Του Δημήτρη Χρυσόπουλου, Φιλόλογου – Ιστορικού
Ομολογώ ότι με άλλο θέμα είχα σκοπό να ασχοληθώ στο σημερινό μου άρθρο, αλλά τελικά αποφάσισα να το αλλάξω τελευταία στιγμή. Ο λόγος; Ιδιαίτερα απλός: Έτυχε, λοιπόν, το μεσημέρι της προηγούμενης Παρασκευής την ώρα που ετοιμαζόμουν να μπω στο αυτοκίνητό μου, να περάσει το δρόμο ένας μικρός μπόμπιρας που στην απέναντι πλευρά τον περίμενε η μητέρα του για να πάνε προς το σπίτι τους, υποθέτω…
Ξαφνικά, την ώρα που έρχεται ο μικρός μας πρωταγωνιστής, όλο χαρά καταπάνω στη μαμά του, εκείνη παρατηρεί ότι το παιδί δεν είχε μαζί του τη σχολική του τσάντα. Η αντίδρασή της λογική και αναμενόμενη: «Παιδί μου που έχεις το μυαλό σου; Έφυγες χωρίς την τσάντα σου;», διερωτήθηκε η μητέρα… για να έρθει η «πληρωμένη» απάντηση του μικρού: «Μαμά, μάλλον εσύ ξεχνάς περισσότερο κι από μένα, σήμερα αφήσαμε τις τσάντες στο σχολείο, όπως κάναμε και πέρσι»… Τη συνέχεια δεν την παρακολούθησα, φαντάζομαι όμως ότι ο μικρός θα πέρασε το σαββατοκύριακο ξέγνοιαστα δίχως μαθήματα για τη Δευτέρα…
Μετά από την ασυνήθιστη αυτή εισαγωγή για άρθρο, επιστρέφω στην κανονικότητα, θέλοντας να μοιραστώ τις σκέψεις μου για το γεγονός ότι παραμένει ο θεσμός «τσάντα στο σχολείο» σύμφωνα με απόφαση του υπουργείου Παιδείας. Όπως προβλέπεται, λοιπόν, τα διδακτικά βιβλία των μαθητών του δημοτικού σχολείου θα παραμένουν για τουλάχιστον δύο σαββατοκύριακα το μήνα, στο σχολείο την Παρασκευή, πριν από κάθε σαββατοκύριακο που έχει αποφασιστεί από τον σύλλογο διδασκόντων του σχολείου, έως τη Δευτέρα.
Σίγουρα η συγκεκριμένη κίνηση που ξεκίνησε από την προηγούμενη κυβέρνηση και συνεχίζεται από τη σημερινή θα έχει υποστηρικτές αλλά και επικριτές… Σε κάθε περίπτωση, όμως, δεν νομίζω ότι χάθηκε ο κόσμος, αν δύο σαββατοκύριακα το μήνα τα παιδιά δεν διαβάσουν τα σχολικά τους μαθήματα… Άλλωστε αυτό είναι κάτι που κάλλιστα μπορεί να συμβεί ακόμη και αν η τσάντα βρίσκεται στο σπίτι…
Ας διαβάσουν, λοιπόν, για παράδειγμα τα δύο σαββατοκύριακα τον Τρελαντώνη της Πηνελόπης Δέλτα ή Ιούλιο Βερν! Δεν είναι εκεί το ζήτημα άλλωστε… Είναι βαθύτερο και φυσικά πολύ πιο πολύπλοκο από όσο φαίνεται διότι τα μικρά παιδιά μαθαίνουν πρώτα από την οικογένεια: αν οι γονείς και οι συγγενείς είναι κολλημένοι στα κινητά και την τηλεόραση ό,τι και να γίνεται στο σχολείο μικρή σημασία θα έχει για τα παιδιά…
Υπάρχουν άλλωστε τόσες βιβλιοθήκες, τόσα βιβλιοπωλεία και μουσεία με εκδηλώσεις για παιδιά και φυσικά το εκπαιδευτικό διαδίκτυο με τις χιλιάδες χρήσιμες πηγές σε κάθε μορφή – δεν έχουν συγκεντρωθεί πια όλες οι γνώσεις του κόσμου στις 100 σελίδες της Γλώσσας και της Αριθμητικής του ελληνικού δημοτικού σχολείου.
Μέχρι την ηλικία των δέκα ετών -πριν το γυμνάσιο και την εφηβεία- τα παιδιά πρέπει να μάθουν να διαβάζουν καλά και συστηματικά, όχι να εθιστούν στη βαθμοθηρία των δεκάδων ασκήσεων και εργασιών χωρίς νόημα.
