Αδίδακτο κείμενο: Ἀριστοτέλους, Ἀθηναίων Πολιτεία, 13. 1-3.
Στο πρώτο μέρος αυτής της πραγματείας ο Αριστοτέλης ανατέμνει την πολιτειακή ιστορία της Αθήνας. Αφού αναφέρθηκε διεξοδικά στη νομοθεσία του Δράκοντα, εξέθεσε τον τρόπο με τον οποίον ο Σόλωνας προσπάθησε να αντιμετωπίσει τις κοινωνικές αναταραχές της εποχής του – αν και τελικά καμιά από τις κοινωνικές ομάδες δεν έμεινε ευχαριστημένη.
Τὴν μὲν οὖν ἀποδημίαν ἐποιήσατο διὰ ταύτας τὰς αἰτίας. Σόλωνος δ’ ἀποδημήσαντος, ἔτι τῆς πόλεως τεταραγμένης, ἐπὶ μὲν ἔτη τέτταρα διῆγον ἐν ἡσυχίᾳ· τῷ δὲ πέμπτῳ μετὰ τὴν Σόλωνος ἀρχὴν οὐ κατέστησαν ἄρχοντα διὰ τὴν στάσιν, καὶ πάλιν ἔτει πέμπτῳ διὰ τὴν αὐτὴν αἰτίαν ἀναρχίαν ἐποίησαν. Mετὰ δὲ ταῦτα διὰ τῶν αὐτῶν χρόνων Δαμασίας αἱρεθεὶς ἄρχων ἔτη δύο καὶ δύο μῆνας ἦρξεν, ἕως ἐξηλάθη βίᾳ τῆς ἀρχῆς. εἶτ’ ἔδοξεν αὐτοῖς διὰ τὸ στασιάζειν ἄρχοντας ἑλέσθαι δέκα, πέντε μὲν εὐπατριδῶν, τρεῖς δὲ ἀγροίκων, δύο δὲ δημιουργῶν, καὶ οὗτοι τὸν μετὰ Δαμασίαν ἦρξαν ἐνιαυτόν. ᾧ καὶ δῆλον ὅτι μεγίστην εἶχεν δύναμιν ὁ ἄρχων· φαίνονται γὰρ αἰεὶ στασιάζοντες περὶ ταύτης τῆς ἀρχῆς. Ὅλως δὲ διετέλουν νοσοῦντες τὰ πρὸς ἑαυτούς, οἱ μὲν ἀρχὴν καὶ πρόφασιν ἔχοντες τὴν τῶν χρεῶν ἀποκοπήν (συνεβεβήκει γὰρ αὐτοῖς γεγονέναι πένησιν), οἱ δὲ τῇ πολιτείᾳ δυσχεραίνοντες διὰ τὸ μεγάλην γεγονέναι μεταβολήν, ἔνιοι δὲ διὰ τὴν πρὸς ἀλλήλους φιλονικίαν.
Έκδοση: H. Oppermann, Aristotelis Ἀθηναίων Πολιτεία. Leipzig: Teubner, 1928 (ανατ. Stuttgart, 1968): 1-98.
Ι. ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ
- νοσέω-ῶ= υποφέρω, υποβλέπω
- στάσις= εμφύλια διαμάχη
- ποιῶ ἀναρχίαν= δεν εκλέγω άρχοντα
- ἀρχή= εξουσία
ΙΙ. ΑΣΚΗΣΕΙΣ
- Να μεταφραστεί το παρακάτω απόσπασμα (Τὴν μὲν οὖν ἀποδημίαν…βίᾳ τῆς ἀρχῆς.).
Μονάδες 20
- Ποιες ήταν οι αιτίες της πολιτικής αστάθειας στην Αθήνα μετά την αποδημία του Σόλωνα, σύμφωνα με τον Αριστοτέλη;
Μονάδες 10
- Να γράψετε τους ζητούμενους τύπους:
α) τῆς πόλεως: γενική πληθυντικού
ἀναρχίαν: δοτική ενικού
ἀρχὴν: ονομαστική πληθυντικού
ἄρχων: γενική ενικού
Σόλωνος: ονομαστική ενικού
β) ἐποιήσατο: το γ´ πληθυντικό στον παρατατικό
φαίνονται: απαρέμφατο στον ίδιο χρόνο
διετέλουν: ο ίδιος τύπος στον ενεστώτα
συνεβεβήκει: ο ίδιος τύπος στον παρακείμενο
γεγονέναι: ο ίδιος τύπος στον ενεστώτα
- α) Να χαρακτηρίσετε συντακτικά τους όρους που εμφανίζονται στο αδίδακτο κείμενο με έντονα γράμματα: Mετὰ ταῦτα, τῶν αὐτῶν, εὐπατριδῶν, τῶν χρεῶν, βίᾳ.
β) ἀποδημήσαντος. Να αναγνωρίσετε τη μετοχή (2 μονάδες) και να την αναλύσετε στην αντίστοιχη δευτερεύουσα πρόταση(3 μονάδες).
Μονάδες 10
Γ1. Γι’ αυτούς τους λόγους, λοιπόν, ο Σόλων έφυγε. Και όταν έφυγε η πολιτεία βρισκόταν ακόμα σε ταραχή, αλλά για τέσσερα χρόνια έμεινε ήσυχη. Τον πέμπτο χρόνο από τότε που ήταν άρχοντας ο Σόλων, δεν μπόρεσαν να εκλέξουν άρχοντα εξαιτίας της εμφύλιας ταραχής και πέντε χρόνια αργότερα δεν μπόρεσαν να εκλέξουν άρχοντα για την ίδια αιτία. Μετά από αυτό, στους χρόνους εκείνους, ο Δαμασίας αναδείχθηκε άρχοντας και έμεινε στην εξουσία δυο χρόνια και δυο μήνες έως ότου τον καθαίρεσαν με την βία.
Γ2. Τα αίτια αυτής της κατάστασης ήταν η οικονομική δυσχέρεια των πολιτών («οἱ μὲν… τὴν τῶν χρεῶν ἀποκοπήν»), η δυσαρέσκεια απέναντι στις πολιτειακές μεταβολές («οἱ δὲ τῇ πολιτείᾳ δυσχεραίνουσι»), και οι προσωπικές φιλονικίες(«ἔνιοι δὲ διὰ τὴν πρὸς ἀλλήλους φιλονικίαν»).
- Να γράψετε τους ζητούμενους τύπους:
α) τῆς πόλεως: τῶν πόλεων
ἀναρχίαν: ἀναρχίᾳ
ἀρχὴν: ἀρχαί
ἄρχων: ἄρχοντος
Σόλωνος: Σόλων
β) ἐποιήσατο: ἐποιοῦντο
φαίνονται: φαίνεσθαι
διετέλουν: διατελοῦσι
συνεβεβήκει: συμβέβηκε
γεγονέναι: γίγνεσθαι
- α) Mετὰ ταῦτα: Εμπρόθετος προσδιορισμός του χρόνου στο ἦρξεν.
τῶν αὐτῶν: Επιθετικός προσδιορισμός στο χρόνων.
εὐπατριδῶν: γενική διαιρετική στο πέντε.
τῶν χρεῶν: γενική αντικειμενική στο ἀποκοπήν
βίᾳ: δοτική ως επιρρηματικός προσδιορισμός του χρόνου στο ἐξηλάθη
β) ἀποδημήσαντος. Επιρρηματική χρονική μετοχή απόλυτη(υποκείμενο το Σόλωνος) Ἐπεί ἀπεδήμησε.
Ακολουθείστε μας και στο Tik Tok
