Παρότι εμφανίζεται επί σκηνής μόνο στο τελευταίο μέρος του δράματος, ο Πέρσης βασιλιάς Ξέρξης συνιστά το συνεκτικό στοιχείο της τραγωδίας του Αισχύλου Πέρσες, το στοιχείο εκείνο δηλαδή που συνδέει τα συστατικά μέρη της τραγωδίας (δομικές ενότητες, σύμβολα, πρόσωπα κτλ). Οι Πέρσες έχουν εύστοχα χαρακτηριστεί «δράμα νόστου»: όπως και στην περίπτωση της Οδύσσειας, ο απών ήρωας κυριαρχεί απολύτως παρά τη φυσική απόσταση που τον χωρίζει από τα επί σκηνής δρώμενα.
Η αδημονία για την επιστροφή του Ξέρξη (αρχικά και του στρατού) διατηρείται και σταδιακά εντείνεται, με διάφορες σκηνικές τεχνικές, από την πρώτη είσοδο του Χορού μέχρι και τη στιγμή της πραγματικής επιστροφής του. Στο έργο του Αισχύλου, τα πάντα αρχίζουν και τελειώνουν στο πρόσωπο του Πέρση βασιλιά, που κυριευμένος από την Άτη άδειασε την Περσία από τους άντρες της και ανάγκασε μια πανίσχυρη και πολύχρυση αυτοκρατορία να γονατίσει ταπεινωμένη.
Αν η τραγωδία είμαι μίμησις πράξεως, η πρᾶξις που συνιστά το επίκεντρο των δρωμένων στους Πέρσες, η καταστροφή στη Σαλαμίνα, έχει ως υποκείμενό της τον Ξέρξη και ως άμεσα και έμμεσα αντικείμενα (δέκτες) της όλα τα υπόλοιπα πρόσωπα του δράματος. Το γεγονός ότι οι συνέπειες της πράξεως αυτής υπερβαίνουν τον ίδιο τον Ξέρξη και εξαπλώνονται στους υπηκόους του συνιστά την κεντρική πολιτική μεταφορά της τραγωδίας αυτής.
Ο Ξέρξης προσωποποιεί τα μεγάλα θέματα της τραγωδίας του Αισχύλου: την ὕβριν που ενυπάρχει εγγενώς στην απόλυτη, αυταρχική και ιμπεριαλιστική εξουσία και αντιθέτως τη δύναμη που παράγεται από την ισότητα και τη συλλογικότητα· τη λειτουργία των θεών και ειδικά του κολαστοῦ Διός ως εγγυητών της παγκόσμιας τάξης και ισορροπίας, του κόσμου· την πανανθρώπινη μοίρα του πολέμου, του θανάτου και του θρήνου.
Διαβάστε τη συνέχεια στη σελίδα antonispetrides.wordpress.com
