Ιστορίες σχολείου, σηματωροί ζωής

του Νίκου Τσούλια

Οι θεωρίες αποδόμησης αλλά και κάποιοι ψευτο – διανοούμενοι ισχυρίζονται ότι το σχολείο έχει χάσει το ρόλο του, γιατί, κυρίως, αναπτύχθηκαν και άλλοι θεσμοί παραγωγής γνώσης. Ουδέν αναληθέστερον. Οι άλλοι θεσμοί είναι πηγές πληροφορίας και κατ’ ελάχιστον γνώσης. Πέραν τούτου, το σχολείο δεν έχει ως μοναδικό ή κύριο σκοπό τη μετάδοση της γνώσης.

Η γνώση αποσκοπεί στον εξανθρωπισμό του ανθρώπου, στη διαπαιδαγώγηση του νέου, στην αρτίωση του μελλοντικού πολίτη, στην κοινωνικοποίηση των εφήβων. Το σχολείο παραμένει, ιδιαίτερα στις σημερινές παρακμιακές εποχές, ο μόνος θεσμός (η οικογένεια παραιτήθηκε…) που αγωνίζεται για ένα ουμανιστικό αξιακό πεδίο, ο εκπαιδευτικός είναι εν δυνάμει οργανικός διανοούμενος.

Υπάρχει άραγε άνθρωπος που δεν θυμάται για έναν συγκεκριμένο λόγο κάποιον εκπαιδευτικό που επηρέασε τη ζωή του;

Μικρές ιστορίες επιχειρώ να καταγράψω, να ενισχύσω την παιδαγωγική λειτουργία του σχολείου, να καταδείξω την ευθύνη αλλά και τη γοητεία του εκπαιδευτικού επαγγέλματος.

Εισαγωγικές παρατηρήσεις

1. Πρόκειται για μια προσωπική έρευνα που έχει σαν σκοπό να καταδείξει τον σημαντικό παιδαγωγικό ρόλο του σχολείου και του εκπαιδευτικού.

2. Δεν τηρεί τις προϋποθέσεις μιας επιστημονικής έρευνας…

3. Οι απαντήσεις μπορεί να είναι σχετικά ελεύθερες, ανώνυμες (ή μη) και μπορεί να περιλαμβάνουν μικρές διδακτικές αφηγήσεις που είχατε ως εκπαιδευτικοί (προκειμένου για εκπαιδευτικούς) ή / και ως μαθητές.

4. Μπορούν να αποσταλούν στην ιστοσελίδα ή με e-mail (nikostsoulias@yahoo.gr) ή με άλλο πρόσφορο τρόπο.

5. Όλες οι απαντήσεις σας είναι πολύ σημαντικές για μένα. Ωστόσο, αν υπάρχει κάποιος λόγος, μπορείτε να απαντήσετε σε μερικές. Η απάντηση στην πρώτη ερώτηση είναι απολύτως αναγκαία.

6. Αποστέλλεται σε μαθητές του σχολείου μου, σε μαθητές των σχολείων που συστεγάζονται με το δικό μου και σε εκπαιδευτικούς – κυρίως γνωστούς μου – σε όλη την Ελλάδα.

7. Το όλο corpus με τη σχετική επεξεργασία, αν αποτελέσει ενδιαφέρον πόνημα, θα λάβει τη μορφή βιβλίου. Φυσικά και με την απαραίτητη συναίνεση όσων θα έχουν συμμετάσχει.

Ερωτήσεις

1. Αναφέρατε ένα συμβάν, μια μικρή ιστορία, ένα περιστατικό που είχε θετική παιδαγωγική επίδραση σε μαθητές / -τριες ή σε κάποιον μαθητή / -τρια, και κυρίως σε εσάς, ένα συμβάν που έπαιξε σημαντικό ρόλο σε κάποια απόφαση στη ζωή σας ή που σας επηρέασε στον τρόπο σκέψης σας ή που ενίσχυσε ιδιαίτερα την αυτοπεποίθησή σας ή που θυμόσαστε πολύ έντονα για οποιοδήποτε λόγο.

[Μπορεί να είναι ένα κείμενο έως 300 λέξεις]

2. Επέδρασε (το συμβάν, η ιστορία κλπ) και πώς στη δική σας εκπαιδευτική πορεία; (είτε ως μαθητή είτε ως εκπαιδευτικού).

