Του Δημήτρη Χρυσόπουλου, Φιλόλογου – Ιστορικού
Ως κυρίαρχο θέμα των ημερών που διανύουμε, ο κορωνοϊός φαίνεται ότι έχει αντίκτυπο στην καθημερινότητα των οικογενειών, οι οποίες καλούνται να διαμορφώσουν μια νέα πραγματικότητα εντός των σπιτιών τους. Σε κάθε περίπτωση το φαινόμενο είναι σε ένα αρχικό στάδιο και δεν υπάρχουν ασφαλή συμπεράσματα για το πόσο έχει επηρεαστεί ο ψυχισμός γονιών και παιδιών από την τρέχουσα κατάσταση. Ωστόσο, καθώς ο κορωνοϊός είναι θέμα συζήτησης των ημερών, οι γονείς και τα παιδιά οφείλουν να βρουν δημιουργικούς τρόπους ώστε να περάσει όσο πιο αναίμακτα γίνεται η περίοδος που «μένουμε σπίτι».
Τη δεδομένη χρονική στιγμή, λοιπόν, τα παιδιά έχουν ανάγκη να μας εμπιστευτούν προκειμένου να νιώσουν ασφάλεια. Ειδικότερα τα παιδιά μικρότερης ηλικίας έχουν την ανάγκη να πιστεύουν ότι οι γονείς μπορούν να τα προστατεύουν από ό,τι αισθάνονται ως απειλή. Για αυτόν το λόγο οφείλουμε, αρχικά, να επεξηγούμε συνεχώς τους κανόνες υγιεινής και να προτρέπουμε τα παιδιά να τους ακολουθήσουν, ώστε να αισθανθούν ότι μπορούν να κάνουν κάτι για αυτό που συμβαίνει και να προστατευτούν όσο το δυνατόν περισσότερο. Παράλληλα πρέπει να τα διαβεβαιώνουμε ότι λαμβάνονται όλα τα απαραίτητα μέτρα για τη διασφάλιση της υγείας, ώστε να μην υπάρχει κανένας φόβος για εκείνα.
Και όλο αυτό γίνεται ακόμη πιο πιθανό από τη στιγμή που τα παιδιά βλέποντας τηλεόραση και όντας ενημερωμένα από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, αναπτύσσουν άγχος με την υπερπληροφόρηση που υπάρχει για το θέμα από όλα αυτά τα μέσα. Γι’ αυτό και πρέπει να αποφεύγουμε την υπερέκθεση και την τρομοκρατία από την τηλεόραση ή το διαδίκτυο, αλλά κυρίως να μην είμαστε εμείς οι ίδιοι σε πανικό, καθώς το στρες δε θα βοηθήσει. Πάνω απ’ όλα πρέπει να εστιάσουμε στην παρούσα κατάσταση χωρίς να κάνουμε καταστροφικές σκέψεις και σενάρια για το μέλλον. Ας έχουμε την υγεία μας και να είμαστε σίγουροι ότι όλα θα διορθωθούν αργά ή γρήγορα.
Πώς όμως θα περάσουν όλες οι υπόλοιπες ώρες της μέρας μέσα στο σπίτι; Ας μην γκρινιάζουμε για τα πάντα. Υπάρχουν λύσεις και μάλιστα δημιουργικές. Άλλωστε, εμείς οι ίδιοι δεν είμαστε αυτοί που συχνά – πυκνά διαμαρτυρόμαστε γιατί δεν έχουμε τη δυνατότητα να περνάμε χρόνο στο σπίτι με την οικογένειά μας; Ε, να η ευκαιρία, λοιπόν, έστω και υπό τις υπάρχουσες συνθήκες.
Στην κατεύθυνση αυτή, κάλλιστα, μπορούμε να ενθαρρύνουμε την εμπλοκή των παιδιών σε ευχάριστες δραστηριότητες που συνήθως κάνουμε στην οικογένεια και μας χαλαρώνουν στο σπίτι. Παράλληλα, οφείλουμε να βρούμε τον χρόνο για να διατηρήσουμε κάποιες βασικές συνήθειες που κάνουν τόσο εμάς όσο και την οικογένειά μας να αισθανόμαστε καλύτερα και μας αποφορτίζουν συναισθηματικά. Ειδικότερα μπορούμε να διαβάσουμε βιβλία, να παρακολουθήσουμε ταινίες, να παίξουμε παιχνίδια, να προβούμε σε κάποιες αθλητικές δραστηριότητες, να προσπαθήσουμε να εκφραστούμε μέσα από την τέχνη, τη μουσική, την ποίηση, την λογοτεχνία! Οι μαθητές, φυσικά, κάθε βαθμίδος, έχουν τη δυνατότητα να προβούν σε ορισμένες επαναλήψεις των όσων έχουν διδαχθεί, να καλύψουν ενδεχόμενα κενά και να προετοιμαστούν έχοντας μεγάλη άνεση χρόνου για την επανέναρξη των μαθημάτων που σίγουρα θα είναι μια ιδιαίτερα μεταβατική περίοδος για όλους. Και επειδή οι αντιδράσεις των παιδιών στη λέξη «διάβασμα» είναι μια πραγματικότητα, καλό θα ήταν να προσπαθήσουμε όχι να τους το επιβάλλουμε, αλλά να το προωθήσουμε μέσα από δραστηριότητες που θα ξεφεύγουν από την τυπική εκπαιδευτική διαδικασία. Δόξα τον Θεό, το διαδίκτυο μας προσφέρει πληθώρα υπηρεσιών στον τομέα αυτό.
