για το πόσο απαραίτητο είναι το γέλιο στη ζωή μας. Η παρουσία του είναι ευεργετική και, αντίθετα, η απουσία του γίνεται δυσάρεστα αισθητή σε κάθε σχεδόν εκδήλωση της κοινωνικής ζωής…. Η ευαισθησία και ο συναισθηματικός κόσμος μιας κοινωνίας, η πνευματική της στάθμη και η αισθητική της καλλιέργεια μπορούν με πολύ ασφαλή τρόπο να προσδιοριστούν τόσο από τη συχνότητα του γέλιου όσο και από την ποιότητα των μέσων που το προκαλούν”. (Ηλ. Σπυρόπουλος, “Τα Αρχαία Ελληνικά στο Γυμνάσιο και το Λύκειο”, Αθήνα 1980) Με αφορμή τις απόψεις του συγγραφέα, να απαντήσετε τεκμηριωμένα στα ακόλουθα ερωτήματα: α) Θεωρείτε απαραίτητο το γέλιο στη ζωή μας, και β) συνδέεται η συχνότητα του γέλιου και η ποιότητα των μέσων που το προκαλούν με την ευαισθησία, την πνευματική στάθμη και την αισθητική καλλιέργεια μιας κοινωνίας; 4η δέσμη “Ο λογοτέχνης Ασημάκης Πανσέληνος αναπολώντας τα εφηβικά του χρόνια γράφει: Τι όμορφο πράγμα θα ήταν η ομαδικότητα στη ζωή των ανθρώπων να εκφραζόταν με μικρούς κύκλους μονάχα, συγκροτημένους αυτόματα με την ελεύθερη προσέγγιση των μελών τους χωρίς καμία εξωτερική πειθαρχία ή καθοδήγηση. Η παρέα αυτή είναι η μόνη ελεύθερη ομάδα ως τα σήμερα στη ζωή των ανθρώπων”. α) Πώς κρίνετε τη θέση του συγγραφέα ότι η παρέα είναι η μόνη ελεύθερη ομάδα ως τα σήμερα στη ζωή των ανθρώπων; β) Ποιες επιπτώσεις έχει η βαθμιαία αποδυνάμωση της ομαδικότητας στην προσωπικότητα κάθε ατόμου και στη συνοχή της κοινωνίας; |
|
|
1999 |
1η-2η-3η δέσμη “Οι πολιτιστικές αξίες τότε και μόνον αποκτούν διάρκεια, εφόσον είναι πανταχού παρούσες. Αλλιώς αφήνουν εντυπώσεις, αλλά όχι ήθος. Η αρχιτεκτονική των κτηρίων, η αισθητική μιας διαφημίσεως ή μια εκπομπή από το ραδιόφωνο είναι, με το δικό τους μέτρο, επίσης πολιτιστικές εκφράσεις. Στο σύνολό τους, εξίσου σημαντικές με την ύπαρξη μιας συμφωνικής ορχήστρας ή ενός ωραίου μνημείου. Ο πολιτισμός της καθημερινότητας είναι μια πρόταση προς το μέλλον, που αγκαλιάζει ωστόσο το παρόν. Ότι ο πολιτισμός αυτός της καθημερινότητας ασφυκτιά στη σημερινή Ελλάδα, δίκαια προκαλεί την αγωνία σε όσους έχουν ακόμα τα μάτια και την ψυχή ανοικτή”. (Γ. Γραμματικάκης, Κοσμογραφήματα). Πώς κρίνετε την άποψη του συγγραφέα ότι οι διάφορες όψεις της καθημερινής ζωής αποτελούν σημαντικές εκφράσεις πολιτισμού; Ποιες εκδηλώσεις και συμπεριφορές συντελούν, κατά τη γνώμη σας, στην υποβάθμιση του “πολιτισμού της καθημερινότητας” στη χώρα μας; Πώς νομίζετε ότι μπορούμε να βελτιώσουμε το πολιτιστικό επίπεδο της ζωής μας; 4η δέσμη “1. Οι άνθρωποι έχουν δικαίωμα στο παρελθόν τους, ακριβώς όπως έχουν δικαίωμα και να το απαρνούνται. Η ιστορία είναι ένας από τους πολλούς τρόπους για την ανάκληση αυτού του παρελθόντος και τη δημιουργία μιας πολιτισμικής ταυτότητας. Είναι επίσης ο δρόμος που οδηγεί στις εμπειρίες και τον πλούτο του παρελθόντος άλλων πολιτισμών. Η ιστορία είναι η επιστήμη που ενδιαφέρεται για την ανάπτυξη μιας κριτικής προσέγγισης στην πληροφόρηση και την ελεγχόμενη φαντασία. 