Αρχαία Ελληνική Γλώσσα Γ´ Γυμνασίου: Ασκήσεις στα παραθετικά δευτερόκλιτων επιθέτων

Αρχαία Ελληνική Γλώσσα Γ´ Γυμνασίου: Ασκήσεις στα παραθετικά δευτερόκλιτων επιθέτων

ΔΕΥΤΕΡΟΚΛΙΤΑ ΕΠΙΘΕΤΑ

Ι. Παραθετικά επιθέτων

Α. Ομαλά παραθετικά

• Η επιλογή μεταξύ –ο– και –ω– για τις καταλήξεις των παραθετικών των δευτερόκλιτων επιθέτων εξαρτάται από το εάν η παραλήγουσα του επιθέτου στο θετικό βαθμό είναι μακρά ή βραχεία. Συγκεκριμένα:

  Εάν η παραλήγουσα του επιθέτου είναι μακρά (π.χ. ξηρός), στα παραθετικά του επιθέτου χρησιμοποιείται –ο– (ξηρότερος, ξηρότατος).

  Εάν η παραλήγουσα του επιθέτου είναι βραχεία (π.χ. σοφός), στα παραθετικά του επιθέτου χρησιμοποιείται –ω– (σοφώτερος, σοφώτατος).

  Ειδική περίπτωση αποτελεί η «θέσει μακρά» παραλήγουσα. Ως θέσει μακρά λογίζεται οποιαδήποτε συλλαβή –ανεξαρτήτως του φωνήεντος που περιέχει– εφόσον ακολουθείται από δύο ή περισσότερα σύμφωνα ή από διπλό σύμφωνο (π.χ. σεμνός, σεμνότερος, σεμνότατος).

• Προκειμένου να σχηματίσουμε τα παραθετικά ενός επιθέτου που στην παραλήγουσα του θετικού βαθμού παρουσιάζει δίχρονο φωνήεν (α, ι, υ), πρέπει να γνωρίζουμε ποια δευτερόκλιτα επίθετα έχουν το φωνήεν της παραλήγουσας μακρό και ποια βραχύ.

  Έχουν το δίχρονο της παραλήγουσας μακρό τα επίθετα:

  – ἀνιαρός, ἰσχυρός, ψιλός, φλύαρος, πρᾶος και λιτός, π.χ. ἀνιαρότερος, ἀνιαρότατος.    

  – που είναι σύνθετα με β΄ συνθετικό τα ουσιαστικά λύπη, κίνδυνος, ψυχή, θυμός, τιμή, νίκη και κῦρος, π.χ. εὐψυχότερος, εὐψυχότατος.

  Έχουν το δίχρονο της παραλήγουσας βραχύ τα επίθετα που λήγουν σε:

  –ιος, –ικος, –ιμος, –ινος, π.χ. δόκιμος → δοκιμώτερος, δοκιμώτατος.    

  –ακος, –αλος, –αμος, –ανος, –ατος, π.χ. δυνατός → δυνατώτερος, δυνατώτατος.     

  –αρος, –υρος, –χος, π.χ. ἥσυχος → ἡσυχώτερος, ἡσυχώτατος.

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