Ο χορός στην τραγωδία και την κωμωδία: (α) Γενικές παρατηρήσεις

ΧΟΡΟΣ: ΚΟΙΝΗ ΠΑΡΑΚΑΤΑΘΗΚΗ ΤΡΑΓΩΔΙΑΣ ΚΑΙ ΚΩΜΩΔΙΑΣ

Ο ρόλος του χορού είναι κεντρικός τόσο στην κωμωδία όσο και στην τραγωδία. Το αρχαίο ελληνικό θέατρο δεν είναι μουσικό δράμα, όπως η όπερα, αλλά η σημασία της μουσικής (μελωδίας και τραγουδιού) καθώς και της όρχησης σε αυτό παραμένει κυρίαρχη σε ολόκληρο τον 5^οαιώνα. Έμμεση ένδειξη της σημασίας του χορού αποτελεί και το γεγονός ότι ο τεχνικός όρος για την παραχώρηση άδειας συμμετοχής στους αγώνες σε ένα δραματικό ποιητή ήταν χορὸν διδόναι, ενώ επίσης ο εύπορος πολίτης που αναλάμβανε τηλειτουργίαν της χρηματοδότησης μιας παράστασης ονομαζόταν χορηγός, δηλαδή «αυτός που οδηγούσε τον χορό» στην ορχήστρα.

Ο χορός αποτελεί κοινή κληρονομιά των δύο θεατρικών ειδών, αφενός από την τελετουργία (π.χ. τους λεγόμενους κυκλίους χορούς), αφετέρου, πιο συγκεκριμένα και με τρόπο που συγκεράζει το τελετουργικό και το καλλιτεχνικό στοιχείο, από την αρχαϊκή λυρική και χορική ποίηση, η οποία συνδύαζε το μέλος, δηλαδή την ωδική εκφορά έντεχνου ποιητικού λόγου, με την όρχηση, δηλαδή τη ρυθμική, τυποποιημένη κίνηση μιας ομάδας ανθρώπων. Το χορικό στοιχείο, με άλλα λόγια, παραπέμπει στις καταβολές του δράματος (κοινωνικές, τελετουργικές και καλλιτεχνικές). Ο Αριστοτέλης υποδεικνύει συγκεκριμένες εκφάνσεις της χορικής παράδοσης ως απαρχές του θεάτρου: στην περίπτωση της τραγωδίας, τον διθύραμβο· στην περίπτωση της κωμωδίας, τα φαλλικά άσματα. Κατά την παράδοση, η γέννηση του δράματος σημειώνεται τη στιγμή που έναςἐξάρχων του χορού (ο Θέσπις, σύμφωνα με τον θρύλο) αποσπάται από την ομάδα και υπεισέρχεται σε διάλογο με τα υπόλοιπα μέλη της (ὑποκρίνεται σε αυτά, δηλαδή τους απαντά).

Ολόκληρο το άρθρο στη σελίδα antonispetrides.wordpress.com