Ο Μύθος του Σπηλαίου – Άννα Χ. Μαρκοπούλου. Μάθημα 4ον: Η έξοδος από την εικονική πραγματικότητα
Οι ΦΡΥΚΤΩΡΙΕΣ παρουσιάζουν τον κύκλο «Ο ΜΥΘΟΣ ΤΟΥ ΣΠΗΛΑΙΟΥ ΣΕ 8 ΜΑΘΗΜΑΤΑ», με την κα ΑΝΝΑ Χ. ΜΑΡΚΟΠΟΥΛΟΥ, Δρ. Επιστημών της Αγωγής του Πανεπιστημίου Σορβόννης (Paris V – René Descartes). Τίτλος 4ου μαθήματος: Η έξοδος από την εικονική στην φυσική πραγματικότητα (Πολιτεία, Ζ΄, 515c4-516a4). Σύγχρονη απόδοση αρχαίου κειμένου: Δρ. Άννα Χ. Μαρκοπούλου. Το μάθημα κινηματογραφήθηκε την 23η Νοεμβρίου 2018.
ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ 4ΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ
Η έξοδος από την εικονική στην φυσική πραγματικότητα (Πολιτεία, Ζ΄, 515c4-516a4)
Σε αυτό το σημείο της διηγήσεως του μύθου αρχίζει η σταδιακή πρόοδος, δηλαδή η έξοδος του δεσμώτου από την εικονική πραγματικότητα του σπηλαίου και η πορεία του προς το φως της αληθινής παιδείας.
Ο Σωκράτης περιγράφει αυτήν την έξοδο ως απαλλαγή των δεσμωτών από τα δεσμά και ως θεραπεία από την αφροσύνη. Με άλλα λόγια, ο Σωκράτης αναφέρεται εδώ στην θεραπεία του νου από την νόσο της διπλής αγνοίας και την συνακόλουθη κατάκτηση της αρετής της φρονήσεως, η οποία, με την σειρά της επιφέρει ωφέλεια στον νου.
Σε τί συνίσταται, όμως, αυτή η ωφέλεια; Είναι η λύτρωση του νου από τα δεσμά της αδράνειας και το πέρασμα στην αυτο-κίνηση. Μόνο με αυτόν τον τρόπο, ο δεσμώτης θα καταστεί ικανός να επιτύχει το πέρασμα από την «παρά φύσιν» ζωή που ζούσε μέσα στην τεχνητή και εικονική πραγματικότητα του σπηλαίου, στην φυσική πραγματικότητα που αντικρύζει, αμέσως μόλις βγει από το σπήλαιο.
Η έξοδος από το σπήλαιο είναι αποτέλεσμα της εσωτερικής ανάγκης που αισθάνεται η ψυχή να λυτρωθεί από την ακινησία η οποία, όπως αναφέραμε στο προηγούμενο μάθημα, την οδηγεί στον θάνατο. Επίσης, η έξοδος αυτή γίνεται «εξαίφνης», δηλαδή ξαφνικά. Αυτό το «εξαίφνης» συμβολίζει την στιγμιαία υπέρβαση του χρόνου που πραγματοποιεί η ψυχή, προκειμένου να περάσει από τον ψεύτικο χρόνο της εικονικής πραγματικότητας εντός του σπηλαίου, στον αληθινό χρόνο της φυσικής πραγματικότητας εκτός του σπηλαίου.
Η έξοδος αυτή, όμως, δεν είναι εύκολη για τον δεσμώτη, επειδή έχει συνηθίσει να ζει μέσα στο ψεύδος της εικονικής πραγματικότητας. Ο Πλάτων αναδεικνύει εδώ την μεγάλη δύναμη της συνήθειας, λέγοντας ότι, ακόμη και αν βρισκόταν κάποιος που θα υποδείκνυε στον δεσμώτη ότι αυτά που έβλεπε μέσα στην εικονική πραγματικότητα του σπηλαίου ήταν ψεύτικα, ενώ αυτά που βλέπει τώρα είναι πιο κοντά στην αλήθεια, ο δεσμώτης δεν θα το παραδεχόταν.
Η άρνηση αυτή του δεσμώτου να δεχθεί την αλήθεια που αντικρύζει, ενισχύεται από την αγανάκτησή του, η οποία προέρχεται από το ότι η καρδιά του, δηλαδή το «θυμοειδές μέρος» της ψυχής του (ο λευκός ίππος) αρνείται να συμμαχήσει με τον νου του, δηλαδή το «λογιστικόν μέρος» της ψυχής του (τον ηνίοχο).
Άννα Χ. Μαρκοπούλου
Διαβάστε το αρχαίο κείμενο και την σύγχρονη απόδοση όλων των μαθημάτων του «Μύθου του σπηλαίου» εδώ: https://drive.google.com/file/d/1Fc2i… Η απόδοση του αρχαίου κειμένου στην σύγχρονη μορφή της γλώσσας μας έγινε από την Δρ. Άννα Χ. Μαρκοπούλου.
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΟΜΙΛΗΤΡΙΑΣ Βιογραφικό σημείωμα Δρ. Άννας Χ. Μαρκοπούλου: https://drive.google.com/file/d/16RoI…
Για οποιαδήποτε πληροφορία ή καταγγελία, παρακαλούμε, ενημερώστε μας στην κεντρική ιστοσελίδα: http://www.fryktories.net
