Νεοελληνική Γλώσσα Γ´ Γυμνασίου: Επαναληπτικές ασκήσεις (Ενότητες 1-5)
Στα παρακάτω παραδείγματα να εντοπίσεις το είδος της σύνδεσης(υποτακτική, παρατακτική)
- Αν και κουρασμένος, συνέχισε να εργάζεται μέχρι αργά τη νύχτα.
- Θα πάμε στην εκδρομή, εκτός αν ο καιρός χαλάσει.
- Μίλησε με τον διευθυντή και του εξήγησε την κατάσταση.
- Αν δεν προσπαθήσεις, δεν θα πετύχεις.
- Παρόλο που είχε πολλές υποχρεώσεις, βρήκε χρόνο για την οικογένειά του.
- Ήθελε να ταξιδέψει, αλλά δεν είχε αρκετά χρήματα.
- Μόλις τελείωσε το μάθημα, έφυγε βιαστικά.
- Αν και δεν είχε προσκληθεί, παρευρέθηκε στην εκδήλωση.
- Επειδή άργησε, έχασε την αρχή της ταινίας.
- Δεν πήγε στο πάρτι, διότι ήταν άρρωστος.
- Διάβασε το άρθρο αλλά δεν κατάλαβε το θέμα του.
- Αν δεν μελετήσεις, δεν θα περάσεις τις εξετάσεις.
- Ο Γιώργος διάβασε πολύ, γιατί ήθελε να περάσει τις εξετάσεις.
- Πήγε στο σούπερ μάρκετ και αγόρασε γάλα.
Να αναγνωρίσετε το είδος των ονοματικών προτάσεων και να προσδιορίσετε τον συντακτικό τους ρόλο.
- Ο καθηγητής αναρωτήθηκε ποιος είχε παραδώσει την εργασία εγκαίρως.
- Είναι πιθανό να καθυστερήσει η πτήση λόγω καιρού.
- Φοβάμαι μήπως δεν προλάβουμε την τελευταία παράσταση.
- Δεν είναι βέβαιο ότι θα συμμετάσχει στο συνέδριο.
- Η επιθυμία του ήταν να ολοκληρώσει το έργο πριν την προθεσμία.
- Αναρωτιέμαι αν θα δεχτεί την πρότασή μας.
- Τον προειδοποίησαν να μην αποκαλύψει τις πληροφορίες.
- Είναι απορίας άξιο πώς κατάφερε να λύσει το πρόβλημα τόσο γρήγορα.
- Υποπτεύομαι ότι κάποιος διέρρευσε τα δεδομένα.
- Ανησυχώ μήπως η απόφασή του επηρεάσει αρνητικά την ομάδα.
- Η πρότασή του ήταν να αναβληθεί η συνάντηση.
- Δεν γνωρίζω πότε θα ανακοινωθούν τα αποτελέσματα.
- Ελπίζω να καταφέρουμε να ολοκληρώσουμε το έργο εγκαίρως.
- Είναι σημαντικό να τηρείται το χρονοδιάγραμμα.
- Αναρωτιέμαι γιατί δεν απάντησε στο μήνυμά μου.
- Η πληροφορία ότι το έργο ολοκληρώθηκε επιτυχώς διαδόθηκε γρήγορα.
- Φοβάμαι μην τυχόν προκύψουν απρόβλεπτες δυσκολίες.
- Δεν είναι σαφές αν θα εγκριθεί η πρόταση από την επιτροπή.
- Η αγωνία του ήταν μήπως δεν προλάβει την προθεσμία.
- Δεν κατάλαβα πώς συνέβη το ατύχημα.
Διάβασε προσεκτικά τις παρακάτω προτάσεις και σημείωσε σε καθεμία αν η έννοια της υπογραμμισμένης λέξης ή φράσης χρησιμοποιείται κυριολεκτικά ή μεταφορικά.
- Το νέο του βιβλίο άναψε φωτιές στον ακαδημαϊκό χώρο.
- Η μηχανή πήρε μπρος με την πρώτη προσπάθεια.
- Οι σκέψεις του στροβιλίζονταν στο μυαλό του χωρίς σταματημό.
