Νεοελληνική Γλώσσα Γ´ Γυμνασίου: Επαναληπτικές ασκήσεις (Ενότητες 1-5)

Στα παρακάτω παραδείγματα να εντοπίσεις το είδος της σύνδεσης(υποτακτική, παρατακτική)

  1. Αν και κουρασμένος, συνέχισε να εργάζεται μέχρι αργά τη νύχτα.
  2. Θα πάμε στην εκδρομή, εκτός αν ο καιρός χαλάσει.
  3. Μίλησε με τον διευθυντή και του εξήγησε την κατάσταση.
  4. Αν δεν προσπαθήσεις, δεν θα πετύχεις.
  5. Παρόλο που είχε πολλές υποχρεώσεις, βρήκε χρόνο για την οικογένειά του.
  6. Ήθελε να ταξιδέψει, αλλά δεν είχε αρκετά χρήματα.
  7. Μόλις τελείωσε το μάθημα, έφυγε βιαστικά.
  8. Αν και δεν είχε προσκληθεί, παρευρέθηκε στην εκδήλωση.
  9. Επειδή άργησε, έχασε την αρχή της ταινίας.
  10. Δεν πήγε στο πάρτι, διότι ήταν άρρωστος.
  11. Διάβασε το άρθρο αλλά δεν κατάλαβε το θέμα του.
  12. Αν δεν μελετήσεις, δεν θα περάσεις τις εξετάσεις.
  13. Ο Γιώργος διάβασε πολύ, γιατί ήθελε να περάσει τις εξετάσεις.
  14. Πήγε στο σούπερ μάρκετ και αγόρασε γάλα.

 

Να αναγνωρίσετε το είδος των ονοματικών προτάσεων και να προσδιορίσετε τον συντακτικό τους ρόλο.

  1. Ο καθηγητής αναρωτήθηκε ποιος είχε παραδώσει την εργασία εγκαίρως.
  2. Είναι πιθανό να καθυστερήσει η πτήση λόγω καιρού.
  3. Φοβάμαι μήπως δεν προλάβουμε την τελευταία παράσταση.
  4. Δεν είναι βέβαιο ότι θα συμμετάσχει στο συνέδριο.
  5. Η επιθυμία του ήταν να ολοκληρώσει το έργο πριν την προθεσμία.
  6. Αναρωτιέμαι αν θα δεχτεί την πρότασή μας.
  7. Τον προειδοποίησαν να μην αποκαλύψει τις πληροφορίες.
  8. Είναι απορίας άξιο πώς κατάφερε να λύσει το πρόβλημα τόσο γρήγορα.
  9. Υποπτεύομαι ότι κάποιος διέρρευσε τα δεδομένα.
  10. Ανησυχώ μήπως η απόφασή του επηρεάσει αρνητικά την ομάδα.
  11. Η πρότασή του ήταν να αναβληθεί η συνάντηση.
  12. Δεν γνωρίζω πότε θα ανακοινωθούν τα αποτελέσματα.
  13. Ελπίζω να καταφέρουμε να ολοκληρώσουμε το έργο εγκαίρως.
  14. Είναι σημαντικό να τηρείται το χρονοδιάγραμμα.
  15. Αναρωτιέμαι γιατί δεν απάντησε στο μήνυμά μου.
  16. Η πληροφορία ότι το έργο ολοκληρώθηκε επιτυχώς διαδόθηκε γρήγορα.
  17. Φοβάμαι μην τυχόν προκύψουν απρόβλεπτες δυσκολίες.
  18. Δεν είναι σαφές αν θα εγκριθεί η πρόταση από την επιτροπή.
  19. Η αγωνία του ήταν μήπως δεν προλάβει την προθεσμία.
  20. Δεν κατάλαβα πώς συνέβη το ατύχημα.

 

Διάβασε προσεκτικά τις παρακάτω προτάσεις και σημείωσε σε καθεμία αν η έννοια της υπογραμμισμένης λέξης ή φράσης χρησιμοποιείται κυριολεκτικά ή μεταφορικά.

