Του Δημήτρη Χρυσόπουλου, Φιλόλογου – Ιστορικού
Μπαίνοντας στην τελική ευθεία πλέον για τις φετινές πανελλαδικές εξετάσεις, εκτός από την αγωνία και το άγχος για επιτυχία σ’ αυτές, ένα ζήτημα που σίγουρα απασχολεί κάθε χρόνο μαθητές και γονείς είναι αυτό του τόπου σπουδών. Πλησιάζοντας προς τις εξετάσεις, πόσο μάλλον όταν αυτές τελειώσουν και ανακοινωθούν οι βαθμολογίες, είναι σύνηθες φαινόμενο το επίκεντρο του ενδιαφέροντος (αν υποθέσουμε ότι ο στόχος ως προς το είδος των σπουδών επετεύχθη) να στρέφεται στην πόλη που θα φιλοξενήσει τον νέο φοιτητή…
Διαχρονικά, η εντοπιότητα αποτελούσε έναν ιδιαίτερα σημαντικό παράγοντα επιλογής. Ειδικότερα τα τελευταία «δύσκολα» χρόνια, που η οικονομική κρίση έχει πλήξει το σύνολο σχεδόν των οικογενειών, οι υποψήφιοι των χαμηλών και μεσαίων οικονομικών στρωμάτων επιλέγουν πρωτίστως σχολές που είναι κοντά στον τόπο διαμονής τους. Για τις οικογένειες πού δύσκολα τα βγάζουν πέρα, η επιλογή αυτή είναι μονόδρομος. Όσο όμως ανεβαίνει η οικονομική κλίμακα, η επιλογή αυτή μειώνεται σημαντικά και σειρά παίρνει η κλίση του υποψηφίου και η αίγλη μιας σχολής.
Έτσι λοιπόν οι υποψήφιοι φοιτητές, αντί να διεκδικούν την είσοδό τους σε σχολές πανεπιστημίων άλλων πόλεων, όπως συνέβαινε τα προηγούμενα χρόνια, προτιμούν πλέον σχολές κοντά στον τόπο κατοικίας τους. Κατά συνέπεια παρουσιάζεται η εικόνα τα τελευταία χρόνια με όλο και περισσότεροι να συμπληρώνουν ως «πρώτη προτίμησή» τους τμήματα που παραδοσιακά έμεναν στα αζήτητα…
Γιατί να σπουδάσω στην πόλη μου;
Σίγουρα είναι ένα ερώτημα που έχει απασχολήσει ένα μεγάλο μέρος των υποψήφιων φοιτητών, γι’ αυτό και θα προσπαθήσουμε να το διερευνήσουμε μέσα από την πάντα φιλόξενη στήλη του «www.filologikos-istotopos.gr». Μαθαίνεις λοιπόν ότι περνάς στην πόλη σου και το πρώτο συναίσθημα είναι χαρά κυρίως γιατί δεν θα χάσεις τους φίλους σου, εφόσον παραμείνουν και αυτοί στην πόλη σου, και επειδή θα μπορέσεις να γνωρίσεις και να τριγυρίσεις ακόμα πιο πολύ τον τόπο καταγωγής σου. Σε δεύτερη ανάλυση όμως, προβληματίζεσαι γιατί σκέφτεσαι πόσο διαφορετικά και πόσο ελεύθερα θα ήταν τα πράγματα αν περνούσες σε κάποια άλλη πόλη, καθώς κατά πάσα πιθανότητα θα εξακολουθείς να μένεις στο ίδιο σπιτικό με την οικογένειά σου. Ωστόσο, οι καιροί είναι δύσκολοι και αν είσαι ευαισθητοποιημένος άνθρωπος θα καταλήξεις στο συμπέρασμα ότι δεν θα επιβαρύνεις οικονομικά τους δικούς σου για τα επόμενα -στην καλύτερη περίπτωση- 4 χρόνια. Ειδικότερα κιόλας αν έχεις περάσει σε κάποια σχολή που το αντικείμενό της είναι απόλυτα συμβατό με τις κλίσεις σου και τα «θέλω» σου.
«Σπουδές στην πόλη μου» σημαίνει ότι ο καινούργιος φοιτητής δεν θα χαθεί απότομα με όλους τους φίλους του. Επιπρόσθετα θα γνωρίσει καλύτερα την πόλη του, ενώ ίσως φαντάζει πιο εύκολο να βρει κάποια εργασία ώστε να έχει οικονομική ανεξαρτησία, κάτι που επίσης θα τον ενθαρρύνει πολύ ψυχολογικά. Φυσικά δεν θα πρέπει να ξεχνάμε την απαλλαγή (στο μέτρο του λογικού πάντα) από δουλειές που απαιτεί ένα νοικοκυριό. Τέλος, θα ήταν παράλειψη να μην τονίσω και το πόσο σημαντικό είναι για κάθε άνθρωπο γενικά να βρίσκεται δίπλα στην οικογένειά του ανά πάσα στιγμή, γεγονός που του δίνει περισσότερη δύναμη να παραμερίσει τις δυσκολίες και να συνεχίσει.
Σε κάθε περίπτωση υπάρχει και ο αντίλογος σε όλα τα παραπάνω, όμως στόχος μου δεν είναι να πείσω τα παιδιά να σπουδάσουν στην πόλη τους, αλλά να καταλάβουν ότι υπάρχουν λύσεις και τρόποι να φέρουμε τα πράγματα στα μέτρα μας. Πριν λοιπόν κάποιος ζυγίσει όλα τα δεδομένα και αποφασίσει για τις σπουδές του πρέπει να έχει υπόψη ότι οι φοιτητές των ελληνικών πανεπιστημίων απολαμβάνουν όλα τα προνόμια που η «πτωχευμένη» Ελλάδα ακόμη και σήμερα τους προσφέρει, όπως είναι οι δωρεάν σπουδές και τα συγγράμματα, οι εκπτώσεις στα μέσα μεταφοράς και στη σίτισή τους.
Όμως, αποτελεί κοινό τόπο η άποψη ότι οι νεοεισαχθέντες, ιδιαίτερα αν περάσουν σε διαφορετική πόλη από αυτή της κατοικίας τους, συχνά επενδύουν περισσότερο χρόνο στα κοινωνικά δρώμενα και στις εξωπανεπιστημιακές δραστηριότητες παρά στις σπουδές τους. Ωστόσο, οι φοιτητές που αποφασίζουν να ασχοληθούν σοβαρά μ’ αυτές, που επενδύουν το μέγιστο του χρόνου και των δυνατοτήτων τους στη μάθηση και στη μέγιστη αξιοποίηση των μαθησιακών εργαλείων τα οποία προσφέρουν τα ελληνικά πανεπιστήμια, συνήθως αριστεύουν.
Συμπερασματικά, οι προπτυχιακές σπουδές στα ελληνικά πανεπιστήμια, για κάθε φοιτητή, ουδόλως υστερούν ανεξαρτήτως της έδρας του ιδρύματος… Οι νέοι επιστήμονες είναι απολύτως ανταγωνιστικοί στο διεθνές εργασιακό περιβάλλον και γίνονται εκθύμως δεκτοί ως υπότροφοι από τα καλύτερα διεθνή πανεπιστήμια για μεταπτυχιακές σπουδές. Η επιλογή όμως για τον τόπο σπουδών θα πρέπει να γίνει ώριμα και συνειδητά αφού δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η φοιτητική ζωή αποτελεί για κάθε νέο ένα μεγάλο όνειρο… Ένα όνειρο που πρέπει να το ζήσει όσο πιο όμορφα γίνεται!
