Νέα Ελληνικά Γ´ ΕΠΑΛ: Κυβερνοασφάλεια: Μας διδάσκει και τη διδάσκουμε(Κριτήριο αξιολόγησης)

Νέα Ελληνικά Γ´ ΕΠΑΛ: Κυβερνοασφάλεια: Μας διδάσκει και τη διδάσκουμε(Κριτήριο αξιολόγησης-Απαντήσεις)

Α. Μη λογοτεχνικό κείμενο

 

Κυβερνοασφάλεια: Μας διδάσκει και τη διδάσκουμε

Το ακόλουθο συντομευμένο άρθρο του Ιωάννη Μαριά, επίκουρου καθηγητή του Τμήματος Πληροφορικής του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, δημοσιεύτηκε στο τεύχος 41 (Νοέμβριος-Δεκέμβριος 2021) της εφημερίδας «ΟΠΑ News»https://www.aueb.gr/el/opanews/kyvernoasfaleia (προσπελάστηκε στις 30.3.2022).

 

Ο τομέας της κυβερνοασφάλειας (cybersecurity) εδώ και χρόνια έχει αποκτήσει έντονο κοινωνικό, ερευνητικό, επαγγελματικό, επιχειρηματικό και θεσμικό ενδιαφέρον. Ο όρος «κυβερνοασφάλεια» είναι αρκετά ευρύς, τόσο στην πρακτική εφαρμογή όσο και στην επιστημονική θεμελίωση, για να μπορέσει να γίνει απόλυτα κατανοητός σε λίγες γραμμές. Χάριν απλότητας, μπορούμε να θεωρήσουμε ότι αναφέρεται στα τεχνικά, νομοθετικά και λειτουργικά μέτρα, ή καλύτερα αντίμετρα, που ενισχύουν την προστασία πληροφοριών, πληροφοριακών συστημάτων και κρίσιμων υποδομών από κακόβουλες ενέργειες. Στις κακόβουλες ενέργειες μπορεί κανείς να κατατάξει, μεταξύ άλλων, την υποκλοπή προσωπικών, επιχειρηματικών ή εθνικής σημασίας πληροφοριών, την εκούσια ώθηση πληροφοριακών και διαδικτυακών συστημάτων σε καταστάσεις απάρνησης εξυπηρέτησης, την ψηφιακή πλαστογραφία και υφαρπαγή[1] ή το κλείδωμα διαδικτυακών λογαριασμών (π.χ. ηλεκτρονικής τραπεζικής), την εκμετάλλευση πληροφοριακών πόρων προς όφελος τρίτων, αλλά και την ανάσχεση[2] της ομαλής λειτουργίας κρίσιμων υποδομών (π.χ. του δικτύου ηλεκτροδότησης μεγάλης περιοχής).

Η διαρκώς αυξανόμενη ένταση των κυβερνοεπιθέσεων οφείλεται σε πολλούς παράγοντες. Η αυξανόμενη αξία –με την αυστηρά οικονομική ερμηνεία του όρου– των πληροφοριών και των αγαθών που φυλάσσονται ή διακινούνται, η αξία των υπηρεσιών που προσφέρονται από παρόχους και διαδικτυακούς ιστοτόπους, είναι προφανώς η αιτία της κλιμάκωσης. Όπως επίσης η καθολική διασυνδεσιμότητα όλων των «πραγμάτων» (things), αλλά και των χρηστών με το διαδίκτυο. Οι πληροφορίες που άθελά μας δημοσιεύουμε στο διαδικτυακό κοινωνικό μας είδωλο (social profile) είναι ικανές να λειτουργούν ως κερκόπορτες[3] παραβίασης ασφάλειας του προσωπικού υπολογιστή ή λογαριασμού, ή ακόμα και του δικτύου της εταιρείας ή του οργανισμού στον οποίον εργαζόμαστε, εισάγοντας τρωτά σημεία, ικανά να χρησιμοποιηθούν από επιτήδειους, οργανωμένους ή όχι. Τέλος, το εύκολο και γρήγορο κέρδος ωθεί κατασκευαστές πληροφοριακών συστημάτων, ή διασυνδεδεμένων «πραγμάτων», αλλά και παρόχους δικτυακών υπηρεσιών να διαθέτουν παραγωγικά και εμπορικά τις λύσεις τους χωρίς αναλυτικούς και διεξοδικούς ελέγχους τρωτών σημείων. […]

