Την Τετάρτη 18 Μαΐου οι υποψήφιοι και οι υποψήφιες της Ο.Π. των Ανθρωπιστικών Σπουδών εξετάζονται στο μάθημα των Αρχαίων Ελληνικών που αποτελεί μάθημα βαρύτητας για το πρώτο πεδίο. Η εξέταση διαιρείται στην ενότητα του διδαγμένου κειμένου (60/100 μόρια) και στην ενότητα του αδίδακτου κειμένου (40/100 μόρια).
Στην ενότητα του διδαγμένου κειμένου «αγαπημένες» ενότητες των εξεταστών τα τελευταία 16 χρόνια (2000-2015) έχουν αποδειχθεί η ενότητα 4 του Πρωταγόρα, που έχει εμφανιστεί 3 φορές σε κανονικές και επαναληπτικές εξετάσεις (η τελευταία μάλιστα το 2015), όπως και η ενότητα 11 της Πολιτείας, οι ενότητες 1-8 των Ηθικών και η ενότητα 20 των Πολιτικών, που έχουν εμφανιστεί από δύο φορές στις κανονικές Πανελλήνιες Εξετάσεις του Μαΐου και στις επαναληπτικές Πανελλήνιες του Ιουνίου.
Ειδικά για τις κανονικές Πανελλήνιες του Μαΐου οι υποψήφιοι του 2016 οφείλουν να γνωρίζουν ότι δεν έχουν αξιοποιηθεί ποτέ οι ενότητες 2, 3 και 6 του Πρωταγόρα, οι ενότητες 11 και 13 της Πολιτείας και οι ενότητες 3 και 4 των Ηθικών Νικομαχείων! Αν λάβουμε υπόψη μας ότι η Ο.Ε.Φ.Ε., στα θέματα που πρότεινε τον Γενάρη και τον Απρίλη, αξιοποίησε τις ενότητες 11 της Πολιτείας και 20 των Πολιτικών (μια ενότητα ιδιαίτερα πιθανή για τη φετινή χρονιά), θα μπορούσαμε εύκολα να προσανατολιστούμε σχετικά με τις ενότητες που είναι ιδιαίτερα «πιθανές» να εμφανιστούν φέτος!
Όμως τα πράγματα δεν μπορεί να είναι τόσο απλά! Οι εξεταστές έχουν αποδείξει και στο παρελθόν ότι εύκολα παρεκκλίνουν από τη λογική της «sos θεματολογίας» και είναι πιθανό να επιλέξουν, για την εξέταση του διδαγμένου, μια ενότητα που δεν είναι τόσο αναμενόμενη! Κατά συνέπεια οι υποψήφιοι και οι υποψήφιες του 2016 θα ήταν φρόνιμο να μελετήσουν σχολαστικά ολόκληρη την εξεταστέα ύλη, πραγματοποιώντας όμως παράλληλα μία παραπάνω επανάληψη στις ενότητες που θεωρούνται περισσότερο πιθανές από άλλες.
Από την ενδελεχή παρατήρηση των ερωτήσεων ανάπτυξης, που έχουν δοθεί στο παρελθόν στα εξεταστικά φύλλα των Αρχαίων Ελληνικών, έχει διαπιστωθεί ότι οι εξεταστικές επιτροπές συχνά επαναλαμβάνουν ερωτήματα που έχουν εμφανιστεί ξανά με ελαφρώς τροποποιημένο τρόπο. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι για το τελευταίο του διάβασμα ένας υποψήφιος θα μπορούσε να μελετήσει τις απαντήσεις των θεμάτων ανάπτυξης που έχουν εμφανιστεί στις Πανελλήνιες Εξετάσεις του διδαγμένου κατά το παρελθόν, καθώς είναι αρκετά πιθανό μία ή περισσότερες απ’ αυτές τις ερωτήσεις να τις ξαναβρεί μπροστά του στις 18 Μαΐου. Μια επίσης πολύ καλή επιλογή για το τελευταίο διάβασμα μπορεί να είναι και η μελέτη των σχολίων του σχολικού βιβλίου, τα οποία πολύ συχνά κρίνονται αναγκαία στις απαντήσεις των ερωτήσεων ανάπτυξης.
