Ιστορία Προσανατολισμού: Προτεινόμενα θέματα 2020
ΘΕΜΑ Α1
Να δώσετε το περιεχόμενο των ακόλουθων ιστορικών όρων: α) ΟΥΛΕΝ, β) Συνθήκη του Κιουτσούκ Καϊναρτζή, γ) «Πραιτωριανοί»
(Μονάδες 15)
ΘΕΜΑ Α2
Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις που ακολουθούν, γράφοντας στο τετράδιό σας το γράμμα που αντιστοιχεί στην κάθε πρόταση και δίπλα του τη λέξη Σωστό, αν η πρόταση είναι σωστή, ή τη λέξη Λάθος, αν η πρόταση είναι λανθασμένη:
α. Ο Ιωάννης Κωλέττης, αρχηγός του γαλλικού κόμματος, προσεταιρίστηκε στην αρχή αρματολούς και κλέφτες της Στερεάς.
β. Το Σοσιαλιστικό Κόμμα της Ελλάδας (ΣΕΚΕ) μετονομάστηκε σε Λαϊκό κόμμα.
γ. Η επιθυμία για επαγγελματική εξασφάλιση βενιζελικών και αντιβενιζελικών αξιωματικών δημιούργησε μια δυναμική διαρκούς παρέμβασης του στρατού στη γραφειοκρατία.
δ. Η οργανωμένη βάση του κόμματος των Φιλελευθέρων διέφερε σημαντικά από τη βάση των παραδοσιακών κομμάτων.
ε. Η ελληνική ναυτιλία γνώρισε ανάπτυξη στη διάρκεια του 18ου αιώνα.
(Μονάδες 10)
ΘΕΜΑ Β1
Να αναφερθείτε σε όλους τους παράγοντες που επηρέασαν, είτε θετικά είτε αρνητικά, την εργατική ιδεολογία της Ελλάδας κατά τον 19ο και 20ο αιώνα.
(μονάδες 10)
ΘΕΜΑ Β2
α) Τι γνωρίζετε για το Αγγλικό κόμμα και τους υποστηρικτές του; (μονάδες 5)
β) Ποιες ήταν οι ιδέες και οι επιδιώξεις του Αλ. Μαυροκορδάτου ως ηγέτη του κόμματος; (μονάδες 5)
γ) Από που επηρεάζονταν οι επιλογές του κόμματος; (μονάδες 5)
ΘΕΜΑ Γ
Με βάση τις ιστορικές σας γνώσεις και αντλώντας στοιχεία από τα κείμενα που σας δίνονται, να απαντήσετε στα ερωτήματα:
α) Τι γνωρίζετε για τις απαρχές του όρου «Μεγάλη Ιδέα»; (μονάδες 10)
β) Ποιες επιπτώσεις είχε η «Μεγάλη Ιδέα» στον πολιτικό και οικονομικό χώρο;
(μονάδες 15)
Παράθεμα Α
«Ο όρος Μεγάλη Ιδέα χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά από τον πολιτικό Ιωάννη Κωλέττη σε μια αγόρευσή του στην Εθνοσυνέλευση τον Ιανουάριο του 1844. Το περιεχόμενο του όρου παρέμεινε ασαφές τόσο από τον εισηγητή του όσο και από όλους τους άλλους Έλληνες πολιτικούς της εποχής. Γρήγορα, ωστόσο, η Μεγάλη Ιδέα έγινε σύνθημα εθνικό και υιοθετήθηκε με θέρμη όχι μόνο από την ελληνική πολιτική ηγεσία αλλά και από την ελληνική κοινωνία. Παράλληλα, χρησιμοποιήθηκε συχνά για να αποσπάται η προσοχή του ελληνικού λαού από τα καθημερινά του προβλήματα. Επίσης, η κυριαρχία της Μεγάλης Ιδέας εμπόδισε, αρκετές φορές, τόσο τον ελληνικό λαό όσο και την υπεύθυνη ηγεσία του να σταθμίσουν με αντικειμενικότητα και ρεαλισμό τις εκάστοτε συνθήκες».
(Απόσπασμα από το διαδίκτυο)
Παράθεμα Β
« Για τους Έλληνες η καθολικότητα της Μεγάλης Ιδέας ήταν συμπληρωματική της αοριστίας της: ένα άλλοθι, μια θαυματουργή γέφυρα των αντιθέσεων, μία μετάθεση στο άδηλο μέλλον της λύσης όχι μόνο του αλυτρωτικού ζητήματος- που άλλωστε η Μεγάλη Ιδέα δεν το αφορούσε ρητά και αποκλειστικά-, αλλά του συνόλου των ελληνικών προβλημάτων».
Έλλης Σκοπετέα, «Το πρότυπο Βασίλειο και η Μεγάλη Ιδέα», σελ. 268, εκδόσεις Πολύτυπο, Αθήνα 1988.