Η ακαδημαϊκή κοινότητα που δραστηριοποιείται στον χώρο έχει ως βασικό στόχο να εκπαιδεύσει και να εφοδιάσει τους μελλοντικούς επαγγελματίες και επιστήμονες με τις απαραίτητες δεξιότητες σε θέματα κυβερνοασφάλειας, αλλά και να διεξάγει έρευνα αιχμής. Σε αυτή την κατεύθυνση, είναι σε διαρκή αναζήτηση φοιτητών και ερευνητών που συνεχώς εισχωρούν στον τομέα αυτόν και μοιράζονται τις ίδιες επιστημονικές ανησυχίες, ώστε να επανδρώσουν τις ομάδες και να προάγουν την έρευνα. 

 

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ

1η δραστηριότητα

 

Α1. α) Ποιοι είναι οι βασικοί λόγοι που έχουν οδηγήσει στην αύξηση των κυβερνοεπιθέσεων, σύμφωνα με το κείμενο;

 

β) Να χαρακτηρίσετε τις παρακάτω προτάσεις ως Σωστές (Σ) ή Λανθασμένες (Λ):

1. Η κυβερνοασφάλεια αφορά αποκλειστικά τεχνικά μέτρα προστασίας πληροφοριακών συστημάτων.
2. Στις κακόβουλες ενέργειες περιλαμβάνονται η υποκλοπή πληροφοριών και η απάρνηση εξυπηρέτησης συστημάτων.
3. Η αύξηση των κυβερνοεπιθέσεων σχετίζεται, μεταξύ άλλων, με τη μεγάλη οικονομική αξία των πληροφοριών.
4. Οι πληροφορίες που δημοσιεύονται στα κοινωνικά δίκτυα δεν μπορούν να αποτελέσουν απειλή για την ασφάλεια ενός οργανισμού.
5. Η ακαδημαϊκή κοινότητα στον τομέα της κυβερνοασφάλειας στοχεύει τόσο στην εκπαίδευση όσο και στην έρευνα αιχμής.

Μονάδες 10

 

2η δραστηριότητα

Α2. α) Να εντοπίσετε δύο τρόπους ανάπτυξης της πρώτης παραγράφου: «Ο τομέας … μεγάλης περιοχής) και να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

 

β) απλότητας, κακόβουλες, αυξανόμενη, άθελά, τρωτά. Να γράψετε ένα αντώνυμο για κάθε μία από τις παραπάνω λέξεις.

ή, επίσης, Τέλος. Ποιος είναι ο ρόλος της κάθε διαρθρωτικής λέξης/φράσης στη συνοχή του κειμένου;

Μονάδες 10

 

3η δραστηριότητα

 

Α3. Με αφορμή το άρθρο του Ιωάννη Μαριά αναλαμβάνεις να γράψεις ένα δικό σου άρθρο (200-250 λέξεων), που θα δημοσιευθεί στην εφημερίδα του σχολείου σου, στο οποίο θα αναπτύσσεις τεκμηριωμένα τις απόψεις σου για τη σημασία της κυβερνοασφάλειας στις σύγχρονες κοινωνίες, που βασίζουν την ύπαρξή τους στην ψηφιακή διακίνηση αγαθών και πληροφοριών.

Μονάδες 20

 

Β. Λογοτεχνικό κείμενο

 

ΑΝΤΩΝΗΣ ΣΟΥΡΟΥΝΗΣ (1942-2016)

Παιδιά των αιώνων παιδιά

Το ακόλουθο απόσπασμα προέρχεται από το αφήγημα «Παιδιά των αιώνων παιδιά», που ανήκει στη συλλογή Μισόν αιώνα άνθρωπος (Αθήνα: Εκδόσεις Καστανιώτη, 1996).

 

Ακόμα δεν έχω καταλάβει καλά καλά τι είναι αυτό το Ίντερνετ. Μια φίλη που έχει τα μισά χρόνια από μένα, κι όσο να ’ναι γνωρίζει το θέμα καλύτερα, μου λέει πως το Ίντερνετ είναι το κουτί που σου δίνει πληροφορίες.

Άρα και το περίπτερο της Ομόνοιας είναι Ίντερνετ.