2. Η ιστορία διαδραματίζει επίσης κεντρικό πολιτικό ρόλο στη σημερινή Ευρώπη. Μπορεί να συμβάλλει στη μεγαλύτερη κατανόηση, ανοχή και εμπιστοσύνη μεταξύ των ατόμων και μεταξύ των λαών της Ευρώπης, μπορεί όμως και να γίνει αιτία διαιρέσεων, βίας και μισαλλοδοξίας.” (Συμβούλιο της Ευρώπης, Τακτική συνεδριακή περίοδος 1996, Οδηγία 1283). Να αναλύσετε την πολλαπλή χρησιμότητα της ιστορικής γνώσης στη σύγχρονη κοινωνική και πολιτική πραγματικότητα, με βάση το κείμενο της οδηγίας. Κάτω από ποιες συνθήκες η ιστορία μπορεί να γίνει αιτία διαιρέσεων, βίας και μισαλλοδοξίας; Πώς νομίζετε ότι εσείς, η νέα γενιά πολιτών, μπορείτε να αξιοποιήσετε θετικά τις ιστορικές σας γνώσεις ; |
|
|
2000 |
Τώρα που έφτασε η στιγμή της αποφοίτησής σας από το Λύκειο, αξιοποιώντας τις εμπειρίες της σχολικής σας ζωής, να γράψετε μια επιστολή προς τον Υπουργό Παιδείας, στην οποία να διατυπώνετε τεκμηριωμένα τις απόψεις σας για τις αλλαγές που θα θέλατε να γίνουν στο σχολείο, προκειμένου αυτό να ανταποκρίνεται αποτελεσματικότερα στις απαιτήσεις της σύγχρονης κοινωνίας. (500 – 600 λέξεις). |
|
|
2001 |
Σας δίνεται η ευκαιρία, µε αφορµή µια πολιτιστική εκδήλωση του σχολείου σας, να συναντήσετε έναν διανοούµενο. Ποιες σκέψεις σας θα του εκθέτατε σχετικά µε το πώς πρέπει να συµβάλλει στην αντιµετώπιση των προβληµάτων που απασχολούν σήµερα τη νεολαία; (Να καταγράψετε τις σκέψεις σας αυτές σ’ ένα δοκίµιο πειθούς 500-600 λέξεων, το οποίο θα του επιδώσετε κατά τη συνάντησή σας.) |
|
|
2002 |
Πληροφορηθήκατε από τον ηµερήσιο τύπο ότι σε ερευνητικό κέντρο πρόκειται να γίνουν πρωτοποριακά πειράµατα Γενετικής και προβληµατιστήκατε για τη χρήση των αποτελεσµάτων τους. Να γράψετε για το περιοδικό του σχολείου σας ένα άρθρο, στο οποίο να εκφράσετε τις ανησυχίες σας για ενδεχόµενη κακή εφαρµογή της γνώσης και να τονίσετε µε επιχειρήµατα ότι είναι αναγκαίο η επιστήµη να βρίσκεται διαρκώς στην υπηρεσία του ανθρώπου. (500-600 λέξεις) |
|
|
2003 |
Ως µέλος του δεκαπενταµελούς συµβουλίου του Λυκείου σου εκπροσωπείς τους συµµαθητές σου σε µια εκδήλωση της περιοχής σου που έχει ως θέµα το φυσικό περιβάλλον και την ποιότητα ζωής. Να διαµορφώσεις µια εισήγηση µε την οποία θα παρουσιάσεις τις επιπτώσεις της υπερκατανάλωσης στον άνθρωπο και το φυσικό περιβάλλον προτείνοντας και τρόπους αντιµετώπισής τους. (500-600 λέξεις). |
|
|
2004 |
Ως τελειόφοιτος να γράψεις ένα άρθρο 400-500 λέξεων για την τοπική εφηµερίδα. Στο άρθρο αυτό, µε βάση τη σχολική σου εµπειρία, να αναφέρεις τι προσφέρει το σχολείο για την αντιµετώπιση του καθηµερινού καταιγισµού των πληροφοριών και την ένταξη των τελειοφοίτων στην κοινωνία. Ποιες αλλαγές θα πρότεινες για τη βελτίωση αυτών των προσφορών του σχολείου; |
|
|
2005 |
