Αδίδακτο κείμενο: Ξενοφῶντος Ἱέρων 3. 12-18
Το κύριο αντικείμενο της συνομιλίας, που περιγράφεται στον Ιέρωνα, δεν είναι η βελτίωση της τυραννικής κυβέρνησης αλλά η διαφορά ανάμεσα σε τυραννικό και ιδιωτικό βίο σε σχέση με τις ανθρώπινες χαρές και λύπες. Στο συγκεκριμένο απόσπασμα γίνεται διάκριση των πολέμων που διεξάγουν οι πόλεις μεταξύ τους και στους πολέμους που διεξάγουν οι τύραννοι με τους υποδουλωμένους πολίτες.
καὶ πόλεμοι μὲν δή εἰσιν οὕς τε αἱ πόλεις πολεμοῦσι καὶ οὓς οἱ τύραννοι πρὸς τοὺς βεβιασμένους· τούτων δὴ τῶν πολέμων ὅσα μὲν ἔχει χαλεπὰ ὁ ἐν ταῖς πόλεσι, ταῦτα καὶ ὁ τύραννος ἔχει· καὶ γὰρ ἐν ὅπλοις δεῖ εἶναι ἀμφοτέρους καὶ φυλάττεσθαι καὶ κινδυνεύειν, καὶ ἄν τι πάθωσι κακὸν ἡττηθέντες, λυποῦνται ἐπὶ τούτοις ἑκάτεροι. μέχρι μὲν δὴ τούτου ἴσοι οἱ πόλεμοι· ἃ δὲ ἔχουσιν ἡδέα οἱ †συνόντες <ταῖς> πόλεσι πρὸς τὰς πόλεις, ταῦτα οὐκέτι ἔχουσιν οἱ τύραννοι. αἱ μὲν γὰρ πόλεις δήπου ὅταν κρατήσωσι μάχῃ τῶν ἐναντίων, οὐ ῥᾴδιον εἰπεῖν ὅσην μὲν ἡδονὴν ἔχουσιν ἐν τῷ τρέψασθαι τοὺς πολεμίους, ὅσην δ’ ἐν τῷ διώκειν, ὅσην δ’ ἐν τῷ ἀποκτείνειν τοὺς πολεμίους, ὡς δὲ γαυροῦνται ἐπὶ τῷ ἔργῳ, ὡς δὲ δόξαν λαμπρὰν ἀναλαμβάνουσιν, ὡς δ’ εὐφραίνονται τὴν πόλιν νομίζοντες ηὐξηκέναι. ἕκαστος δε τις προσποιεῖται καὶ τῆς βουλῆς μετεσχηκέναι καὶ πλείστους ἀπεκτονέναι, χαλεπὸν δὲ εὑρεῖν ὅπου οὐχὶ καὶ ἐπιψεύδονται, πλέονας φάσκοντες ἀπεκτονέναι ἢ ὅσοι ἂν τῷ ὄντι ἀποθάνωσιν· οὕτω καλόν τι αὐτοῖς δοκεῖ εἶναι τὸ πολὺ νικᾶν. ὁ δὲ τύραννος ὅταν ὑποπτεύσῃ καὶ αἰσθανόμενος τῷ ὄντι ἀντιπραττομένους τινὰς ἀποκτείνῃ, οἶδεν ὅτι οὐκ αὔξει ὅλην τὴν πόλιν, ἐπίσταταί τε ὅτι μειόνων ἄρξει, φαιδρός τε οὐ δύναται εἶναι οὐδὲ μεγαλύνεται ἐπὶ τῷ ἔργῳ, ἀλλὰ καὶ μειοῖ καθ’ ὅσον ἂν δύνηται τὸ γεγενημένον, καὶ ἀπολογεῖται ἅμα πράττων ὡς οὐκ ἀδικῶν πεποίηκεν. οὕτως οὐδ’ αὐτῷ δοκεῖ καλὰ τὰ ποιούμενα εἶναι. καὶ ὅταν ἀποθάνωσιν οὓς ἐφοβήθη, οὐδέν τι μᾶλλον τοῦτο θαρρεῖ, ἀλλὰ φυλάττεται ἔτι μᾶλλον ἢ τὸ πρόσθεν. καὶ πόλεμον μὲν δὴ τοιοῦτον ἔχων διατελεῖ ὁ τύραννος ὃν ἐγὼ δηλῶ.
Ξενοφῶντος Ἱέρων 3. 12-18
Λεξιλόγιο
- βιάζομαι= υποδουλώνομαι
- γαυροῦμαι= επαίρομαι
ΑΣΚΗΣΕΙΣ
- αἱ μὲν γὰρ πόλεις δήπου…μετεσχηκέναι καὶ πλείστους ἀπεκτονέναι. Να μεταφράσετε το παραπάνω απόσπασμα.
Μονάδες 20
- Πώς αντιμετωπίζει ο τύραννος όσους τον αντιστρατεύονται και πώς αισθάνεται για τις πράξεις του;
Μονάδες 10
- α)αἱ μὲν γὰρ πόλεις δήπου οὐ ῥᾴδιον εἰπεῖν ὅσην μὲν ἡδονὴν ἔχουσιν ἐν τῷ τρέψασθαι τοὺς πολεμίους, ὅσην δ’ ἐν τῷ διώκειν. Να μεταφέρετε τα ρήματα του αποσπάσματος στην άλλη φωνή.
β)Να εντοπίσετε τρία διαφορετικά ρήματα σε αόριστο (αόριστο α´, αόριστο β´ και παθητικό αόριστο α´) και να γράψετε το απαρέμφατο στον ίδιο χρόνο.
γ) Να εντοπίσετε τρεις ρηματικούς τύπους συνηρημένων ρημάτων α´ και β´ τάξης και να γράψετε την προστακτική ενεστώτα στην ίδια φωνή.
Μονάδες 10
- α)Να εντοπίσετε μια αναφορική, μια δεικτική και μια αόριστη αντωνυμία και να αναγνωρίσετε τον συντακτικό τους ρόλο.
β)οὕτως οὐδ’ αὐτῷ δοκεῖ καλὰ τὰ ποιούμενα εἶναι. καὶ ὅταν ἀποθάνωσιν οὓς ἐφοβήθη, οὐδέν τι μᾶλλον τοῦτο θαρρεῖ, ἀλλὰ φυλάττεται ἔτι μᾶλλον ἢ τὸ πρόσθεν. καὶ πόλεμον μὲν δὴ τοιοῦτον ἔχων διατελεῖ ὁ τύραννος ὃν ἐγὼ δηλῶ. Στο παραπάνω απόσπασμα να εντοπίσετε τον λανθάνοντα υποθετικό λόγο και να τον αναγνωρίσετε.
γ)καὶ πόλεμοι μὲν δή εἰσιν οὕς τε αἱ πόλεις πολεμοῦσι. Να μεταφέρετε την περίοδο στον πλάγιο λόγο με όλους τους δυνατούς τρόπους με εξάρτηση: Ἱέρων εἶπε.
Μονάδες 10
Θεματογραφία Αρχαίων Ελληνικών |