Μου ρίχνει ένα βλέμμα χωρίς να απαντήσει. Αμφιβάλλω αν το ίδιο το Ίντερνετ είναι ικανό να σε κοιτάξει έτσι, όταν δεν μπορεί να σου απαντήσει σε μια τόσο απλή ερώτηση. Ακόμα κι αν σε θεωρήσει ηλίθιο.

Γιατί όχι; Συνεχίζω περίεργος. Πόσο μεγάλο πρέπει να ’ναι το κουτί για να το λέμε Ίντερνετ; Και τι είδους πληροφορίες πρέπει να σου δίνει, πέρα απ’ αυτές που σου δίνει ο περιπτεράς από την τρύπα του;

Ό,τι πληροφορία θες, εξηγεί η φίλη μου, μπαίνεις μέσα κι επικοινωνείς με όλο τον κόσμο. Ως και τη γυναίκα που θέλεις βρίσκεις.

Εντάξει, και στο περίπτερο αν μπω και ξεφυλλίσω τα περιοδικά, θα βρω τη γυναίκα που θέλω. Εξάλλου, ειδικά για την περίπτωση αυτή, δεν έχω ανάγκη ούτε το ένα κουτί ούτε το άλλο. Τις γυναίκες που θέλω τις βρίσκω την κατάλληλη στιγμή μπροστά μου. Για παράδειγμα, τη γυναίκα μου τη βρήκα σε μια ταβέρνα στη Νάξο, ενώ περίμενα τον μαγαζάτορα να μου φέρει αυτά που παρήγγειλα. Γυναίκα δεν είχα παραγγείλει, ωστόσο τον είδα να μου τη φέρνει σαν ευτυχισμένος πατέρας που συνοδεύει την κόρη του νυφούλα στην εκκλησία.

Να καθίσει το κορίτσι εδώ που έχει άδειες καρέκλες;

Παρόλο που εκείνη είχε ξεκινήσει από τη μακρινή Κοπεγχάγη κι εγώ από τη Θεσσαλονίκη, ήμασταν και οι δυο συνεπείς στο ραντεβού μας.

«Μόνο να δώσουμε στα αντικείμενα την ικανότητα να σκέφτονται, μόνο τότε θα είμαστε πραγματικά ελεύθεροι και δημιουργικοί». Τα παραπάνω τα λέει ένα σαΐνι στα κόλπα αυτά, ο Νικόλας Νεγρεπόντης, Έλληνας στη Μασαχουσέτη, ο οποίος συγκέντρωσε τριακόσιους πενήντα νεαρούς επιστήμονες και όπως μας πληροφορεί το ρεπορτάζ, «δουλεύουν πάνω σε προγράμματα που ανιχνεύουν τις σχέσεις επικοινωνίας ανάμεσα στον άνθρωπο και στις μηχανές». Ο τύπος είναι πενήντα τριών χρόνων, όσο κι εγώ δηλαδή. […] Σκοπός του είναι να κάνει τις μηχανές να σκέφτονται, σκοπός δικός μου να κάνω τους ανθρώπους να σκέφτονται. Και προπαντός να χαίρονται. […]

«Τον εικοστό πρώτο αιώνα θα κυριαρχήσει η εικονική πραγματικότητα», λέει ο Νεγρεπόντης και τον πιστεύω. Κι εγώ, αν κοπροσκυλιάζω είκοσι μερόνυχτα στους δρόμους, θέλω το εικοστό πρώτο μερόνυχτο να την αράξω σπίτι μου και να δω εικόνες στην τηλεόραση. Τι γίνεται όμως με τον εικοστό δεύτερο αιώνα; Τον εικοστό τρίτο; Γιατί ο άνθρωπος δεν έχει μόνο μυαλό, έχει και καρδιά. Κι αυτή χτυπάει συνέχεια. Κάποτε μάλιστα βροντοχτυπάει. Κι άμα κάνεις πως δεν την ακούς, τότε σκάει μέσα σου σαν χειροβομβίδα και σε διαλύει. Το μυαλό σού κάνει τα χατίρια όπως ένας πιστός δούλος, της καρδιάς όμως εσύ πρέπει να της κάνεις τα χατίρια. Και τότε σε ανταμείβει. Γίνεται δορυφορική κεραία και συλλαμβάνει όλα όσα περνούν από μέσα της φέρνοντάς τα μπροστά σου. Περπατάς στον δρόμο σκεπτόμενος τι γίνεται ένας φίλος σου και ξαφνικά τον βλέπεις μπροστά σου να σου χαμογελά. Πηγαίνεις στην κουζίνα να πάρεις ένα ποτήρι νερό με τη σκέψη σου σε μια αγαπημένη γυναίκα και ξαφνικά χτυπάει το τηλέφωνο κι ακούς τη φωνή της.