  1. Το νέο του βιβλίο άναψε φωτιές στον ακαδημαϊκό χώρο.
  2. Η μηχανή πήρε μπρος με την πρώτη προσπάθεια.
  3. Οι σκέψεις του στροβιλίζονταν στο μυαλό του χωρίς σταματημό.
  4. Μετά από τόσες ώρες έκθεσης στον ήλιο, το δέρμα του κάηκε.
  5. Εκείνη τη μέρα, η φωνή του έσπασε από τη συγκίνηση.
  6. Ο μαθητής βούλιαξε στην καρέκλα του μόλις άκουσε τον βαθμό.
  7. Ο τεχνικός έλυσε το πρόβλημα σε λίγα λεπτά.
  8. Η οικονομία της χώρας αιμορραγεί εξαιτίας των συνεχών κρίσεων.
  9. Η γιαγιά άναψε το τζάκι για να ζεσταθούμε.
  10. Μετά την απώλεια, ένιωθε πως η ζωή του είχε παγώσει.

 

 

Να διακρίνετε τις παρακάτω ερωτήσεις σε ευθείες και πλάγιες:

  1. Με ρώτησε αν θα τον ακολουθήσω.
  2. Πού πήγες χτες το βράδυ;
  3. Με ρώτησε αν θα έρθω μαζί τους στην εκδρομή.
  4. Θα έρθεις μαζί μας στην εκδρομή;
  5. Τι ώρα φεύγει το λεωφορείο;
  6. Μου είπε πού πήγε χτες το βράδυ.
  7. Δεν ξέρω τι ώρα φεύγει το λεωφορείο.
  8. Αναρωτιόταν γιατί δεν ήρθες στο μάθημα.
  9. Γιατί δεν ήρθες στο μάθημα;
  10. Έχεις δει την καινούρια ταινία;
  11. Θέλω να μάθω αν έχεις δει την καινούρια ταινία.

 

Να διακρίνετε τις παρακάτω ερωτήσεις ανάλογα με τη σκοπιμότητα του ομιλητή (γνήσιες, ρητορικές, ερωτήσεις προσταγής):

  1. Δεν πειράζει να περάσεις απ’ το φαρμακείο;
  2. Ποιος χτύπησε το κουδούνι;
  3. Πού άφησες τα κλειδιά;
  4. Πόσο ακόμα θα ανεχόμαστε αυτή την κατάσταση;
  5. Θα μπορούσες να κρατήσεις το παιδί αύριο;
  6. Είναι δυνατόν να μην καταλαβαίνεις;
  7. Πότε επιτέλους θα μάθουμε να συνεργαζόμαστε;
  8. Έχει τελειώσει η εργασία σου;
  9. Μα καλά, δεν έχεις καθόλου συνείδηση;
  10. Τι θα κάνεις το καλοκαίρι;
  11. Ποιος άνθρωπος θα ανεχόταν κάτι τέτοιο;
  12. Μπορείς να με βοηθήσεις λίγο;
  13. Μπορείς να κλείσεις το παράθυρο, σε παρακαλώ;
  14. Θέλεις να φέρεις λίγο νερό;
  15. Δεν λες κι εσύ μια κουβέντα να τον ηρεμήσεις;

Να διακρίνετε τις παρακάτω πλάγιες ερωτηματικές προτάσεις σε ολικής και μερικής άγνοιας:

  1. Δεν ξέρω αν θα έρθει αύριο.
  2. Αναρωτιέμαι αν με θυμάται ακόμα.
  3. Θέλω να μάθω αν τελείωσε η συνάντηση.
  4. Ρώτησε αν μπορούν να μπουν τώρα.
  5. Δεν μου είπε αν συμφωνεί.
  6. Δεν θυμάμαι πότε ξεκινά το μάθημα.
  7. Μου είπε πού θα συναντηθούμε.
  8. Ξέρεις ποιος τηλεφώνησε;
  9. Δεν κατάλαβα γιατί καθυστέρησε.
  10. Μου εξήγησε πώς λειτουργεί η συσκευή.

 

Να μετατρέψετε τον ευθύ σε πλάγιο λόγο στα παρακάτω παραδείγματα:

  1. «Θα έρθω αργότερα», είπε η Μαρία.
  2. «Τι κάνεις;», ρώτησε ο Γιώργος.
  3. «Πού πήγες;», τον ρώτησα.
  4. «Μην αργήσεις!», φώναξε η μητέρα.
  5. «Δεν έχω τελειώσει ακόμα», είπε ο Νίκος.
  6. «Να πας στον γιατρό», μου είπε.
  7. «Γιατί φωνάζεις;», ρώτησε η δασκάλα.
  8. «Είδες την ταινία;», με ρώτησε.
  9. «Μην ξεχάσεις το ραντεβού», του υπενθύμισα.
  10. «Πώς παίζεται αυτό το παιχνίδι;», ρώτησε η Ελένη.