ΘΕΜΑ Δ
Με βάση τις ιστορικές σας γνώσεις και αντλώντας στοιχεία από τα κείμενα που σας δίνονται, να απαντήσετε στα ακόλουθα ερωτήματα:
α) Ποιες ήταν οι προσπάθειες της ελληνικής κυβέρνησης να αποτρέψει την εισαγωγή στην Ελλάδα της διεθνούς οικονομικής κρίσης του 1929; (Μονάδες 12)
β) Ποια ήταν τα αποτελέσματα – συνέπειες αυτών των προσπαθειών σε οικονομικό και πολιτικό επίπεδο;
(Μονάδες 13)
Παράθεμα Α
Η βασική αρχή της νέας εμπορικής πολιτικής ήταν ότι οι εισαγωγές έπρεπε, όσο ήταν δυνατόν, να πληρώνονται με τα εξαγόμενα εθνικά προϊόντα. Η μέθοδος των clearing αποφεύγει σε μεγάλο βαθμό την παρεμβολή του συναλλάγματος και γι’ αυτό συγκρίνεται με τις πρωτόγονες μορφές των ανταλλαγών. Με το μηχανισμό αυτό, κάθε χώρα εξωθείται να μην εισάγει προϊόντα άλλης, παρά μόνο υπό τον όρο ότι και αυτή η τελευταία δέχεται να εισαγάγει σ ’αντιστάθμιση προϊόντα ίσης αξίας της πρώτης. Η μορφή αυτή του εμπορίου προτιμήθηκε στο μεσοπόλεμο από πολλές χώρες, γιατί επέτρεπε την εξοικονόμηση συναλλάγματος και για τις δύο εμπορευόμενες πλευρές.(…) Η μέθοδος των clearing επέτρεπε διάφορες παραλλαγές γύρω από το ποσοστό των εισαγωγών που θα καλυπτόταν με εξαγόμενα προϊόντα και γύρω από το ποσοστό που θα καλυπτόταν με καθαρό συνάλλαγμα. Οι συγκεκριμένες συμφωνίες κλείστηκαν με βάση τα στοιχεία των προηγούμενων ετών. Τα πλεονέκτημα της μεθόδου αυτής ήταν ότι στηριζόταν σε συμφωνίες ολιγόμηνης διάρκειας, ανανεώσιμες, πράγμα που έδινε στο μηχανισμό των clearing μια ιδιαίτερη ευκαμψία και ικανότητα προσαρμογής στις μεταβαλλόμενες συνθήκες. (…)
Το κράτος όμως παράλληλα ανέλαβε, με τον τρόπο αυτό, την προώθηση των εξαγωγών, σαν ένα μέσο για τη βελτίωση των δημοσιονομικών πραγμάτων. Η οργάνωση του εξωτερικού εμπορίου με επίκεντρο το κράτος είχε μια ακόμη αξιοσημείωτη επίπτωση παρακίνησε τους εμπόρους να οργανωθούν σε ενώσεις εισαγωγέων και εξαγωγέων, με την κρατική αιγίδα και κατοχύρωση. Στα πλαίσια αυτών των ενώσεων, ο κάθε έμπορος διατηρούσε μια προσωπική μερίδα από τις εισαγωγές ή τις εξαγωγές με βάση τις επιδόσεις των τελευταίων χρόνων. Έτσι, η ανάπτυξη του εμπορικού clearing, εκτός από τις άλλες επιπτώσεις που είχε, ενίσχυσε τον έλεγχο του κράτους πάνω στο εξωτερικό εμπόριο και οδήγησε στην «καρτελλοποίηση» της ελληνικής αγοράς. Στην ουσία, το εμπορικό clearing, με την τάση προς τη δημοσιοποίηση και καρτελλοποίηση του εξωτερικού εμπορίου, εμφάνιζε πια τους εμπόρους σαν απλούς φορείς των αναγκών και των θελήσεων της κρατικής πολιτικής.
Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, τόμος ΙΕ’
Παράθεμα Β
Το κλήρινγκ ήταν μία μέθοδος συναλλαγής που καθιερώθηκε σε διεθνή κλίμακα από το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και μετά κυρίως. Το κλήρινγκ συνίσταται στον συμψηφισμό των απαιτήσεων και υποχρεώσεων, που προκύπτουν στη διάρκεια της συναλλαγής. Σ’ αυτές τις περιπτώσεις του κλήρινγκ αποφεύγεται η αγορά ή η πώληση μέσω χρήματος, αλλά το χρέος κάποιας χώρας καλύπτεται από μια άλφα διευκόλυνση που θα κάνει στην πιστώτρια χώρα ή γίνεται με ανταλλαγή προϊόντων.
Η Ελλάδα έκανε συναλλαγές κλήρινγκ με τις πρώην ανατολικές χώρες κάνοντας εξαγωγές προϊόντων αγροτικών κυρίως (όπως πορτοκαλιών που ήταν περιζήτητα στη Ρωσία και αλλού) και εισάγοντας από αυτές μηχανολογικό εξοπλισμό (τρακτέρ, τόρνους κλπ). Αυτό γινόταν γιατί αφενός το χρήμα των ανατολικών δεν είχε πέραση στη Δύση και αφετέρου διέθετε την παραγωγή της σε μεγάλη αγορά. H μέθοδος κλήρινγκ άφηνε σταθερά υπόλοιπο υπέρ της Ελλάδας.
(Ορισμός κλήρινγκ από ελληνική εγκυκλοπαίδεια)