Όσον αφορά το θέμα της εισαγωγής οι υποψήφιοι του 2016 θα ήταν καλό να κάνουν μία παραπάνω επανάληψη, μεταξύ άλλων χωρίων, και στην διαλεκτική/μαιευτική μέθοδο του Σωκράτη (σ. 30-31), στο περιεχόμενο της σωκρατικής φιλοσοφίας (σ. 31-32), στους λόγους που δείχνουν ότι η θρησκεία αποτέλεσε το πρόσχημα πίσω από το οποίο κρύβονταν οι πολιτικοί λόγοι της δίωξης του Σωκράτη (σ. 32-33), στην ίδρυση της Ακαδημίας (σ. 36), στη σοφιστική μέθοδο πειθούς του μύθου (σ. 49-50), στην αγωγή των φυλάκων (σ. 88), στην τριμερή διάκριση της πλατωνικής ψυχής (σ. 90-91), στην άποψη (και την ερμηνεία της) του Σωκράτη για την έννοια της δικαιοσύνης (σ. 91-92), στη φιλοσοφική και συγγραφική δραστηριότητα του Αριστοτέλη την περίοδο των Ηθικών Νικομαχείων (σ. 133), στην τριμερή διάκριση της αριστοτελικής ψυχής (σ. 139) και στη σχέση ηθικής και πολιτικής φιλοσοφίας στον Αριστοτέλη (σ. 164). Είναι χαρακτηριστικό ότι το 2015 η εξεταστική επιτροπή επέλεξε τη μορφή του «Σωστού-Λάθους» για τον έλεγχο της εισαγωγής και αυτό είναι πιθανό να επαναληφθεί και φέτος, κάτι βέβαια που για προφανείς λόγους ευνοεί τους υποψηφίους.
Στο αδίδακτο κείμενο οι εξεταστικές επιτροπές, διαχρονικά, δείχνουν μια ιδιαίτερη προτίμηση στα αποσπάσματα του Θουκυδίδη, του Ξενοφώντα και του Δημοσθένη. Σπανιότερα εμφανίζονται και άλλοι αρχαίοι συγγραφείς. Για την απόδοση του αδίδακτου κειμένου στα νέα ελληνικά οι υποψήφιοι θα ήταν καλύτερο να δίνουν προτεραιότητα στην ακριβή απόδοση των νοημάτων παρά των λέξεων του κειμένου, καθώς αυτό που ενδιαφέρει περισσότερο τους βαθμολογητές είναι να προκύπτει ένα ακριβές και «καθαρό» νόημα από το απόσπασμα. Ασφαλώς οι υποψήφιοι ως τελευταία επανάληψη θα ήταν καλό να μελετήσουν το ενδεικτικά επιλεγμένο βοηθητικό λεξιλόγιο που παρουσιάζουμε στη σχετική βιντεο-παρουσίαση, που έχουμε δημιουργήσει για το μάθημα, καθώς και τα βασικά στοιχεία του συντακτικού της αρχαίας ελληνικής.
Μέσα σ’ αυτή τη βιντεο-παρουσίαση διάρκειας 112 λεπτών, που μπορεί καθένας να παρακολουθήσει στο διαδίκτυο (https://www.youtube.com/watch?v=KodylvZcvtA), οι υποψήφιοι της Ο.Π. των Ανθρωπιστικών Σπουδών μπορούν, συμπληρωματικά, να ενημερωθούν για όλα τα θέματα ανάπτυξης που έχουν εμφανιστεί στο διδαγμένο, μπορούν να δουν επιπλέον σημαντικά χωρία της εισαγωγής και μια ολοκληρωμένη παρουσίαση ετυμολογικών στοιχείων για τις δυσκολότερες λέξεις ολόκληρης της εξεταστέας ύλης. Μέσω της ίδιας βιντεο-παρουσίασης οι υποψήφιοι του 2016 μπορούν ακόμα να κάνουν μια σχολαστικότατη επανάληψη στο βασικό λεξιλόγιο του αδίδακτου κειμένου, καθώς και να παρακολουθήσουν γραμματικά και συντακτικά στοιχεία που έχουν αξιοποιηθεί παλαιότερα στις Πανελλήνιες Εξετάσεις του μαθήματος και αναμένεται να εμφανιστούν και φέτος. Τέλος, παρέχονται ειδικές συμβουλές για την τελευταία επανάληψη της γραμματικής.
Καλή αρχή και καλή επιτυχία σ’ όλες τις υποψήφιες και σ’ όλους τους υποψήφιους των Πανελληνίων Εξετάσεων του 2016!