 

Να μετατρέψετε τον πλάγιο σε ευθύ λόγο στα παρακάτω παραδείγματα:

  1. Η Ελένη είπε ότι ήταν κουρασμένη.
  2. Ο πατέρας με ρώτησε αν τελείωσα το διάβασμα.
  3. Μου είπε να προσέχω στον δρόμο.
  4. Ο καθηγητής ρώτησε πώς λύνεται η άσκηση.
  5. Ρώτησε γιατί δεν πήγα στη δουλειά.
  6. Η Άννα είπε ότι δεν είχε χρήματα μαζί της.
  7. Ο Γιάννης ρώτησε αν ήθελα να πάμε σινεμά.
  8. Η μητέρα με προέτρεψε να φορέσω ζακέτα.
  9. Ο φίλος μου είπε ότι είχε δει τον Πέτρο.
  10. Με ρώτησε πότε θα επιστρέψω.

 

Να βρείτε το είδος των αναφορικών προτάσεων (επιθετικές ή ελεύθερες) και να προσδιορίσετε τον συντακτικό τους ρόλο.

  1. Ο μαθητής που διαβάζει πολύ πέτυχε στις εξετάσεις.
  2. Μου είπε ό,τι ήθελα να ακούσω.
  3. Η ταινία που είδαμε ήταν συναρπαστική.
  4. Όποιος θέλει να έρθει, είναι ευπρόσδεκτος.
  5. Πήρα το βιβλίο που μου πρότεινες.
  6. Δεν κατάλαβε τι εννοούσες.
  7. Η κοπέλα που γνώρισες είναι φίλη μου.
  8. Ό,τι και να πεις, δεν αλλάζω γνώμη.
  9. Επισκέφτηκα την πόλη όπου γεννήθηκε ο πατέρας μου.
  10. Δεν μπορούσε να εμπιστευτεί κάποιον που του ήταν άγνωστος.
  11. Ο φίλος που με βοήθησε μένει κοντά.
  12. Πες μου ποιος σε κάλεσε.
  13. Η μέρα που γεννήθηκα ήταν ηλιόλουστη.
  14. Όποιον και να ρωτήσεις, θα σου πει το ίδιο.
  15. Εκείνος που προσπαθεί, πάντα τα καταφέρνει.
  16. Η δουλειά που κάνεις είναι πολύ απαιτητική.
  17. Δεν θυμάμαι τι μου είπες χθες.
  18. Όποιος δεν προσπαθεί, δεν πετυχαίνει.
  19. Βρήκα το κλειδί που είχα χάσει.
  20. Πες μου ό,τι σκέφτεσαι χωρίς φόβο.

 

Βρείτε ένα συνώνυμο για την υπογραμμισμένη λέξη σε κάθε πρόταση.

Ο μαθητής ήταν πολύ ευγενικός με τους καθηγητές του.

Η απόφαση του ήταν σωστή και δίκαιη.

Ο καιρός ήταν θαυμάσιος για εκδρομή.

Το παιδί ήταν ήσυχο καθ’ όλη τη διάρκεια του μαθήματος.

Ο δρόμος ήταν στενός και δύσβατος.

Η παρουσίαση ήταν ενδιαφέρουσα και κατανοητή.

Το πρόβλημα ήταν σοβαρό και έπρεπε να λυθεί άμεσα.

Η θέα από την κορυφή ήταν μαγευτική.

Ο λόγος του ήταν σαφής και κατανοητός.

Η φιλία τους ήταν αληθινή και δυνατή.

 

Απαντήσεις

ευγενικός → καλότροπος

σωστή → ορθή

θαυμάσιος → υπέροχος

ήσυχο → ήρεμο

στενός → περιορισμένος

ενδιαφέρουσα → συναρπαστική

σοβαρό → σημαντικό

μαγευτική → εντυπωσιακή

σαφής → ξεκάθαρος

αληθινή → γνήσια

 

Βρείτε ένα αντώνυμο για την υπογραμμισμένη λέξη σε κάθε πρόταση.