- Μετά από τόσες ώρες έκθεσης στον ήλιο, το δέρμα του κάηκε.
- Εκείνη τη μέρα, η φωνή του έσπασε από τη συγκίνηση.
- Ο μαθητής βούλιαξε στην καρέκλα του μόλις άκουσε τον βαθμό.
- Ο τεχνικός έλυσε το πρόβλημα σε λίγα λεπτά.
- Η οικονομία της χώρας αιμορραγεί εξαιτίας των συνεχών κρίσεων.
- Η γιαγιά άναψε το τζάκι για να ζεσταθούμε.
- Μετά την απώλεια, ένιωθε πως η ζωή του είχε παγώσει.
Να διακρίνετε τις παρακάτω ερωτήσεις σε ευθείες και πλάγιες:
- Με ρώτησε αν θα τον ακολουθήσω.
- Πού πήγες χτες το βράδυ;
- Με ρώτησε αν θα έρθω μαζί τους στην εκδρομή.
- Θα έρθεις μαζί μας στην εκδρομή;
- Τι ώρα φεύγει το λεωφορείο;
- Μου είπε πού πήγε χτες το βράδυ.
- Δεν ξέρω τι ώρα φεύγει το λεωφορείο.
- Αναρωτιόταν γιατί δεν ήρθες στο μάθημα.
- Γιατί δεν ήρθες στο μάθημα;
- Έχεις δει την καινούρια ταινία;
- Θέλω να μάθω αν έχεις δει την καινούρια ταινία.
Να διακρίνετε τις παρακάτω ερωτήσεις ανάλογα με τη σκοπιμότητα του ομιλητή (γνήσιες, ρητορικές, ερωτήσεις προσταγής):
- Δεν πειράζει να περάσεις απ’ το φαρμακείο;
- Ποιος χτύπησε το κουδούνι;
- Πού άφησες τα κλειδιά;
- Πόσο ακόμα θα ανεχόμαστε αυτή την κατάσταση;
- Θα μπορούσες να κρατήσεις το παιδί αύριο;
- Είναι δυνατόν να μην καταλαβαίνεις;
- Πότε επιτέλους θα μάθουμε να συνεργαζόμαστε;
- Έχει τελειώσει η εργασία σου;
- Μα καλά, δεν έχεις καθόλου συνείδηση;
- Τι θα κάνεις το καλοκαίρι;
- Ποιος άνθρωπος θα ανεχόταν κάτι τέτοιο;
- Μπορείς να με βοηθήσεις λίγο;
- Μπορείς να κλείσεις το παράθυρο, σε παρακαλώ;
- Θέλεις να φέρεις λίγο νερό;
- Δεν λες κι εσύ μια κουβέντα να τον ηρεμήσεις;
Να διακρίνετε τις παρακάτω πλάγιες ερωτηματικές προτάσεις σε ολικής και μερικής άγνοιας:
- Δεν ξέρω αν θα έρθει αύριο.
- Αναρωτιέμαι αν με θυμάται ακόμα.
- Θέλω να μάθω αν τελείωσε η συνάντηση.
- Ρώτησε αν μπορούν να μπουν τώρα.
- Δεν μου είπε αν συμφωνεί.
- Δεν θυμάμαι πότε ξεκινά το μάθημα.
- Μου είπε πού θα συναντηθούμε.
- Ξέρεις ποιος τηλεφώνησε;
- Δεν κατάλαβα γιατί καθυστέρησε.
- Μου εξήγησε πώς λειτουργεί η συσκευή.
Να μετατρέψετε τον ευθύ σε πλάγιο λόγο στα παρακάτω παραδείγματα:
- «Θα έρθω αργότερα», είπε η Μαρία.
- «Τι κάνεις;», ρώτησε ο Γιώργος.
- «Πού πήγες;», τον ρώτησα.
- «Μην αργήσεις!», φώναξε η μητέρα.
- «Δεν έχω τελειώσει ακόμα», είπε ο Νίκος.
- «Να πας στον γιατρό», μου είπε.
- «Γιατί φωνάζεις;», ρώτησε η δασκάλα.