Δεν είσαι παιδί του εικοστού πρώτου αιώνα, μου λέει η νεαρή μου φίλη.

Όχι, δεν είμαι. Είμαι όμως του εικοστού δεύτερου. Μπορεί και του εικοστού τρίτου.

 

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ

1η δραστηριότητα

Β1. Πώς διαφοροποιεί ο αφηγητής την προσωπική του εμπειρία από την αντίληψη της νεαρής φίλης του για το Ίντερνετ και την τεχνολογία;

Μονάδες 10

 

2η δραστηριότητα

Β2. α) Να αναφερθείτε στο είδος του αφηγητή της ιστορίας (χαρακτηρισμός, ρηματικό πρόσωπο, εστίαση) στο Κείμενο 2

 

β) Να εντοπίσεις και να καταγράψεις στο τετράδιό σου μία εικόνα, μία μεταφορά και μία παρομοίωση.

Μονάδες 10

3η δραστηριότητα

Β3. Ποια στάση ζωής προκρίνει ο αφηγητής; Συμφωνείς ή διαφωνείς μαζί του και γιατί; Να καταγράψεις την απάντησή σου σε ένα κείμενο 100-150 λέξεων.

Μονάδες 20

[1] υφαρπαγή = υποκλοπή.

[2] ανάσχεση = σταμάτημα, διακοπή.

[3] κερκόπορτες = αδύνατα σημεία που παρέχουν τη δυνατότητα σε εχθρό να προκαλέσει καταστροφή.

 

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

 

Α. Μη λογοτεχνικό κείμενο

1η δραστηριότητα

 

2η δραστηριότητα

Α2. α) Ορισμός (Χάριν απλότητας, μπορούμε να θεωρήσουμε ότι αναφέρεται στα τεχνικά, νομοθετικά και λειτουργικά μέτρα, ή καλύτερα αντίμετρα, που ενισχύουν την προστασία πληροφοριών, πληροφοριακών συστημάτων και κρίσιμων υποδομών από κακόβουλες ενέργειες.), παραδείγματα (Στις κακόβουλες ενέργειες…μεγάλης περιοχής.)

β) απλότητας: περιπλοκότητας, κακόβουλες: καλοπροαίρετες, αυξανόμενη: μειούμενη, άθελά: σκόπιμα, τρωτά: άτρωτα. 

ή: διάζευξη, επίσης: προσθήκη, Τέλος: προσθήκη.

3η δραστηριότητα

Α3.

Η σημασία της κυβερνοασφάλειας στις σύγχρονες κοινωνίες

Στη σημερινή εποχή, η καθημερινότητά μας είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την ψηφιακή τεχνολογία. Επικοινωνούμε, εργαζόμαστε, ενημερωνόμαστε και πραγματοποιούμε οικονομικές συναλλαγές μέσω του διαδικτύου. Σε αυτό το πλαίσιο, η κυβερνοασφάλεια αποκτά καθοριστική σημασία για τη λειτουργία και τη σταθερότητα των σύγχρονων κοινωνιών.

Η ανάγκη για ισχυρή κυβερνοασφάλεια είναι επιτακτική, καθώς η αξία των ψηφιακών δεδομένων αυξάνεται διαρκώς. Η προστασία προσωπικών υπολογιστών, διαδικτυακών λογαριασμών και εταιρικών δικτύων, μέσω ελέγχου των ευάλωτων σημείων τους, συμβάλλει ουσιαστικά στην αποτροπή του κυβερνοεγκλήματος. Έτσι, το διαδίκτυο μπορεί να παραμείνει εύκολα προσβάσιμο και ταυτόχρονα ασφαλές για όλους, ενισχύοντας την εμπιστοσύνη των πολιτών στις ψηφιακές υπηρεσίες, όπως η ηλεκτρονικές τραπεζικές συναλλαγές και η ηλεκτρονική διακυβέρνηση.

