Αδίδακτο κείμενο: ∆ημοσθένης, Κατὰ Ἀνδροτίωνος §§51.4-52
(έκδ. του Butcher, S.H. Οξφόρδη: Clarendon Press 1907, ανατ. 1966)
Ο λόγος Κατἀ Ανδροτίωνος γράφτηκε το 355 π.Χ. και σ’ αυτόν κατηγορείται ο Ανδροτίων για «γραφή παρανόμων», ότι δηλαδή εισήγαγε πρόταση να στεφανωθεί (να επιβραβευθεί) η Βουλή των Πεντακοσίων, ενώ αυτή δεν είχε επιτελέσει το έργο της. Ο πραγματικός σκοπός του Δημοσθένη ήταν να παραμερίσει πολιτικά τον Ανδροτίωνα, που είχε γίνει αντιπαθητικός από τις εισπράξεις των φόρων.
Καὶ μηδεὶς ὑπολαμβανέτω με λέγειν ὡς οὐ χρῆν εἰσπράττειν τοὺς ὀφείλοντας. Χρῆν γάρ. Ἀλλὰ πῶς; Ὡς ὁ νόμος κελεύει· τῶν ἄλλων ἕνεκα· τοῦτο γάρ ἐστι δημοτικόν. Οὐ γὰρ τοσοῦτον, ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι, τοσούτων χρημάτων τοῦτον τὸν τρόπον εἰσπραχθέντων ὠφέλησθε, ὅσον ἐζημίωσθε τοιούτων ἐθῶν εἰς τὴν πολιτείαν εἰσαγομένων. Εἰ γὰρ θέλετ’ ἐξετάσαι τίνος εἵνεκα μᾶλλον ἄν τις ἕλοιτ’ ἐν δημοκρατίᾳ ζῆν ἢ ἐν ὀλιγαρχίᾳ, τοῦτ’ ἂν εὕροιτε προχειρότατον, ὅτι πάντα πραότερ’ ἐστὶν ἐν δημοκρατίᾳ. Ὅτι μὲν τοίνυν τῆς ὅπου βούλεσθ’ ὀλιγαρχίας οὗτος ἀσελγέστερος γέγονεν, παραλείψω. Ἀλλὰ παρ’ ἡμῖν πότε πώποτε δεινότατ’ ἐν τῇ πόλει γέγονεν; Ἐπὶ τῶν τριάκοντα, πάντες ἂν εἴποιτε. Τότε τοίνυν, ὡς ἔστιν ἀκούειν, οὐδεὶς ἔστιν ὅστις ἀπεστερεῖτο τοῦ σωθῆναι, ὅστις ἑαυτὸν οἴκοι κρύψειεν, ἀλλὰ τοῦτο κατηγοροῦμεν τῶν τριάκοντα, ὅτι τοὺς ἐκ τῆς ἀγορᾶς ἀδίκως ἀπῆγον.
————-
δημοτικόν: δημοκρατικό
τίνος εἵνεκα (=ἕνεκα): για ποιο λόγο
πώποτε: έως τώρα
οἴκοι: στο σπίτι του
ἀπάγω: συλλαμβάνω με τη χρήση βίας
ὑπολαμβάνω: νομίζω
ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ
Γ1. Να μεταφράσετε στη Νέα Ελληνική το απόσπασμα: «Καὶ μηδεὶς ὑπολαμβανέτω … πάντα πραότερ’ ἐστὶν ἐν δημοκρατίᾳ».
Μονάδες 20
Γ2. Ποιο ιστορικό παράδειγμα χρησιμοποιεί ο ρήτορας για να δείξει τις συνέπειες της αυθαιρεσίας στην πολιτεία;
Μονάδες 10
Γ3. Να γράψετε τους ζητούμενους τύπους των παρακάτω λέξεων του κειμένου
ὁ νόμος: τη γενική πληθυντικού
ἀσελγέστερος: τον συγκριτικό βαθμό
τὴν πολιτείαν: τη δοτική πληθυντικού
τῆς ἀγορᾶς: την κλητική πληθυντικού
οὐδεὶς: την αιτιατική ενικού
κελεύει: το β´ ενικό της προστακτικής στον ίδιο χρόνο
εἴποιτε: το β´ ενικό της προστακτικής στον ίδιο χρόνο
κρύψειεν: το απαρέμφατο στον ίδιο χρόνο
ὑπολαμβανέτω: τη μετοχή στο θηλυκό γένος
εὕροιτε: το β´ ενικό της προστακτικής στον ίδιο χρόνο
Μονάδες 10
Γ4.
α. Να προσδιορίσετε την κύρια συντακτική λειτουργία των υπογραμμισμένων λέξεων/φράσεων του κειμένου:
με: είναι ………………………………………………… στο ………………………
χρημάτων: είναι ………………………………………………… στο ……………
μᾶλλον: είναι ………………………………………………… στο ………………………………………….
πραότερ’: είναι ………………………………………………… στο …………………
Ἐπὶ τῶν τριάκοντα: είναι …………………………………στο ………
τῶν τριάκοντα: είναι ………………………………………………… στο ……………
(μονάδες 6)
β. «ὡς οὐ χρῆν εἰσπράττειν τοὺς ὀφείλοντας»: Να αναγνωρίσετε το είδος της δευτερεύουσας πρότασης, την εισαγωγή και την εκφορά της, και να δηλώσετε τη συντακτική της λειτουργία. (μονάδες 4)
Μονάδες 10
«Το/τα θέμα/τα προέρχεται και αντλήθηκε/αν από την πλατφόρμα της Τράπεζας Θεμάτων Διαβαθμισμένης Δυσκολίας που αναπτύχθηκε (MIS5070818-Tράπεζα θεμάτων Διαβαθμισμένης Δυσκολίας για τη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση, Γενικό Λύκειο-ΕΠΑΛ) και είναι διαδικτυακά στο δικτυακό τόπο του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής (Ι.Ε.Π.) στη διεύθυνση (http://iep.edu.gr/el/trapeza-thematon-arxiki-selida)».
Ακολουθείστε μας και στο Tik Tok