- «Είδες την ταινία;», με ρώτησε.
- «Μην ξεχάσεις το ραντεβού», του υπενθύμισα.
- «Πώς παίζεται αυτό το παιχνίδι;», ρώτησε η Ελένη.
Να μετατρέψετε τον πλάγιο σε ευθύ λόγο στα παρακάτω παραδείγματα:
- Η Ελένη είπε ότι ήταν κουρασμένη.
- Ο πατέρας με ρώτησε αν τελείωσα το διάβασμα.
- Μου είπε να προσέχω στον δρόμο.
- Ο καθηγητής ρώτησε πώς λύνεται η άσκηση.
- Ρώτησε γιατί δεν πήγα στη δουλειά.
- Η Άννα είπε ότι δεν είχε χρήματα μαζί της.
- Ο Γιάννης ρώτησε αν ήθελα να πάμε σινεμά.
- Η μητέρα με προέτρεψε να φορέσω ζακέτα.
- Ο φίλος μου είπε ότι είχε δει τον Πέτρο.
- Με ρώτησε πότε θα επιστρέψω.
Να βρείτε το είδος των αναφορικών προτάσεων (επιθετικές ή ελεύθερες) και να προσδιορίσετε τον συντακτικό τους ρόλο.
- Ο μαθητής που διαβάζει πολύ πέτυχε στις εξετάσεις.
- Μου είπε ό,τι ήθελα να ακούσω.
- Η ταινία που είδαμε ήταν συναρπαστική.
- Όποιος θέλει να έρθει, είναι ευπρόσδεκτος.
- Πήρα το βιβλίο που μου πρότεινες.
- Δεν κατάλαβε τι εννοούσες.
- Η κοπέλα που γνώρισες είναι φίλη μου.
- Ό,τι και να πεις, δεν αλλάζω γνώμη.
- Επισκέφτηκα την πόλη όπου γεννήθηκε ο πατέρας μου.
- Δεν μπορούσε να εμπιστευτεί κάποιον που του ήταν άγνωστος.
- Ο φίλος που με βοήθησε μένει κοντά.
- Πες μου ποιος σε κάλεσε.
- Η μέρα που γεννήθηκα ήταν ηλιόλουστη.
- Όποιον και να ρωτήσεις, θα σου πει το ίδιο.
- Εκείνος που προσπαθεί, πάντα τα καταφέρνει.
- Η δουλειά που κάνεις είναι πολύ απαιτητική.
- Δεν θυμάμαι τι μου είπες χθες.
- Όποιος δεν προσπαθεί, δεν πετυχαίνει.
- Βρήκα το κλειδί που είχα χάσει.
- Πες μου ό,τι σκέφτεσαι χωρίς φόβο.
Βρείτε ένα συνώνυμο για την υπογραμμισμένη λέξη σε κάθε πρόταση.
Ο μαθητής ήταν πολύ ευγενικός με τους καθηγητές του.
Η απόφαση του ήταν σωστή και δίκαιη.
Ο καιρός ήταν θαυμάσιος για εκδρομή.
Το παιδί ήταν ήσυχο καθ’ όλη τη διάρκεια του μαθήματος.
Ο δρόμος ήταν στενός και δύσβατος.
Η παρουσίαση ήταν ενδιαφέρουσα και κατανοητή.
Το πρόβλημα ήταν σοβαρό και έπρεπε να λυθεί άμεσα.
Η θέα από την κορυφή ήταν μαγευτική.
Ο λόγος του ήταν σαφής και κατανοητός.
Η φιλία τους ήταν αληθινή και δυνατή.
Απαντήσεις
ευγενικός → καλότροπος
σωστή → ορθή
θαυμάσιος → υπέροχος
ήσυχο → ήρεμο
στενός → περιορισμένος
ενδιαφέρουσα → συναρπαστική
σοβαρό → σημαντικό
μαγευτική → εντυπωσιακή
σαφής → ξεκάθαρος
αληθινή → γνήσια
Βρείτε ένα αντώνυμο για την υπογραμμισμένη λέξη σε κάθε πρόταση.
- Το νερό ήταν ζεστό μετά το καλοριφέρ.
