Του Δημήτρη Χρυσόπουλου, Φιλόλογου
Η φετινή «γενιά» μαθητών που θα δώσει Πανελλήνιες Εξετάσεις βρίσκεται ήδη στην τελική ευθεία ενόψει του δικού της Γολγοθά. Μια τελική ευθεία που για να έχει όμορφο τέλος, οφείλει να έχει στηριχθεί κατά τη διάρκεια -αρχικά- των καλοκαιρινών μαθημάτων και -έπειτα- της σχολικής χρονιάς, σε μια σωστή προετοιμασία, η οποία θα έχει εφοδιάσει τους μαθητές με όλα τα απαραίτητα «όπλα» ώστε να αντιμετωπίσουν τα ερωτήματα των εξετάσεων με τα μικρότερα δυνατά προβλήματα.
Το «εισιτήριο» για την επιτυχία στις εξετάσεις ¬περνάει μέσα από το τρίπτυχο: σωστή προετοιμασία, συνειδητή επιλογή, αυτοπεποίθηση. Προσοχή όμως: Δεν φτάνει μόνο να κρατάς το εισιτήριο, πρέπει να κατέβεις και στην κατάλληλη στάση… Για το λόγο αυτό στη συνέχεια θα παραθέσουμε τις πιο σημαντικές μεθόδους που θα… αποσυμφορήσουν την «κυκλοφορία» στο δρόμο των παιδιών προς την επιτυχία!
• Τεχνικές βελτίωσης της ικανότητας συγκέντρωσης. Οι στρατηγικές συγκέντρωσης είναι το πρώτο «όπλο» που πρέπει να αποκτήσει κανείς.
• Διατήρηση ίδιου χώρου μελέτης. Είναι προτιμότερο να επιλέγεται πάντα ο ίδιος χώρος μελέτης. Κατά τα διαλείμματα είναι απαραίτητο να γίνεται αλλαγή του χώρου. Ο καθένας πρέπει να βρει ποιες ώρες είναι οι πιο αποδοτικές για αυτόν. Είναι ευνοϊκό να υπάρχουν προκαθορισμένες ώρες διαβάσματος. Κάθε αλλαγή συνήθειας απαιτεί και ανάλογο χρόνο προσαρμογής. Πρέπει να αποφεύγονται όμως κατά τα διαλείμματα δραστηριότητες που διακόπτονται δύσκολα, όπως τηλεόραση, ηλεκτρονικά παιχνίδια και φυσικά η εθιστική ενασχόληση με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
• Στάδια μελέτης. Ποια είναι τα στάδια για τη μελέτη ενός διδακτικού κεφαλαίου; Προεπισκόπηση, γενικός προσανατολισμός, ερωτήσεις (τι λένε οι επικεφαλίδες, ποιο είναι το αναμενόμενο περιεχόμενο, τι φαίνεται να είναι σημαντικό), ενεργητική ανάγνωση, σκέψη (πώς δένουν όλα αυτά που διάβασα με όσα ήδη ήξερα), απόδοση (ελεύθερη απόδοση όσων διαβάσαμε, διαπίστωση των κενών, επιστροφή στο κείμενο), ανασκόπηση. Πώς δεν θα ξεχνάμε; Η επανάληψη πρέπει να ξεκινά αμέσως μετά το διάβασμα. Οσο πιο νωρίς ξεκινάμε την επανάληψη τόσο πιο λίγες είναι συνολικά αναγκαίες. Οσο πιο λεπτομερής είναι η ύλη τόσο πιο πολλές επαναλήψεις χρειαζόμαστε.
• Οχι φόβος και απέχθεια, αλλά σιγουριά. Η προσδοκία να μη βιώσει κανείς καθόλου φόβο για τις εξετάσεις είναι μη ρεαλιστική. Το πιο σημαντικό μάλιστα είναι να μάθει κάποιος να αντιμετωπίζει το φόβο του. Εφόσον λοιπόν το φόβο δημιουργεί βασικά το γεγονός ότι η ύλη για τις εξετάσεις δεν μπορεί να αναπαραχθεί ελεύθερα, η βασική μέθοδος αντιμετώπισης του προβλήματος είναι να βελτιωθούν οι τακτικές της μάθησης.
