Tum terror Cassium concussit et e somno eum excitavit. Cassius servos inclamavit et de homine eos interrogavit. Illi neminem viderant. Cassius iterum se somno dedit eandemque speciem somniavit. Paucis post diebus res ipsa fidem somnii confirmavit. Nam Octavianus supplicio capitis eum adfecit.
Cum omnes recentem esse dixissent, «Atqui ante tertium diem» inquit «scitote decerptam esse Carthagine. Tam prope a muris habemus hostem! Itaque cavete periculum, tutamini patriam. Opibus urbis nolite confidere. Fiduciam, quae nimia vobis est, deponite. Neminem credideritis patriae consulturum esse, nisi vos ipsi patriae consulueritis.
Cum Octavianus post victoriam Actiacam Romam rediret, homo quidam ei occurrit corvum tenens; eum instituerat haec dicere: «Ave Caesar victor imperator».Caesaris multum interfuit corvum emere; itaque viginti milibus sestertium eum emit. Id exemplum sutorem quendam incitavit, ut corvum doceret parem salutationem. Diu operam frustra impendebat; quotiescumque avis non respondebat, sutor dicere solebat.
qui spem Catilinae mollibus sententiis aluerunt coniurationemque nascentem non credendo confirmaverunt; quorum auctoritatem secuti multi non solum improbi verum etiam imperiti, si in hunc animadvertissem, crudeliter et regie id factum esse dicerent.
Παρατηρήσεις
- Να μεταφράσετε τα παρακάτω αποσπάσματα.
- Illi neminem… somnii confirmavit.
- Tam prope a muris… patriae consulueritis.
- Cum Octavianus post victoriam… doceret parem salutationem.
- qui spem Catilinae… esse dicerent.
Μονάδες 40
- α) Να γράψετε τους ζητούμενους τύπους:
concussit:ο ίδιος τύπος στην ενεργητική περιφραστική συζυγία
viderant: απαρέμφατο μέλλοντα στην άλλη φωνή
dedit: το ίδιο πρόσωπο στην υποτακτική παρατατικού στην ίδια φωνή
adfecit:2ο ενικό προστακτικής ενεστώτα
scitote: απαρέμφατο παρακειμένου στην ίδια φωνή
cavete: αιτιατική ενικού αρσενικού γένους γερουνδιακού
nolite:2ο πληθυντικό οριστικής ενεστώτα
confidere:απαρέμφατο συντελεσμένου μέλλοντα
rediret:3ο πληθυντικό προστακτικής μέλλοντα
emere: αφαιρετική σουπίνο
solebat:3ο πληθυντικό υποτακτικής υπερσυντέλικου
aluerunt:αιτιατική σουπίνο
secuti:ο ίδιος τύπος στον ενεστώτα
factum esse:3ο πληθυντικό οριστικής ενεστώτα στην ίδια φωνή
credendo:η γενική του ίδιου τύπου
Μονάδες 15
β) Να γράψετε τους ζητούμενους τύπους:
Illi:η ίδια πτώση στο ουδέτερο γένος ενικού αριθμού
neminem:γενική ενικού
diebus:η ίδια πτώση στον άλλο αριθμό
capitis:αιτιατική πληθυντικού
recentem:ο ίδιος τύπος στο συγκριτικό βαθμό
prope: υπερθετικός βαθμός
vos:η ίδια πτώση στο α´ πρόσωπο στον άλλο αριθμό
ipsi:γενική ενικού αρσενικού γένους
victor:γενική πληθυντικού
milibus:ονομαστική στον ίδιο αριθμό
sestertium:γενική ενικού
Diu:υπερθετικός βαθμός
mollibus:υπερθετικός βαθμός
crudeliter:συγκριτικός βαθμός
Μονάδες 15
3.Να αναγνωρίσετε συντακτικά τις υπογραμμισμένες λέξεις του κειμένου: post, supplicio, Opibus, vobis, milibus, sententiis.
Μονάδες 6
- α) ante tertium diem. Να δηλώσετε τον προσδιορισμό του χρόνου με εναλλακτικό τρόπο.
Μονάδες 3
β) capitis. Να δηλώσετε τη γενική της ποινής με εναλλακτικό τρόπο.
Μονάδα 1
γ) tutamini patriam. Να δηλώσετε την απαγόρευση με όλους τους δυνατούς τρόπους.
Μονάδες 4
δ) Cum Octavianus post victoriam Actiacam Romam rediret. Να συμπτύξετε τη δευτερεύουσα πρόταση σε μετοχή.
Μονάδες 2
ε) Να αντικατασταθεί το didicit από τον σωστό τύπο του doceo και να γίνουν οι απαραίτητες αλλαγές στη σύνταξη (με δυο τρόπους)
Μονάδες 4
στ) nascentem. Να αναλύστε τη μετοχή στην αντίστοιχη δευτερεύουσα πρόταση.
Μονάδες 3
ζ) ut corvum doceret parem salutationem. Να μετατρέψετε την πρόταση ώστε να αναφέρεται στο παρόν – μέλλον.