Στα πυκνοκατοικημένα αστικά κέντρα μειώνονται σταδιακά οι χώροι ομαδικής ψυχαγωγίας και άθλησης. Στο πολιτιστικό κέντρο του δήμου σας καλείστε, ως εκπρόσωπος των μαθητών και χρήστης αυτών των χώρων, να επισημάνετε σε μια ομιλία σας 500-600 λέξεων τη σημασία του ομαδικού παιχνιδιού στην ψυχική και σωματική διαμόρφωση και στη μελλοντική κοινωνικοποίηση των εφήβων. |
|
|
2006 |
Στο Πνευματικό Κέντρο του ∆ήμου σας πραγματοποιείται εκδήλωση για παιδιά που προέρχονται από περιοχή της χώρας η οποία έχει πρόσφατα πληγεί από φυσική καταστροφή. Εκεί έχετε κληθεί ως εκπρόσωπος του σχολείου σας να απευθύνετε σύντομη ομιλία. Τι θα αναφέρατε σχετικά με την ψυχική δύναμη που απαιτείται για να αντιμετωπίσουν τα παιδιά αυτά με αισιοδοξία το μέλλον τους; Με ποιους τρόπους, κατά τη γνώμη σας, θα μπορούσε η Πολιτεία να συμβάλει στην ανακούφισή τους; Η ομιλία σας δεν πρέπει να ξεπερνά τα 10΄ (500-600 λέξεις). |
|
|
2007 |
Σε μια εποχή με μεγάλο έλλειμμα ανθρωπιάς έχει σημασία να οργανώνονται εκδηλώσεις που βοηθούν όσους συνανθρώπους μας το έχουν ανάγκη. Να γράψετε ένα άρθρο στην εφημερίδα του σχολείου σας, όπου θα εξηγείτε γιατί πρέπει να στηρίζονται τέτοιες προσπάθειες. Παράλληλα, να αναφερθείτε στη συμβολή της παιδείας στην καλλιέργεια της ανθρωπιστικής συνείδησης, ιδιαίτερα των νέων (500-600λέξεις). |
|
|
2008 |
Ο ∆ήμος σας διοργανώνει μια εκδήλωση με θέμα την παράδοση. Ως εκπρόσωπος της μαθητικής σας κοινότητας αναλάβατε τη σύνταξη ενός κειμένου που θα εκφωνηθεί στην εκδήλωση. Σ’ αυτό να αναφέρετε τις αιτίες για τις οποίες πολλοί νέοι σήμερα έχουν απομακρυνθεί από την παράδοση και να προτείνετε τρόπους επανασύνδεσής τους με αυτήν (500-600 λέξεις). |
|
|
2009 |
Συχνά παρατηρείται πολλοί μαθητές να καταστρέφουν τα σχολικά τους βιβλία στα προαύλια των σχολείων κατά το τέλος του σχολικού έτους. Σε άρθρο που θα δημοσιευθεί στη σχολική σας εφημερίδα να αιτιολογήσετε το παραπάνω φαινόμενο και να αναφερθείτε στους τρόπους που θα συμβάλουν στην αρμονική συνύπαρξη του βιβλίου με τα ηλεκτρονικά μέσα πληροφόρησης και γνώσης (500-600 λέξεις). |
|
|
2010 |
Σε άρθρο που θα δημοσιευθεί στην εφημερίδα του σχολείου σας να αναφερθείτε στη σημασία της αυτομόρφωσης και να προτείνετε τρόπους πραγμάτωσής της σε όλη τη διάρκεια της ζωής του ανθρώπου. (500-600 λέξεις). |
|
|
2011 |
Ως ομιλητής σε ημερίδα που οργανώνει το σχολείο σου με θέμα τη χρήση του διαδικτύου, να αναπτύξεις τις απόψεις σου σχετικά με τις υπηρεσίες που προσφέρει το διαδίκτυο στη διάδοση της γνώσης, καθώς και τους τρόπους με τους οποίους μπορεί αυτό να αξιοποιηθεί δημιουργικά στο πλαίσιο του σχολείου. (500-600 λέξεις) |
|
|
2012 |
Σε ημερίδα του δήμου σου με θέμα «Τέχνη και Ζωή» συμμετέχεις ως εκπρόσωπος του σχολείου σου με εισήγηση 500-600 λέξεων. Στην εισήγηση αυτή αναφέρεσαι στην προσφορά της Τέχνης στους νέους σήμερα, καθώς και στους τρόπους με τους οποίους μπορεί το σχολείο να συμβάλλει στην ουσιαστική επαφή τους με αυτήν. |
|
|
2013 |