- Το τετράδιο ήταν άδειο και καθαρό.
- Ο δρόμος ήταν επίπεδος και εύκολος.
- Η συζήτηση ήταν ήρεμη και πολιτισμένη.
- Ο υπολογιστής είναι παλιός και αργός.
- Το πρόβλημα ήταν εύκολο για τους μαθητές.
- Το παιδί ήταν γενναίο μπροστά στον κίνδυνο.
- Η εικόνα ήταν καθαρή και ευδιάκριτη.
- Ο χαρακτήρας του είναι σκληρός και αδιάλλακτος.
- Η απάντησή του ήταν ειλικρινής και άμεση.
Απαντήσεις
ζεστό → κρύο
άδειο → γεμάτο
επίπεδος → ανώμαλος
ήρεμη → έντονη
παλιός → καινούριος
εύκολο → δύσκολο
γενναίο → δειλό
καθαρή → θολή
σκληρός → ευγενικός/αδιάλλακτος→διαλλακτικός
ειλικρινής → ψεύτικη/άμεση→έμμεση
Να διακρίνετε ποιες από τις παρακάτω προτάσεις περιέχουν τελικές και ποιες αιτιολογικές δευτερεύουσες προτάσεις:
- Διάβασε πολύ για να περάσει τις εξετάσεις.
- Έφυγε νωρίς επειδή είχε ραντεβού με τον γιατρό.
- Φώναξε δυνατά για να τον ακούσουν όλοι.
- Δεν ήρθε στο μάθημα γιατί αρρώστησε.
- Άνοιξε την πόρτα για να πάρει αέρα το δωμάτιο.
- Ο Γιώργος δεν πήγε στο σχολείο επειδή είχε πονοκέφαλο.
- Σηκώθηκε νωρίς για να προλάβει το λεωφορείο.
- Έλειπε από το σπίτι γιατί είχε πάει σούπερ μάρκετ.
- Τρέχει καθημερινά για να βελτιώσει τη φυσική του κατάσταση.
- Δεν βγήκε έξω επειδή έβρεχε.
- Ο Πικάσο ζωγράφισε αυτό τον πίνακα για να δείξει πόσο απαίσιος και καταστροφικός είναι ο πόλεμος.
Συμπλήρωσε την κατάλληλη λέξη από τις παρενθέσεις.
- Η απουσία του προκάλεσε μεγάλη ____. (απορία – απόρροια)
- Έκανε λάθος και το ξανάκανε ____. (πάλη – πάλι)
- Η γιαγιά πάσχει από ____. (άνοια – ανία)
- Ένας μεγάλος ____ από φύλλα είχε μαζευτεί στην αυλή. (σωρός – σορός)
- Ο κάθε ____ έχει δικαιώματα και υποχρεώσεις. (πολίτης – πωλητής)
- Το μηνιαίο ____ του σπιτιού είναι ακριβό. (νοίκι – νίκη)
- Τα ____ του είχαν σκάσει από το κρύο. (χείλια – χίλια)
- Μου αρέσει να ____ μουσικά όργανα. (πιάνω – πιάνο)
- Ένιωσε μεγάλη ____ όταν έφυγε ο φίλος του. (λύπη – λείπει)
- Η εκδήλωση έγινε σε μεγάλο ____. (χώρος – χορός)
- Έχει μεγάλη ____ στον τομέα της εκπαίδευσης. (πείρα – πήρα)
- Το μάθημα σταμάτησε για ένα μικρό ____. (διάλειμμα – διάλυμα)
- Ο αγρότης τάιζε τον ____. (χοίρος – χήρος)
- ____ να έρθει κι αργότερα. (Ίσως – Ίσος)
- Το ____ του νησιού είναι τροπικό. (κλίμα – κλήμα)
- Ο Πέτρος είναι πολύ ____, φτάνει τα δύο μέτρα! (ψηλός – ψιλός)
- Ο ____ ήρθε να φτιάξει το ψυγείο. (τεχνικός – τεχνητός)
- Το ____ του δέντρου είχε πέσει κάτω. (φύλο – φύλλο)
Ακολουθείστε μας και στο Tik Tok