Η κυβερνοασφάλεια είναι ιδιαίτερα σημαντική, καθώς συμβάλλει τόσο στην προστασία των παιδιών όσο και στη διασφάλιση της εθνικής ασφάλειας. Αρχικά, προστατεύει τα παιδιά από σοβαρούς κινδύνους του διαδικτύου, όπως η διαδικτυακή κακοποίηση, η παραπλάνηση και η εκμετάλλευση, διασφαλίζοντας την ψυχική τους υγεία και την ομαλή κοινωνική τους ανάπτυξη. Παράλληλα, η σωστή ενημέρωση και τα μέτρα κυβερνοασφάλειας βοηθούν τους ανήλικους να χρησιμοποιούν το διαδίκτυο με ασφάλεια και υπευθυνότητα. Επιπλέον, σε επίπεδο κράτους, η προστασία των δικτύων πληροφοριών και τηλεπικοινωνιών αποτρέπει κυβερνοεπιθέσεις που θα μπορούσαν να διαταράξουν βασικές λειτουργίες του κράτους και να θέσουν σε κίνδυνο την εθνική ασφάλεια.

Συμπερασματικά, η κυβερνοασφάλεια είναι αναγκαία για την προστασία των πολιτών, και ιδιαίτερα των παιδιών και τη διασφάλιση της εθνικής ασφάλειας. Μόνο έτσι μπορεί να δημιουργηθεί ένα ασφαλές και αξιόπιστο ψηφιακό περιβάλλον για όλους.

 

Β. Λογοτεχνικό κείμενο

1η δραστηριότητα

2η δραστηριότητα

Β2.

α) Η αφήγηση είναι πρωτοπρόσωπη.
Ο αφηγητής μιλά σε α΄ πρόσωπο («δεν έχω καταλάβει», «συνεχίζω», «πιστεύω») και ταυτίζεται με το πρόσωπο που βιώνει τα γεγονότα, δηλαδή είναι ομοδιηγητικός αφηγητής (συμμετέχει στην ιστορία).

Η εστίαση είναι εσωτερική.
Ο αναγνώστης γνωρίζει τις σκέψεις, τις απόψεις και τα συναισθήματα του αφηγητή (π.χ. οι προβληματισμοί του για το Ίντερνετ, την καρδιά και το μυαλό, την ανθρώπινη επαφή), ενώ δεν έχει άμεση πρόσβαση στον εσωτερικό κόσμο των άλλων προσώπων.

β) Εικόνα «…μου τη φέρνει σαν ευτυχισμένος πατέρας που συνοδεύει την κόρη του νυφούλα στην εκκλησία.»

Μεταφορά «δουλεύουν πάνω σε προγράμματα που ανιχνεύουν τις σχέσεις επικοινωνίας ανάμεσα στον άνθρωπο και στις μηχανές»

Παρομοίωση «…τότε σκάει μέσα σου σαν χειροβομβίδα και σε διαλύει.»

3η δραστηριότητα

Β3.

Ο αφηγητής προκρίνει μια στάση ζωής που δίνει προτεραιότητα στο συναίσθημα, στον αυθορμητισμό και στη χαρά της ανθρώπινης επαφής, σε αντίθεση με την υπερβολική εξάρτηση από τη λογική, τον προγραμματισμό και την τεχνολογία. Πιστεύει ότι, όσο κι αν εξελιχθεί η εικονική πραγματικότητα, ο άνθρωπος δεν μπορεί να αγνοήσει την καρδιά του, γιατί αυτή είναι που δίνει νόημα στη ζωή, στις σχέσεις και στην ευτυχία. Μόνο τότε, σύμφωνα με τον αφηγητή, θα μπορέσει ο άνθρωπος να ζήσει ευτυχισμένος, να βρει την ισορροπία που θα του προσφέρει η γαλήνη της καρδιάς, να εναρμονιστεί με τους άλλους ανθρώπους γύρω του.

Συμφωνώ σε μεγάλο βαθμό με τη στάση του αφηγητή. Θεωρώ ότι η τεχνολογία είναι χρήσιμο εργαλείο, όμως δεν πρέπει να κυριαρχεί στη ζωή μας. Όταν ακούμε τα συναισθήματά μας και λειτουργούμε πιο ανθρώπινα, μπορούμε να επιτύχουμε ουσιαστική επικοινωνία, εσωτερική ισορροπία και πραγματική ευτυχία.

 

 

 

Ακολουθείστε μας και στο Tik Tok