  1. Το νερό ήταν ζεστό μετά το καλοριφέρ.
  2. Το τετράδιο ήταν άδειο και καθαρό.
  3. Ο δρόμος ήταν επίπεδος και εύκολος.
  4. Η συζήτηση ήταν ήρεμη και πολιτισμένη.
  5. Ο υπολογιστής είναι παλιός και αργός.
  6. Το πρόβλημα ήταν εύκολο για τους μαθητές.
  7. Το παιδί ήταν γενναίο μπροστά στον κίνδυνο.
  8. Η εικόνα ήταν καθαρή και ευδιάκριτη.
  9. Ο χαρακτήρας του είναι σκληρός και αδιάλλακτος.
  10. Η απάντησή του ήταν ειλικρινής και άμεση.

 

Απαντήσεις

ζεστό → κρύο

άδειο → γεμάτο

επίπεδος → ανώμαλος

ήρεμη → έντονη

παλιός → καινούριος

εύκολο → δύσκολο

γενναίο → δειλό

καθαρή → θολή

σκληρός → ευγενικός/αδιάλλακτος→διαλλακτικός

ειλικρινής → ψεύτικη/άμεση→έμμεση

 

 

 

Να διακρίνετε ποιες από τις παρακάτω προτάσεις περιέχουν τελικές και ποιες αιτιολογικές δευτερεύουσες προτάσεις:

  1. Διάβασε πολύ για να περάσει τις εξετάσεις.
  2. Έφυγε νωρίς επειδή είχε ραντεβού με τον γιατρό.
  3. Φώναξε δυνατά για να τον ακούσουν όλοι.
  4. Δεν ήρθε στο μάθημα γιατί αρρώστησε.
  5. Άνοιξε την πόρτα για να πάρει αέρα το δωμάτιο.
  6. Ο Γιώργος δεν πήγε στο σχολείο επειδή είχε πονοκέφαλο.
  7. Σηκώθηκε νωρίς για να προλάβει το λεωφορείο.
  8. Έλειπε από το σπίτι γιατί είχε πάει σούπερ μάρκετ.
  9. Τρέχει καθημερινά για να βελτιώσει τη φυσική του κατάσταση.
  10. Δεν βγήκε έξω επειδή έβρεχε.
  11. Ο Πικάσο ζωγράφισε αυτό τον πίνακα για να δείξει πόσο απαίσιος και καταστροφικός είναι ο πόλεμος.

 

 

 

 

Συμπλήρωσε την κατάλληλη λέξη από τις παρενθέσεις.

  1. Η απουσία του προκάλεσε μεγάλη ____. (απορία – απόρροια)
  2. Έκανε λάθος και το ξανάκανε ____. (πάλη – πάλι)
  3. Η γιαγιά πάσχει από ____. (άνοια – ανία)
  4. Ένας μεγάλος ____ από φύλλα είχε μαζευτεί στην αυλή. (σωρός – σορός)
  5. Ο κάθε ____ έχει δικαιώματα και υποχρεώσεις. (πολίτης – πωλητής)
  6. Το μηνιαίο ____ του σπιτιού είναι ακριβό. (νοίκι – νίκη)
  7. Τα ____ του είχαν σκάσει από το κρύο. (χείλια – χίλια)
  8. Μου αρέσει να ____ μουσικά όργανα. (πιάνω – πιάνο)
  9. Ένιωσε μεγάλη ____ όταν έφυγε ο φίλος του. (λύπη – λείπει)
  10. Η εκδήλωση έγινε σε μεγάλο ____. (χώρος – χορός)
  11. Έχει μεγάλη ____ στον τομέα της εκπαίδευσης. (πείρα – πήρα)
  12. Το μάθημα σταμάτησε για ένα μικρό ____. (διάλειμμα – διάλυμα)
  13. Ο αγρότης τάιζε τον ____. (χοίρος – χήρος)
  14. ____ να έρθει κι αργότερα. (Ίσως – Ίσος)
  15. Το ____ του νησιού είναι τροπικό. (κλίμα – κλήμα)
  16. Ο Πέτρος είναι πολύ ____, φτάνει τα δύο μέτρα! (ψηλός – ψιλός)
  17. Ο ____ ήρθε να φτιάξει το ψυγείο. (τεχνικός – τεχνητός)
  18. Το ____ του δέντρου είχε πέσει κάτω. (φύλο – φύλλο)

 

Ακολουθείστε μας και στο Tik Tok