Μονάδα 1
η) Carthagine. Να δηλώσετε τη στάση σε τόπο χρησιμοποιώντας τα παρακάτω ουσιαστικά.(Italiā, Roma, domus)
Μονάδες 3
- quotiescumque avis non respondebat. Να αναγνωρίσετε τη δευτερεύουσα πρόταση.
Μονάδες 3
ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ
- Εκείνοι δεν είχαν δει κανέναν. Ο Κάσσιος παραδόθηκε ξανά στον ύπνο κι ονειρεύτηκε την ίδια μορφή. Λίγες μέρες αργότερα τα ίδια τα πράγματα επιβεβαίωσαν την αξιοπιστία του ονείρου.
Τόσο κοντά στα τείχη έχουμε τον εχθρό! Φυλαχτείτε λοιπόν από τον κίνδυνο, προστατέψτε την πατρίδα. Μην έχετε εμπιστοσύνη στις δυνάμεις της πόλης. Να αποβάλετε την αυτοπεποίθηση που είναι υπερβολική σε σας. Μην πιστέψετε πως θα ενδιαφερθεί κανείς για την πατρίδα, αν εσείς οι ίδιοι δεν φροντίσετε για την πατρίδα.
Καθώς (ή: όταν) ο Οκταβιανός επέστρεφε στη Ρώμη μετά τη νίκη του στο Άκτιο, πήγε να τον συναντήσει κάποιος άνθρωπος που κρατούσε ένα κοράκι. Το είχε διδάξει να λέει τα εξής: «Χαίρε, Καίσαρα, νικητή στρατηγέ». Ο Καίσαρας ενδιαφέρθηκε πολύ να αγοράσει το κοράκι˙ το αγόρασε λοιπόν για είκοσι χιλιάδες σηστερτίους. Το παράδειγμα αυτό παρακίνησε κάποιον παπουτσή να μάθει τον ίδιο χαιρετισμό σ’ ένα κοράκι.
Αυτοί εξέθρεψαν την ελπίδα του Κατιλίνα με επιεικείς αποφάσεις και ενίσχυσαν τη συνωμοσία, που γεννιόταν, με το να μην πιστεύουν (στην ύπαρξή της). Υπό την επιρροή αυτών ενεργώντας πολλοί, όχι μόνο φαύλοι αλλά και άπειροι, αν τον είχα τιμωρήσει, θα έλεγαν ότι αυτό έγινε σκληρά και τυραννικά.
- α) Να γράψετε τους ζητούμενους τύπους (για τους περιφραστικούς να ληφθεί υπόψη το υποκείμενο):
concussit:concussurus fuit
viderant:visum iri
dedit:daret
adfecit:adfice
scitote:sci(v)isse
cavete:cavendum
nolite:non vultis
confidere:confisos fore
rediret:redeunto
emere:emptu
solebat:soliti essent
aluerunt:alitum (altum)
secuti:sequentes
factum esse:fiunt
credendo:credendi
β) Να γράψετε τους ζητούμενους τύπους:
Illi:illud
neminem:nullius
diebus:die
capitis:capita
recentem:recentiorem
prope:proxime
vos: ego
ipsi:ipsius
victor:victorum
milibus: milia
sestertium:sestertii
Diu:diutissime
mollibus:mollissimis
crudeliter: crudelius
- post:επιρρηματικός προσδιορισμός του χρόνου στο confirmavit
supplicio:αφαιρετική οργανική του μέσου στο adfecit.
Opibus:αφαιρετική οργανική του μέσου στο confidere.
vobis: δοτική προσωπική κτητική στο est.
Milibus: αφαιρετική της συγκεκριμένης αξίας στο emit.
sententiis:αφαιρετική οργανική του τρόπου (ή του μέσου) στο ρήμα aluerunt.
- α)tertioantedie
β) capite(αφαιρετική της ποινής)
γ) nolite tutaripatriam/ ne tutati sitispatriam
δ) Ηomo quidam Octaviano, post victoriam Actiacam Romam redeunti, occurrit corvum tenens;
ε) Tandem corvus salutationem doctus est (a sutore)- παθητικήσύνταξη
Tandem sutor corvum salutationem docuit – ενεργητικήσύνταξη
στ) coniurationem quae nascebatur
ζ) Id exemplum sutorem quendam incitat, ut corvum doceat parem salutationem
η) Στάση σε τόπο: in Italiā, Romae, domi
5.Δευτερεύουσα επιρρηματική χρονική πρόταση, που λειτουργεί ως επιρρηματικός προσδιορισμός του χρόνου στο περιεχόμενο της κύριας πρότασης με ρήμα το solebat. Εισάγεται με τον χρονικό-επαναληπτικό σύνδεσμο quotiescumque, ο οποίος ισοδυναμεί με τον επαναληπτικό cum. Εκφέρεται με οριστική, γιατί η πράξη ενδιαφέρει από καθαρά χρονική άποψη, και συγκεκριμένα, με οριστική παρατατικού (respondebat). Εκφράζει την αόριστη επανάληψη στο παρελθόν και, σε σχέση με την κύρια πρόταση, δηλώνει το σύγχρονο.
Βρείτε όλα τα Προτεινόμενα Θέματα για τις Πανελλαδικές Εξετάσεις