Σε άρθρο που πρόκειται να αναρτηθεί στην επίσημη ιστοσελίδα του σχολείου σας να εκθέσετε τις απόψεις σας σχετικά με: α) τις επιπτώσεις που έχει προκαλέσει η έλλειψη σεβασμού του ανθρώπου β) τους τρόπους με τους οποίους μπορεί ο άνθρωπος να αποκαταστήσει τη προς το φυσικό περιβάλλον και σχέση του με αυτό (500-600 λέξεις). |
|
|
2014 |
Σε άρθρο σας, που θα δημοσιευτεί σε τοπική εφημερίδα, να αναφερθείτε σε φαινόμενα που αποδεικνύουν το έλλειμμα ανθρωπιάς στην εποχή μας, αλλά και σε δραστηριότητες, ατομικές και συλλογικές, που αποσκοπούν στον περιορισμό αυτού του ελλείμματος (500-600 λέξεις). |
|
|
2015 |
Σε ομιλία που θα εκφωνήσετε σε ημερίδα του Δήμου σας με θέμα «Προστασία και αξιοποίηση της πολιτισμικής μας κληρονομιάς», να εκθέσετε τις απόψεις σας (500-600 λέξεις) σχετικά με: α) τους λόγους για τους οποίους πρέπει το ευρύ κοινό να πλησιάσει και να και να γνωρίσει τους χώρους και τα μνημεία της πολιτισμικής μας κληρονομιάς και β) τις δραστηριότητες με τις οποίες οι πολίτες και ειδικότερα οι νέοι θα εξοικειωθούν με αυτά. |
|
|
2016 |
Σε ομιλία 500-600 λέξεων που θα γράψετε για να εκφωνήσετε σε εκδήλωση του σχολείου σας, με θέμα τις ανθρώπινες σχέσεις στη σύγχρονη εποχή, να εκθέσετε: α) τα χαρακτηριστικά της γνήσιας φιλίας,_ όπως εσείς την αντιλαμβάνεστε και β) την άποψή σας σχετικά με τον ρόλο των μέσων κοινωνικής δικτύωσης/διαδικτύου στη δημιουργία σχέσεων φιλίας. |
|
|
2017 |
Στην τελετή αποφοίτησης του σχολείου σας ως υποψήφιοι/ες φοιτητές/τριες και μελλοντικοί/κές επιστήμονες εκφωνείτε μια ομιλία 500-600 λέξεων στην οποία εστιάζετε σε δύο άξονες: α) στον ρόλο της επιστήμης στην αντιμετώπιση των σημαντικότερων, κατά τη γνώμη σας, σύγχρονων προβλημάτων και β) στα ηθικά εφόδια του επιστήμονα που θα του επιτρέψουν να υπηρετήσει αυτό τον στόχο. |
|
|
2018 |
Με αφορμή διάλογο που έχει ανοίξει στη σχολική κοινότητα σχετικά με τον μορφωτικό ρόλο του σχολείου στον 21ο αιώνα, γράφετε ένα άρθρο(500-600 λέξεις) στη μαθητική εφημερίδα στο οποίο: α) υποστηρίζετε την άποψη ότι το σχολείο οφείλει, παράλληλα με την εκπαιδευτική, να ασκεί και παιδευτική λειτουργία, και β) προτείνετε, αιτιολογημένα, τρόπους με τους οποίους εκπαιδευτικοί και μαθητές/μαθήτριες μπορούν να συμβάλλουν στην ενίσχυση του παιδευτικού ρόλου του σχολείου. |
|
|
2019 |
«Για να διατηρούν τις βασικές τους αρχές, οι σύγχρονες δημοκρατίες βασίζονται στη δράση των ενεργών πολιτών» είναι το θέμα αφιερώματος στην ηλεκτρονική εφημερίδα του σχολείου σου. Σε ένα άρθρο 500-600 λέξεων να παρουσιάσεις τεκμηριωμένα τις θέσεις σου για το θέμα, εστιάζοντας: α.στις ενέργειες με τις οποίες ο πολίτης κάνει πράξη τη δημοκρατία στην καθημερινότητά του, και β. στις δράσεις με τις οποίες το σχολείο μπορεί να συμβάλλει στη διαμόρφωση ενεργών πολιτών με δημοκρατικό ήθος. Προσοχή: στο άρθρο να μην αναγράψετε το ονοματεπώνυμό σας. |
|
|
2020 |
