Tου Νίκου Τσούλια
Επιστροφή στα θρανία: η μόνη επιστροφή που δεν σημαίνει πορεία προς τα πίσω αλλά προς τα μπροστά, στο … πολύ μπροστά!
Το οριστικό τέλος του καλοκαιριού (και των διακοπών του) και το φθινοπώριασμα, το πραγματικό «μήνυμα» του Σεπτεμβρίου και το συμμάζεμά μας από το καλοκαιρινό χαλάρωμα σηματοδοτούνται από ένα απλό γεγονός: την επιστροφή στα θρανία μαθητών και φοιτητών.
Είναι από τους πιο ισχυρούς εποχιακούς συμβολισμούς κάθε κοινωνίας. Δεκαετίες και δεκαετίες πολλές επαναλαμβάνουν το ίδιο σκηνικό. Εκατοντάδες χιλιάδες παιδιά, όλος ο νεανικός πληθυσμός της χώρας και μαζί τους γονείς, παππούδες και γιαγιάδες είναι προσανατολισμένοι προς τους θεσμούς της μάθησης με ελπίδες και όνειρα, με φιλοδοξίες και σχεδιασμούς αλλά και με φοβίες και με αναστολές, με περίσκεψη και με προβληματισμούς. Μικρά, άπειρα, ατέλειωτα ποταμάκια βημάτων οδηγούν στις τόσες και τόσες εστίες της θεσμικής γνώσης για την έναρξη και για το μετέπειτα οδοιπορικό της σχολικής ζωής.
Νήπια που πισωπατούν (η προσωρινή απομάκρυνσή τους από την οικογενειακή φωλιά είναι επισφαλής για την ανήσυχη συνείδησή τους…), παιδιά του Δημοτικού (που αναρωτιούνται ποια δασκάλα ή ποιο δάσκαλο θα έχουν: την αγαπημένη / τον αγαπημένο ή άγνωστους;), έφηβοι του Γυμνασίου (που νιώθουν μεγαλωμένοι και τολμηροί), νέοι και νέες του Λυκείου (που όλη η σκέψη τους είναι στη μετά το λύκειο εποχή τους), κουρασμένοι μαθητές και μαθήτριες της Γ΄ τάξης από το καλοκαιρινό διάβασμα και πιο πολύ από το άγχος των επερχόμενων πανελλαδικών εξετάσεων, φοιτητές (που κάνουν τους λογαριασμούς τους για την εξεταστική και για τα μεταπανεπιστημιακά τους βήματα), μα πάνω από όλους και από όλα τα πρωτάκια κάθε εκπαιδευτικού θεσμού (που ανοίγουν μια καινούργια σελίδα με απορία και ανησυχία για το κατά πόσο θα καταφέρουν να «ριζοπιάσουν» στα νέα τους καθήκοντα…) συνθέτουν την ελπίδα του λαού και του έθνους, είναι οι δημιουργοί του μέλλοντός μας…
Και από την …άλλη πλευρά είναι η υποδοχή. Εκπαιδευτικοί κάθε ηλικίας και κάθε γενιάς – αναπληρωτές με τη χρόνια αβεβαιότητα ως προς το επαγγελματικό τους μέλλον, δάσκαλοι σε απομακρυσμένα χωριά που θυμίζουν παλιούς καιρούς, καθηγητές και καθηγήτριες που θα περιδιαβαίνουν ακόμα και σε 4-5 σχολεία για να συμπληρώνουν ωράριο, νέοι παιδαγωγοί με ορμή και πάθος, δάσκαλοι εμπνευσμένοι, φιλόδοξοι εκπαιδευτικοί με σχέδια σχολικού πολιτισμού πέραν των τυπικών τους υποχρεώσεων αλλά και εκπαιδευτικοί χωρίς οίστρο και παλμό, απλοί υπάλληλοι, και εκπαιδευτικοί που μετράνε μήνες και μέρες για την οριστική τους έξοδο, διευθυντές πρωτοποριακοί αλλά και τυπολάτρες, ένας ολόκληρος παιδαγωγικός και επιστημονικός κόσμος, ποικιλόμορφος και έντονα διαστρωματικός περιμένει όλα αυτά τα ξεχωριστά ρεύματα της οργανωμένης μάθησης, για να βρουν από κοινού τα νέα «σημάδια» του αύριο με στοιχεία παρμένα από το σήμερα και το χθες.
Μπορεί τα θρανία να συμβολίζουν πειθαρχία, σιωπή και ακινησία, υποχρέωση και ομοιομορφία αλλά πρόκειται για το βαρύ φορτίο των παλιότερων καιρών του αυταρχισμού και της επιβολής που κουβαλούν, γιατί σήμερα φυσάνε ισχυροί άνεμοι εκδημοκρατισμού και φιλελευθερισμού, παιδαγωγικής ελευθερίας και πολλαπλών καινοτομιών και λίγες εικόνες θυμίζουν το χθες.
Και ένα είναι το μέλημα των γονέων, να καλλιεργούν την αγάπη των παιδιών τους για τη γνώση, τη συνεχή και για όλη τη ζωή τους δίψα για το αξιερώτητο, να συμβουλεύουν τα παιδιά τους να αγαπούν το σχολείο, να αγαπούν τους εκπαιδευτικούς τους. Και φυσικά, να είναι κοντά στο σχολείο και να έχουν απαιτήσεις από τους εκπαιδευτικούς με πνεύμα σύμπνοιας και κοινής αγωνίας για την καλύτερη δυνατή μόρφωση των μαθητών. Όταν οι εκπαιδευτικοί βλέπουν τους γονείς δίπλα τους, αποκτούν δύναμη μαγική, νιώθουν πιο έντονα την ευθύνη της αλλά και την ομορφιά του παιδαγωγικού έργου τους!
Επιστροφή στα θρανία: η αέναη επιστροφή, η πιο όμορφη, η πιο δημιουργική επιστροφή όλων των κοινωνιών, όλων των καιρών, η μόνη επιστροφή που δεν σημαίνει πορεία προς τα πίσω αλλά προς τα μπροστά, στο … πολύ μπροστά!