3. Αυτό το συμβάν ήταν απόρροια συγκεκριμένης επιλογής ή όχι;

4. Θα επιθυμούσατε να υπάρχουν περισσότερα τέτοια περιστατικά και με ποιο τρόπο θα μπορούσαν να προκληθούν;

5. Ποια είναι τα μεγαλύτερα εμπόδια για την δημιουργία τέτοιων γεγονότων / ιστοριών;

6. Εμπλουτίζουν τη σχολική ζωή αυτού του είδους οι «παρεμβάσεις»;

7. Τι συμπεράσματα μπορούν να εξαχθούν από αυτά τα συμβάντα;

8. Σημειώστε οτιδήποτε άλλο στοιχείο ή παρατήρηση σχετικά με το θέμα που δεν περιλαμβάνεται στο σχετικό ερωτηματολόγιο.

Ευχαριστώ, Νίκος Τσούλιας,

Καταγράφω, ενδεικτικά, δύο προσωπικές ιστορίες.

α. Όταν πήγαινα στο δημοτικό και δύο ημέρες πριν πάμε εκδρομή στο Μεσολόγγι, ο δάσκαλός μου κ. Στάθης Πολυχρονόπουλος μου λέει: «Θα γράψεις μια εργασία για την ‘Έξοδο του Μεσολογγίου’, το έχω κανονίσει με τους δασκάλους των σχολείων των γειτονικών χωριών, τους είπα ότι ‘έχω τον καλύτερο μαθητή απ’ όλους σας’, θα κάνεις ομιλία μόνο εσύ, θα προσπαθήσεις να φανταστείς μόνος σου το γεγονός και να επινοήσεις ό,τι αρμόζει σ’ αυτό, γιατί πιστεύω ότι έχεις πολλές δυνατότητες. Θα γίνεις ό,τι θελήσεις!». Από τότε αυτή η κουβέντα ήταν ο ισχυρότερος παράγοντας ενίσχυσης της αυτοεκτίμησής μου!

Σκεφτόμουνα διαρκώς το εξής: «για να το λέει ο δάσκαλος έτσι θα είναι».

Μετά πολλά χρόνια (περίπου 30) με πήρε τηλέφωνο για να με συγχαρεί που είχα γίνει πρόεδρος στην ΟΛΜΕ. Όταν του είπα το περιστατικό (το οποίο προφανώς δεν θυμόταν) και του τόνισα την επίδραση που είχε στην πορεία μου, δεν μπορούσε να το πιστέψει, συγκινήθηκε υπέρμετρα, δεν μπορούσε να μιλήσει, έκλαιγε στο τηλέφωνο!

β. Όταν ο μαθηματικός μας στο Γυμνάσιο Αρρένων της Αμαλιάδας, ο κ. Λεωνίδας Δημητρόπουλος, πήρε σύνταξη, δεν μπορούσε να το δεχθεί και ερχόταν κάθε ημέρα πρωί – πρωί στο σχολείο και καθόταν μέχρι το τέλος της λειτουργίας του κοιτώντας με απίστευτη νοσταλγία τους μαθητές! Ήταν ο ίδιος που, όταν πηγαίναμε εκδρομή, έλεγε με αυστηρό τόνο που δεν επιδεχόταν καμιά αντίρρηση: «Δεν ξέρω τι πάει να πει …εκδρομή, αλλά εγώ θα κάνω την τριγωνομετρία και μετά πηγαίνετε όπου θέλετε».

Και έτσι γινόταν.

Στο μάθημά του ποτέ δεν σκεπτόσουνα να πας αδιάβαστος, ήταν πολύ αυστηρός. Δεν έλεγε πολλά λόγια. Ένιωθες όμως ότι μας αγαπούσε (ήταν δυστυχώς και ‘άκληρος’) και ιδιαίτερα τα πιο φτωχά παιδιά και αυτά που προσπαθούσαν πολύ. Στη διάρκεια του μαθήματος μετέδιδε έναν οίστρο για το ποιος θα λύσει πρώτος τον γεωμετρικό τόπο ή την γεωμετρική κατασκευή. Να επινοήσεις εναλλακτικούς τρόπους για τη λύση, να βρεις γρήγορα ποιες βοηθητικές γραμμές πρέπει να τραβήξεις.

Το πάθος του για μάθημα επιδρούσε με έναν μαγευτικό τρόπο στην προσπάθειά μας. Θεωρώ δε πως στο πανεπιστήμιο πέρασα (στην εποχή μας που ήταν πολύ δύσκολο, γιατί η πρόσβαση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση ήταν άκρως επιλεκτική) κυρίως από την μεθοδικότητα και την εργατικότητα αυτού του μαθηματικού.

Στη μήτρα της μνήμης εγχαράσσονται γεγονότα του παρελθόντος που επιδρούν διαρκώς στο μέλλον σου… Είναι γεγονότα σηματωροί. Και το ‘39’ της Γεωμετρίας (με άριστα το ‘40’) στις εισαγωγικές εξετάσεις για το πανεπιστήμιο είναι ένα τέτοιο γεγονός!

anthologio.wordpress.com