Ποια είναι η σχέση σας με την ανάγνωση βιβλίων και ποιος ο ρόλος της στη γενικότερη διαχείριση του προσωπικού σας χρόνου; Με αφόρμηση τα Κείμενα 1 και 2 αποφασίζετε να καταθέσετε την προσωπική σας εμπειρία στο ιστολόγιο του σχολείου σας. Να δικαιολογήσετε την όποια επιλογή σας. (300-350 λέξεις). ΝΕΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Βιβλίου, σε ανοιχτή εκδήλωση που πραγματοποιείται στο σχολείο σας, εκφωνείτε ομιλία στην οποία εκθέτετε τεκμηριωμένα τις απόψεις σας σχετικά με: α. τη συμβολή του βιβλίου στη συγκρότηση της προσωπικότητας των νέων και β. τις δράσεις, εντός και εκτός σχολείου, που θεωρείτε ότι θα τους βοηθήσουν να εμπλακούν ενεργά στην αναγνωστική εμπειρία. Το κείμενό σας να έχει έκταση 500-600 λέξεων. ΠΑΛΑΙΟ ΣΥΣΤΗΜΑ |
|
|
2021 |
Σε μια νεανική ιστοσελίδα δημοσιεύονται τα Κείμενα 1 και 2 και καλείσαι, αφού τα μελετήσεις, να απαντήσεις με ένα άρθρο (350-400 λέξεις), στην ίδια ιστοσελίδα, στα παρακάτω ερωτήματα: α) Με ποια εφόδια πιστεύεις ότι θα μπορέσεις να αντιμετωπίσεις τον κόσμο στην περίπτωση που επιβεβαιωθούν οι ανησυχίες που περιγράφονται στην παράγραφο 2 του Κειμένου 1; β) Με ποιες συγκεκριμένες δράσεις, κατά τη γνώμη σου, θα μπορούσατε εσείς οι νέοι να βελτιώσετε τον κόσμο; |
|
|
2022 |
«Αξίζει να μαθαίνουμε για αυτούς τους νεκρούς. Αξίζει να γνωρίζουμε τι έκαναν, πώς σκέφτονταν, πώς ζούσαν». Με αφορμή τη διαπίστωση του συγγραφέα και αξιοποιώντας δημιουργικά τα Κείμενα 1 και 2: α) να εκφράσετε την άποψή σας για την αξία της ιστορικής γνώσης και β) να αναφέρετε βιωματικούς τρόπους που μπορούν να καλλιεργήσουν το ενδιαφέρον σας για το ιστορικό παρελθόν. Το κείμενό σας να έχει τη μορφή άρθρου που θα δημοσιευτεί στην ιστοσελίδα του σχολείου σας. (350-400 λέξεις) |
|
2023 |
Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Προστασίας των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, ως εκπρόσωπος της μαθητικής σας κοινότητας, εκφωνείτε ομιλία (350-400 λέξεις) στο Πνευματικό Κέντρο του Δήμου της περιοχής σας. α) Να αναφέρετε φαινόμενα παραβίασης των δικαιωμάτων της γυναίκας στη σύγχρονη εποχή στον ιδιωτικό και δημόσιο βίο ﮲ β) εσείς, ως νέα γενιά, μπορείτε να συμβάλλετε έμπρακτα στην επίτευξη της ισότητας των φύλων; Όποια κι αν είναι η άποψή σας, να την υποστηρίξετε τεκμηριωμένα αξιοποιώντας δημιουργικά και τα κείμενα αναφοράς (Κείμενα 1, 2, 3). |
|
2024 |
Στο κείμενο 1 διατυπώνεται η θέση ότι τα ταξίδια αποτελούν «τον πλέον ενδεδειγμένο τρόπο ψυχικής εκτόνωσης και αναζωογόνησης του κάθε ανθρώπου». α) Συμφωνείτε ή διαφωνείτε με την παραπάνω θέση της συντάκτριας και γιατί; β) Εσείς, ποιους τρόπους επιλέγετε, για να αναζητήσετε την προσωπική σας ηρεμία και ισορροπία και για ποιους λόγους κάνετε αυτές τις επιλογές; Αξιοποιώντας δημιουργικά τα κείμενα 1 και 2 να παρουσιάσετε τις απόψεις σας σε άρθρο 350-400 λέξεων, που θα δημοσιευτεί στην ιστοσελίδα του σχολείου σας.
|
