Του Δημήτρη Χρυσόπουλου*
Οι Πανελλήνιες εξετάσεις αποτελούν μια διαδικασία αξιολόγησης της μόρφωσης του παιδιού μετά από 12 χρόνια συνεχούς μάθησης, το μέσο για την εκπλήρωση των εφηβικών ονείρων, το πέρασμα στην ενηλικίωση, μια γέφυρα που οδηγεί στην είσοδο στο πανεπιστήμιο και στην κατάκτηση της αυτονομίας από τον έφηβο. Όμως η είσοδος σε ένα οποιοδήποτε Πανεπιστήμιο θα πρέπει σε κάθε περίπτωση να γίνεται συνειδητά με βάση τα πραγματικά «θέλω» του μαθητή και όχι φυσικά απλά για το «θεαθήναι».
Πως όμως να γίνει κάτι τέτοιο όταν ο επαγγελματικός προσανατολισμός, δηλαδή η επιλογή σπουδών και επαγγέλματος, είναι ανεπαρκής και σε πολλές περιπτώσεις ανύπαρκτος; Ολοι μας πρέπει να δίνουμε την απαραίτητη βάση στο ζήτημα αυτό καθώς μια σωστή επιλογή μπορεί να γίνει η αφετηρία μιας επιτυχημένης σταδιοδρομίας. Αντιθέτως, μια άστοχη επιλογή μπορεί να οδηγήσει τον νέο σε ένα επάγγελμα που δεν θα τον ενδιαφέρει, γεγονός που μπορεί να επηρεάσει αρνητικά ολόκληρη τη ζωή του.
Δυστυχώς το Λύκειο, διά μέσου του αναλυτικού προγράμματος σπουδών του, δεν κρίνει απαραίτητη την εμπλοκή των μαθητών σε δραστηριότητες που προάγουν την αυτογνωσία, την επαγγελματική και εκπαιδευτική πληροφόρηση και των διαδικασιών λήψης ορθολογικών αποφάσεων και μεταβάσεων στη ζωή των μαθητών του. Για αυτό, είναι απαραίτητη η επισήμανση ότι ο μαθητής πρέπει να δώσει ιδιαίτερη σημασία στο ζήτημα αυτό ζητώντας την βοήθεια καταρτισμένων στο ζήτημα επιστημόνων.
Σωστή προσέγγιση
του επαγγελματικού προσανατολισμού
Πρώτα απ’ όλα διευκρινίζω τόσο στα παιδιά όσο και στους γονείς τους ότι ο επαγγελματικός προσανατολισμός δεν τελειώνει με την είσοδο σε μια σχολή της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης. Ο επαγγελματικός προσανατολισμός είναι, στην πραγματικότητα, μια διαδικασία που συνεχίζεται ακόμη και μετά την ολοκλήρωση των προπτυχιακών σπουδών με την επιλογή μεταπτυχιακών σπουδών, την επιλογή επαγγέλματος και την ανεύρεση εργασίας.
Κατά τη διαδικασία του επαγγελματικού προσανατολισμού είναι ωφέλιμο να ενημερώνονται οι μαθητές ως προς τα κριτήρια επιλογής σπουδών και επαγγέλματος:
- Προσωπικά ενδιαφέροντα και κλίσεις του κάθε παιδιού.
- Ικανότητες κάθε μαθητή.
- Θετικές επαγγελματικές προοπτικές των σπουδών που σκέπτεται να επιλέξει.
Τέλος, η διαδικασία συμβουλευτικής και επαγγελματικού προσανατολισμού πρέπει να ολοκληρώνεται με τη χρησιμοποίηση επιστημονικών μεθόδων και ειδικών προγραμμάτων. Έτσι, θα αυξηθούν οι πιθανότητες να εντοπιστούν οι κλίσεις των παιδιών ώστε να διασφαλιστεί η αρμονική σύνδεση των ενδιαφερόντων τους με τις σχετικές σπουδές και το μελλοντικό τους επάγγελμα.
Συμπερασματικά οι μαθητές πρέπει να εμπλακούν σε δραστηριότητες με την καθοδήγηση των εκπαιδευτικών τους, να παρουσιάζουν τα αποτελέσματα της εργασίας τους, ώστε να μάθουν πώς να ερευνούν και να αξιολογούν από μόνοι τους, την εκπαιδευτική πληροφόρηση που τους είναι απαραίτητη για την προσωπική και επαγγελματική τους ανάπτυξη. Οι ερευνητικές εργασίες αποκτούν με τον τρόπο αυτό και πιο πρακτικό χαρακτήρα, ώστε όταν κληθούν αργότερα να υποβάλουν το μηχανογραφικό τους ή να πάρουν σημαντικές αποφάσεις για το εκπαιδευτικό και επαγγελματικό τους μέλλον, να έχουν λιγότερο άγχος και να είναι κατάλληλα προετοιμασμένοι.
*Ο Δημήτρης Χρυσόπουλος είναι Φιλόλογος