Οι έφηβοι, όμως, από τη φύση τους και μόνο αντιδρούν σε απλά και καθημερινά πράγματα, πόσο μάλλον τώρα που πρέπει να μείνουν μέσα στο σπίτι για τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα. Εδώ, λοιπόν, οφείλουμε να κρατήσουμε τις ισορροπίες και για όσες δραστηριότητες πιθανότατα μας ενοχλούν εμάς τους μεγαλύτερους, καλό θα ήταν να προσπαθούμε να διαπραγματευτούμε μαζί τους και να βρούμε τη λύση. Αν για παράδειγμα ο έφηβος θέλει δυνατά τη μουσική, μπορεί να περιοριστεί στο να την ακούει από ακουστικά. Επίσης, ας μην ξεχνάμε πως η τεχνολογία έχει προχωρήσει τόσο πολύ ώστε να μπορούν να επικοινωνούν με τους φίλους τους κάνοντας βιντεοκλήσεις και παράλληλα να μη στερηθούν τις παρέες τους καθόλου. Ακόμη, επιθυμητό θα ήταν να μην εισβάλλουμε στο χώρο τους χωρίς άδεια, διότι κι αυτοί με τη σειρά τους έχουν ανάγκη από ανεξαρτησία και ειδικά τώρα οφείλουμε να τη σεβαστούμε. Σε κάθε περίπτωση, δεν ανταποδίδουμε την ευερέθιστη συμπεριφορά των παιδιών και είμαστε εκεί για να συζητήσουμε το θέμα και ό,τι τους απασχολεί.
Για το τέλος, άφησα, όλους εκείνους τους μαθητές που ετοιμάζονται να δώσουν Πανελλαδικές εξετάσεις δίχως να γνωρίζουν ακριβώς τι μέλλει γενέσθαι. Τα σενάρια είναι πολλά, ακούγονται καθημερινά πάρα πολλές προτάσεις, όμως δεν πρέπει να μας παρασύρουν όλα αυτά. Νομίζω, ότι για τους μαθητές της Γ’ Λυκείου, όλο αυτό είναι μια μεγάλη ευκαιρία να καλύψουν τα κενά τους, να προετοιμαστούν ακόμη καλύτερα μιας και ήδη ήμασταν στην τελική ευθεία των εξετάσεων, και όλα αυτά δίχως άγχος. Γνωρίζω πως στα λόγια αυτό το «δίχως άγχος» ακούγεται πολύ εύκολο, όμως δεν θα κερδίσουν κάτι αν ανησυχούν συνεχώς και παράλληλα αποσυντονίζονται από τον στόχο τους. Πιστεύω ότι στο τέλος θα παρθούν όλες οι κατάλληλες αποφάσεις ώστε να οδηγηθούν στις εξετάσεις με τις λιγότερες δυνατές απώλειες. Συνεχίζουμε το διάβασμα και την προετοιμασία σαν να πρόκειται να δώσουμε εξετάσεις τον Ιούνιο. Εκμεταλλευόμαστε τον χρόνο αυτό για εποικοδομητικό διάβασμα, ξεκούραση και περιορισμό του άγχους. Και στο τέλος όλα θα πάνε καλά! Χρειαζόμαστε θετική ενέργεια σ’ αυτές τις δύσκολες ώρες που περνάει τόσο η ανθρωπότητα, όσο και η χώρα μας ειδικότερα.
Εύχομαι, ολόψυχα, όταν περάσει όλη αυτή η μπόρα και επανέλθουμε στην κανονικότητά μας, τις συνήθειές μας και σε όλα αυτά που συνεχώς γκρινιάζουμε ότι μας απασχολούν, να μετρηθούμε ξανά και να μη λείπει κανείς. Είναι μια πρώτης τάξεως ευκαιρία να συνειδητοποιήσουμε ότι δεν ζούμε αιώνια και πως όντας περαστικοί από τον κόσμο αυτό, τη μεγαλύτερη ευτυχία μας την προσφέρουν τα απλά πράγματα, που συνέχεια θεωρούμε δεδομένα, όπως είναι η υγεία μας.