• Καλός προγραμματισμός. Προτού αρχίσει το διάβασμα, το παιδί πρέπει να φτιάξει ένα σω¬στό οργανόγραμμα – πλάνο με το τι έχει να κάνει ανά μάθημα.
• Σημειώσεις. Καθώς το διάβασμα προχωρά, ο μαθητής πρέπει να κρατά σημειώσεις, οδηγίες και να κάνει περιλήψεις για τις εξετάσεις. Οι σημειώσεις δεν θα πρέπει να είναι εκτενείς, αλ¬λά περισσότερο μια συνοπτική περιγραφή του θέματος, οι βασι¬κοί τύποι, οι σημαντικές ημερομηνίες, στοιχεία που θα το βοηθήσουν να θυμηθεί το συνολικό περιεχόμενο.
• Καλός ύπνος και καλή διατροφή. Ο καλός ύπνος ωφελεί το διάβασμα. Η διατροφή πρέπει να είναι η συνήθης προσεγμένη και ισορροπημένη ως προς το περιεχό¬μενο και την ποσότητα.
Ο ρόλος της οικογένειας. Σημαντική κρίνεται η στάση που θα κρατήσει η οικογένεια την εξεταστική περίοδο. Οι γονείς πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί την περίοδο που το παιδί τους προετοιμάζεται και δίνει εξετάσεις. Η γκρίνια, το άγχος και η πίεση είναι κακοί σύμβουλοι και δεν βοηθούν σε καμία περίπτωση το παιδί να αποδώσει καλύτερα. Για τον μαθητή πρέπει να εξασφαλιστεί ένα ήρεμο και χωρίς εντάσεις περιβάλλον. Η πίεση προς το παιδί να διαβάσει όταν αυτό δεν θέλει, όσο κι αν φωνάξει ή απειλήσει ο γονέας δεν θα έχει κανένα απολύτως όφελος.
• Καλή παρουσίαση του γραπτού. Το γραπτό πρέπει να έχει καλή παρουσίαση. Είναι άδι¬κο τόσος κόπος να μην πιάσει τόπο εξαιτίας ενός κακογραμμέ¬νου γραπτού. Οι καθηγητές θα διορθώσουν πολλά γραπτά σε πολύ σύντομο χρόνο, άρα θα δυσκολευτούν να ανακαλύψουν το περιεχόμενο ενός κακογραμμένου γραπτού.
• Οργάνωση του χρόνου. Την ώρα της εξέτασης χρειάζεται αυτοσυγκέντρωση και χαλάρωση. Οι υποψήφιοι θα πρέπει να κατανείμουν το χρόνο τους σωστά και να χρησιμοποιήσουν τις τελευταίες σελίδες του τετραδίου ως πρόχειρο, ώστε να οργανώσουν τις σκέψεις τους ακόμα και σε αυτά που τους φαίνονται εύκολα και βατά. Αν πάλι, κολλήσουν σε κάποια ερώτηση, καλό είναι να την αφήσουν για λίγο και να προχωρήσουν στην επόμενη.
Τέλος, κρίνεται σκόπιμο να υπογραμμιστεί το πόσο σημαντικό είναι να συνειδητοποιήσουν, παιδιά και γονείς, πως οι Πανελλήνιες Εξετάσεις δεν είναι εξετάσεις ζωής, απλά κρίνουν τις προσωπικές επιδόσεις του εξεταζόμενου σε ένα συγκεκριμένο γνωστικό πεδίο. Οι Πανελλήνιες Εξετάσεις αποτελούν μια αλυσίδα με πολλούς κρίκους (διάβασμα, καθηγητές, ψυχολογία, γονείς κλπ.) και αν σπάσει έστω ένας, τότε η προσπάθεια για επιτυχία τίθεται σε άμεσο κίνδυνο.