Μετά, στο γυμνάσιο και το λύκειο αρχίζει η πιο λεπτομερής μελέτη του κάθε μαθήματος και εκεί φυσικά χρειάζεται μέτρο και σωστή ισορροπία, να καταλαβαίνουν τι διαβάζουν οι μαθητές, όχι να παπαγαλίζουν μηχανικά από βοηθήματα, και να έχουν χρόνο για αθλήματα και άλλες ασχολίες.
Σχολιάζουν όλοι για την παιδική παχυσαρκία και την παιδική κατάθλιψη, αλλά όταν πρέπει να παρθούν γενναίες αποφάσεις για την καθημερινότητα των παιδιών αντιδρούν σαν να καθορίζει έναν νέο άνθρωπο ένας βαθμός σε ένα ενδοσχολικό διαγώνισμα!
Αναντίρρητα το εκπαιδευτικό μας σύστημα βασίζεται στην αποστήθιση και στο φόρτο εργασίας κάνοντας τα παιδιά να μισούν τη μάθηση. Θα έπρεπε να απαιτούμε εκπαιδευτικό σύστημα παρόμοιο με αυτό της Φινλανδίας, που οι μαθητές της πρωτεύουν στους διεθνείς διαγωνισμούς την ώρα που τα δικά μας παιδιά με τόσες ώρες στείρας μελέτης έχουν αρνητικά αποτελέσματα. Ας μην αναλωνόμαστε με ένα μικρό βήμα. Χάνουμε το δάσος!
Η όλη σκέψη του προγράμματος είναι να περνάνε τα παιδιά ποιοτικό χρόνο με τους γονείς. Όχι να «γλυτώσουν» το διάβασμα. Έχει υπολογίσει όμως το υπουργείο κατά πόσο ο γονιός έχει την πολυτέλεια του ελεύθερου χρόνου, ακόμα και το σαββατοκύριακο; Μια εργαζόμενη μητέρα για παράδειγμα, τα σαββατοκύριακα προσπαθεί να μαζέψει τις δουλειές της… Μήπως λοιπόν η δράση είναι μισή; Μήπως πρέπει για κάθε απόφαση που λαμβάνεται στον ευαίσθητο χώρο της Παιδείας να λαμβάνονται υπόψη όλες οι παράμετροι και όχι μόνο αυτές που μοιάζουν αυτονόητες;
Μήπως η δουλειά που γίνεται στα σχολεία πρέπει να αλλάξει εκ διαμέτρου, ξεκινώντας από τα πιο απλά (αλλαγή των σχολικών εγχειριδίων, χρήση οπτικοακουστικών μέσων, νέα προγράμματα σπουδών) και να προχωρήσει στα πιο σύνθετα (εξεταστικό σύστημα); Δεν θα επεκταθώ περισσότερο σε κάποιες από τις αλλαγές που θα μπορούσαν να γίνουν διότι έχω αναφερθεί σε προηγούμενα άρθρα μου…
Οφείλουμε, όμως, να προχωρήσουμε επιτέλους και να φτάσουμε, έστω και στοιχειωδώς, τις προηγμένες χώρες. Αν και προφανώς κάποιοι γονείς και κάποιοι εκπαιδευτικοί δεν αντιλαμβάνονται ότι τα παιδιά δεν έχουν ανάγκη μόνο από «διάβασμα» αλλά και από άλλα πράγματα. Σωστός άνθρωπος δεν είναι μόνο ο μορφωμένος, αλλά εκείνος που μέσα από τις όποιες γνώσεις του, τις εμπειρίες του, τα βιώματά του μπορεί πάνω από όλα να φερθεί σαν ΑΝΘΡΩΠΟΣ…
Κλείνοντας, ήθελα να επισημάνω ότι δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι μιλάμε για παιδιά… Το ότι μεγαλώνουμε δεν σημαίνει ότι πρέπει να αποποιούμαστε των ευθυνών μας… Τα σημερινά παιδιά έχουν ανάγκη από αξίες, ιδανικά, γνώσεις πραγματικά χρήσιμες και ωφέλιμες και όχι από ένα μοντέλο εκπαίδευσης που προάγει την αποστήθιση και τη βαθμοθηρία… Ας διαβάζουν, λοιπόν, με σωστό και γόνιμο τρόπο (για την ηλικία τους) όλες τις υπόλοιπες ημέρες και δεν χάθηκε ο κόσμος… Ας μην ανοίξουν τα σχολικά βιβλία για δύο σαββατοκύριακα το μήνα…
